1893

De Xulipedia
Saltar ata a navegación Saltar á procura

Flag of Galicia (civil).svg Cultura galega

Nacementos/Pasamentos

Child in diaper icon Nacementos
Literatura
Avelino Gómez Ledo (Chantada; ibídem1977).
Gumersindo Díaz García (Doniños; 1978 Ferrol).
José Otero Otero (Taragoña-Rianxo; 1984 Buenos Aires).
Miguel López Torre (Pontedeume; ibídem 1958).
Xesús Calviño de Castro (Abegondo; 1972 Buenos Aires).
Xosé Tobío Mayo (Esteiro, Muros; 1972).
Outros
O político José Calvo Sotelo (Tui; 1936 Madrid).
A pintora María del Carmen Corredoira y Ruiz de Baro (A Coruña; ibídem 1970.
O músico José Fernández Vide (Ourense; 1981).
O músico Bernardo del Río Parada (Vilagarcía de Arousa; 1952 Santiago).
O periodista e estudioso da economía galega Luis Peña Novo (Vilalba; ibídem 1967).
O compositor e pianista catalán Federico Mompou, que dedicou unha pequena parte da súa obra a Galicia (Barcelona; 1987).
O industrial e escritor Gaspar Massó (Bueu; 1991).
A fotógrafa Ruth Matilda Anderson (Nebraska; 1983 New York).
O arquitecto Antonio Tentreiro Rodríguez (A Coruña; ibídem 1972).
Skull.png
Pasamentos
Literatura
José Tresguerras y Melo (Guía, Canarias; 1846 Verín).
Outros
Emilio García de Olloqui (Alexandría, Exipto; 1821 Vigo).
A escritora Virginia Felicia Auber Noya (Madrid; 1821 A Coruña).
O músico Isidoro Tomás Blanco Y Fernández (Lugo; ibídem 1824).
O estudoso da literatura popular Antonio Machado y Álvarez (Sevilla; 1846 Santiago de Compostela).
O avogado, físico e matemático Vicente Vázquez Queipo (1804 Samos).

Publicacións

Galegas

Relativas a Galicia

  • Enrique Labarta Pose, funda e dirixe a revista “Extracto de Literatura” (Pontevedra), da que era redactor-xefe Gerardo Álvarez Limeses (Do 7 de xaneiro a 7 de outubro).
    Enrique Labarta sobre 1925
  • En abril aparece en Pontevedra “El Criterio Gallego”, co subtítulo de “Diario católico de la mañana”.
  • O 4 de abril ve a luz en Leiro o periódico “Don Teófilo”, fundado e dirixido por José Guntín González. Saía os días 4, 12, 20 e 27 de cada mes.
  • Benito Fernández Alonso: Guerra hispano-lusitana.
  • Camilo Placer Bouzo (1851-1887): Juvenilia (Prólogo de Murguía).
  • Curros Enríquez : Eduardo Chao (ex-ministro de la República): estudio biográfico-político (Madrid: Librería de Fernando Fe; Habana: La Propaganda Literaria.
  • José Rodríguez Martínez: De La Coruña a la cárcel (A Coruña) e Los desastres y la regeneración de España.
  • Juan Bautista Varela Balboa (Lugo 1870-1933): Ensayos poéticos e Neblinas (Lugo).
  • Leandro de Saralegui y Medina: La cuestión obrera en Galicia.
  • Luciano Aneiros Pazos: Pasajeras (La Habana).
  • Manuel Amor Meilán: El último hidalgo.
  • Manuel Linares Rivas: El camino de la gloria e La ciencia de los hombres.

Acontecementos

  • O 27 de marzo co gallo da inauguración do Centro Gallego de Madrid, Curros recita no Teatro de la Comedia o poema “Na apertura do Centro Gallego”:

“Véndovos en roda, meus irmaus queridos,

a cántiga miña prestes a escoitar,

zómbanme as orellas, márranme os sentidos,

i, así Dios me salve, como estremecidos

todos os meus ósos, toupo por chorar”.


