1869

Cultura galega

Nacementos/Pasamentos

Nacementos
Literatura
Ángel María José Amor Ruibal (San Breixo de Barro, Caldas de Reis; 1930 Santiago).
Antonio Noriega Varela (Mondoñedo; 1947 Viveiro).
Francisca Herrera Garrido (A Coruña; ibídem. 1950).
Leopoldo Pedreira Taibo (A Coruña; ibídem 1915. Só escribiu en galego de maneira anecdótica).
Luís Bouza Trillo (Vilagarcía de Arousa; ibídem 1941). Pai de Fermín Bouza-Brey, é autor de dous relatos en galego publicados no 1896 na revista fundada por el “La Estrella Galaica”.
Outros
Ramón Menéndez Pidal (A Coruña; 1968 Madrid).
O historiador e arqueólogo Juan Domínguez Fontenla (A Guarda; 1942 Santiago).
O arquitecto Daniel Vázquez-Gulias Martínez (Beariz-Ourense; 1937 A Coruña).
O investigador centrado na arqueoloxía e na historia José Couselo Bouzas (Louro, Valga; 1962 Santiago de Compostela).
O boticario e fotógrafo Salvador Castro Freire (1952).
Jesús Peynó (Lugo; 1948 La Habana). Fundou e dirixiu varias publicacións en La Habana.

Pasamentos
Literatura
Outros
O mariño Casto Méndez Núñez (Vigo; ibídem 1824).

Publicacións

Galegas

• Curros escribe “Cántiga”, a súa primeira poesía galega. Ver carta a Francisco Díaz Silveira de 1907.
  

  Cántiga. Curros Enríquez

• Benito Vicetto : Poesías (Ferrol).

Relativas a Galicia

• Aparece en Lugo o xornal “El Independiente”.
• Manuel Soto Freire funda o xornal carlista “La Paz”.

Acontecementos

• Asínase na Coruña o pacto Galaico-Asturiano entre os representantes das forzas republicano-federais das catro provincias galegas e da asturiana, que supón un intento das forzas rexionais de dotar ao federalismo hispánico dunha organización estable, operativa e, ante todo, descentralizadora.
• Victorino Abente Lago , emigra a Paraguay.
• Ao ser elixido deputado o seu pai, a familia de Emilia Pardo Bazán trasládase a Madrid.
• Recólleo Neira Vilas en A prensa galega de Cuba (Ediciós do Castro 1985): O 10 de xaneiro de 1869 fíxose público en Cuba o seguinte decreto: “Gobierno Superior Político de la Siempre Fiel Isla de Cuba. Usando de las facultades que se me han concedido por el Superior Gobierno de la Nación, decreto lo siguiente: Artículo primero. – Todos los ciudadanos de la provincia de Cuba tienen el derecho de emitir libremente sus pensamientos por medio de la prensa, sin sujeción a censuras ni a ningún otro requisito previo”. No quinto e derradeiro artigo dise que “ni la religión católica en su dogma, ni la esclavitud, hasta que las Cortes resuelvan, podrán ser objeto de discusión”.

Tal decreto foi derogado o 12 de febreiro seguinte, é dicir tivo unha vixencia de só trinta e tres días. Nesa etapa viron a luz ducias de periódicos de curta andaina e das máis diversas tendencias, feitíos e gostos.

Outras culturas

CPLP - Comunidade dos Países de Lingua Portuguesa Nacen Eugénio de Castro (Coimbra; 1944). Morren: Arnaldo Gama (Porto; ibídem 1826). António da Silva Gaio: D. Frei Caetano Brandão. Eça de Queirós fai unha viaxe a Oriente (do 23 de outubro de 1869 a 3 de xaneiro de 1870), asistindo en Exipto á inauguración da Canle de Suez. Visitou igualmente Palestina, aproveitando as notas da viaxe para algúns dos seus libros como O mistério da estrada de Sintra (1870) e A reliquia (1887). Manuel Pinheiro Chagas: História de Portugal (8 volumes 1869-1874); A morgadinha de Valflor (teatro) e O deputado de Venhanós (teatro). Teófilo Braga: Torrentes e História da poesia moderna em Portugal.

Nacen:

• Caterina Albert i Paradís “Víctor Català” (L’Escala; ibídem 1966).
• Cosme Vidal i Rosich “Josep Aladern” (Alcocer,Tarragona; 1918 Barcelona). Ver 1897 e 1898.
• Maria Antònia Salvà (Ciutat de Mallorca; 1958 Llucmajor).

Morren:

Conrad Roure: Estréase La comèdia de Falset e Un pom de violes.

Manuel Milà i Fontanals: Principios de teoría estética y literaria.

Nacen: Ramón Menéndez Pidal (A Coruña; 1968 Madrid). Morren: Desaparece a revista “El Museo Universal” (1857), sendo substituído por “La Ilustración Española y Americana”. Campoamor: El drama universal. Roberto Robert: Los cachivaches de antaño.

Máis culturas:

Nacen:

• André Gide (París; ibídem 1951).
• Philéas Lebesgue (La Neuville-Vault; ibídem 1958).

Morren:.

• Charles Augustin de Sainte-Beuve (1804 Boulogne-sur-Mer).

José Rizal escribe o seu primeiro poema en tagalo, principal lingua indíxena da illa de Luzón (Filipinas): Sa aking mga kabata (Aos meus compañeiros de nenez).

Fyodor Dostoyevsky manuscript and drawing 06

Charles Baudelaire (1821-1867): Le spleen de Paris.

Fiódor Dostoievski: O idiota.

Gustave Flaubert: L’éducation sentimentale.

Harriet Beecher Stowe: The American Woman’s Home (con Catherine Beecher).

Iván Goncharov: O declive.

Liev Tolstoi: Guerra e paz (1865-1869).

Tennyson: O Santo Grial.

'

Tamén sucedeu...

• Nacen:

- O pintor Henri Matisse (Le Cateau; 1954 Niza).

- Mahatma Gandhi (Porbandar; 1948 Nova Delhi).

• Degas : “A clase de danza”.
• Cortes Constituíntes. Rexencia de Serrano e Gabinete de Prim .
• Movementos procolionalistas en Cuba.
• Promulgación da Constitución (6 de xuño).
• Rebelións carlistas.
• Medidas anticlericais.
• En Cataluña deféndese o proteccionismo comercial.
• Lei de bancos e sociedades.
• O músico navarro Miguel Hilarión Eslava publica en Madrid a recompilación “Lira sacrohispana”.
• Apertura da canle de Suez.
• O territorio da Baía de Hudson pasa a formar parte do dominio de Canadá.
• Pío IX inaugura o Concilio Vaticano I
• Morren o filósofo Julián Sanz del Río (Madrid; 1814 Torrearévalo, Soria).