  • Ramón Cabanillas abandona o Seminario: “Chamáronme para o Auntamento, onde estiven dez anos de oficial de contabilidade, moi a gusto, porque eu sempre fun sustantivamente un burócrata” (Carta de Cabanillas a Carballo Calero do 8 de novembro de 1954).
  • Roxelio Lois Estévez: Contos e cantares (Pontevedra).
  • Durante o curso 1893-1894, os universitarios barceloneses asisten a unha conferencia de Alfredo Brañas. Entre eles, estaba Francesc Cambó: “Non sei o que daquela dixo Brañas, pero díxoo con tan extraordinaria elocuencia que arruzou ao auditorio. Foi a primeira vez que ouvín un discurso elocuente e tiven a sensación de que ser un grande orador era tanto ou máis importante que ser xeneral ou bispo” (“Grial” nº 88, páx. 259).
    Alfredo Branas Menendez (1859-1900). Writer and ideologue of Galician regionalism. Engraving by Thomas Pijoliu in The Catalan Illustration, 1882
  • Alfredo Brañas mantedor dos “Juegos Florales de la Lonja de Barcelona”. O seu discurso foi lido por Jacint Verdaguer, e supuxo unha protesta airada do Xeneral Martínez Campos debido á identificación que Brañas estableceu entre Polonia e Cataluña e entre Galicia e Irlanda.
  • Comézase a construír o Gran Hotel de Mondariz, por Enrique Peinador Vela, segundo os planos de Jenaro de la Fuente.
  • Carré Aldao merca a imprenta de Domingo Puga, a onde trasladou a librería, e, con ela, a “Cova Céltica”.
  • Constantino Horta acude ao Congreso Internacional Pedagóxico de Chicago como delegado do Concello de La Habana e da Asociación de profesores da Illa de Cuba. Ao seu regreso nomeárono director da revista “Boletín del profesorado cubano”.
  • Manuel Murguía trasladado ao Arquivo da Delegación de Facenda da Coruña.
  • Aureliano José Pereira de la Riva marcha a Madrid a traballar no Ministerio de Fomento.
  • Breve estancia de Valle-Inclán en Cuba.
  • Francisco Lloréns comeza a asistir ao taller de Joaquín Sorolla.

Premios

Mail-client-Breeze-Icon.svgEpistolario


Francisco Rodríguez Marín: Sonetos y sonetillos (Imp. de E. Rasco, Sevilla). O 10 de xaneiro de 1893, escríbelle a Eduardo Pondal: “Tengo el gusto de enviarle por el correo de hoy un ejemplar de mi diminuto libro titulado Sonetos y sonetillos. Carezco hace mucho tiempo de noticias de V. y le ruego que no se olvide de este amigo y admirador y que no deje de enviarme lo que publique. Si conserva ejemplares de Queixumes d’os pinos, estimaré mucho que me mande un ejemplar”. (Manuel Ferreiro: Pondal: do dandysmo á loucura. Biografía e correspondéncia. Laiovento 1991).

Sumarios

Flag CPLP.gif Cataluña Flag of Spain Outras culturas

Flag CPLP.gif CPLP - Comunidade dos Países de Lingua Portuguesa

Nacen





Morren:

  • Luís Augusto Palmeirím (Lisboa; ibídem 1821).





En xaneiro nace Jorge, irmán de Fernando Pessoa. En xullo morre de tuberculose seu pai Joaquim de Seabra Pessoa.


Antero de Figueiredo: Tristia.


D. João da Câmara: Os velhos (teatro).


Fialho de Almeida: O País das Uvas (conto).


João de Deus: Campo de flores.


Manuel Pinheiro Chagas: Migalhas da História de Portugal.


Sampaio Bruno: Notas do Exílio.





Cataluña


Nacen:

Morren:

  • Constantí Llombart (pseudónimo de Carmen Navarro Llombart (Valencia; ibídem 1848). Ver 1892
  • Gaietà Vidal i Valenciano (Barcelona; 1834 Vilafranca del Penedès).



Àngel Guimerà: En Pólvora (teatro).


Apel-les Mestres:Odes serenes.


Carles Bosch de la Trinxeria: L‘hereu Subirà.


Jaume Massó i Torrents: La fada (teatro).


Joan Maragall: publícase por primeira vez o seu poema “La vaca cega”, na revista “L’Avenç” de Barcelona (15 de agosto). No 1895 aparece no seu volume Poesies.


“Topant de cap en una i altra soca,


avançant d’esma pel camí de l’aigua,


se’n ve la vaca tota sola. És cega.


D’un cop de roc llançat amb massa traça,


el vailet va buidar-li un ull, i en altre


se li ha posat un tel: la vaca és cega.


Ve a abeurar-se a la font com ans solia,


mes no amb el ferm posat d’altres vegades


ni amb ses companyes, no, ve tota sola.


Ses companyes, pels cingles, per les comes,


pel silenci dels prats i en la ribera,


fan dringar l’esquellot mentre pasturen


l’herba fresca a l’atzar… ella cauria!


Topa de morro en l’esmolada pica


i recula afrontada… Però torna,


i abaixa el cap a l’aigua, i beu calmosa.


Beu poc, sens gaire set. Després aixeca


al cel, enorme, l’embanyada testa


amb un gran gesto tràgic, perpelleja


damunt les mortes nines, i se’n torna


orfe de llum sota el sol que crema,vaci-lant pels camins inoblidables,


brandant ll’anguidament la llarga cua”.



Nunha carta (6-6-1900) confésalle Miguel de Unamuno: “La vaca cega” hace tiempo que me la sé de memoria de puro leerla y recitarla a otros. Es una de las poesías más puramente poéticas que conozco. (Xesús Alonso Montero: “Tres traducións galegas de “La vaca cega”. Madrygal, 2008).

Pere d‘Alcàntara Penya: La gota d’aigua.

Flag of Spain


'


Nacen:





Morren:

  • Concepción Arenal (Vigo; 1820 Ferrol).
  • José Zorrilla y Moral (Madrid; 1817 Valladolid).





Francisco Rodríguez Marín: Sonetos y sonetillos (Imp. de E. Rasco, Sevilla). O 10 de xaneiro de 1893, escríbelle a Eduardo Pondal: “Tengo el gusto de enviarle por el correo de hoy un ejemplar de mi diminuto libro titulado Sonetos y sonetillos. Carezco hace mucho tiempo de noticias de V. y le ruego que no se olvide de este amigo y admirador y que no deje de enviarme lo que publique. Si conserva ejemplares de Queixumes d’os pinos, estimaré mucho que me mande un ejemplar”. (Manuel Ferreiro: Pondal: do dandysmo á loucura. Biografía e correspondéncia. Laiovento 1991).

Jacinto Benavente: Cartas de mujeres.





Máis culturas:


Nacen:


Morren:.

  • Julián del Casal (1863 La Habana).
  • Guy de Maupassant (París; 1850 Dieppe).



Arthur Schnitzler: Anatol (teatro).

William Butler Yeats by George Charles Beresford


Gabriele d’Annunzio: Trionfo della morte.


Stephen Crane: Maggie: a girl of the streets.


Theodor Fontane: Effi Briest .


William Butler Yeats: The rose (poesía).


Tamén sucedeu...

  • Nacen:

- Joan Miró (Barcelona; 1983 Palma de Mallorca).

- O director de cine Vsevolod Pudovkin (1953).

- O político e estadista chino Mao Tse-Tung (Hunan; 1976 Pekín).

  • Sexta sinfonía e suicidio de Chaikovski.
  • Toulouse-Lautrec: "O pallaso Bum-Bum".
  • Fracasa o proxecto de Maura para que España conceda a autonomía a Cuba.
  • Unha bomba anarquista provoca catorce mortos no teatro do Liceo de Barcelona.
  • Alianza republicana.
  • Eleccións lexislativas.
  • Créase nalgunhas rexións a “Confederación Nacional de Corporaciones Católicas de Obreros”.
  • Grave crise económica en Francia debido ao escándalo da Compañía da Canle de Panamá.
  • Francia ocupa Costa de Marfíl e Dahomei.
  • Fundación do Partido Laborista Inglés.