1980

De Xulipedia
Saltar ata a navegación Saltar á procura

Flag of Galicia (civil).svg Cultura galega

Día das Letras Galegas

Nacementos/Pasamentos

Child in diaper icon Nacementos
Literatura
Diego Cousillas Novo (Malpica de Bergantiños).
Rubén Martínez Alonso (Vigo).
Silvia Penas Estévez (Vigo).
Xosé Díaz Díaz (Lugo).
Yago Rodríguez Yáñez (Lugo)
Outros
O ilustrador Alberto Vázquez (A Coruña
O ilustrador e deseñador Javier Sánchez Loureiro (Ferrol).
O xornalista Marcos Pérez Pena (Montevideo).
O musicólogo e compositor Abraham Cupeiro (Sarria).
Skull.png
Pasamentos
Literatura
Antón Alonso Ríos (Buenos Aires).
Ramón de Valenzuela Otero (Adigna, Sanxenxo; 1914 Silleda).
Víctor Luis Molinari (Buenos Aires; ibídem 1904).
Xosé Luís García Mato (Vilalba; ibídem 1924):


“Amigo García Mato, Guedelliñas,

raioliña de sol entre a negrura,

carballeira sagrada, fonte pura,

namorado pastor das anduriñas”


(Manuel María: “Pranto por Xosé-Luís García Mato”).


Outros
Rodolfo Prada Chamochín (Buenos Aires; 1892 A Peroxa, Ourense), figura relevante do galeguismo na Argentina.
O médico e historiador Manuel Rubén García Álvarez (Santiago; 1915 Ribadavia).
A pintora Carmen Rodríguez de Legísima (Vigo; 1904 Piñar de Cea).
O escultor Xoán Piñeiro Nogueira (1920 Hío).
O mecenas Álvaro Gil Varela (Madrid; 1905 Lugo). O día 2 de febreiro de 1976 escribe Seoane a Díaz Pardo: “¿Qué sabes de Álvaro Gil? Cuando salí de Madrid estaba muy mal, así al menos lo veíamos todos. Uno de los días últimos de Madrid lloraba y se despedía de mi. Odio la vejez, ver como a las gentes las destruye el tiempo y se destruyen a sí mismas”.
A escritora coruñesa María Luz Morales Godó (Barcelona; 1898 A Coruña).
O escritor e político Ramón Fernández Mato (Vilagarcía de Arousa; 1889 Cespón, Boiro).

Publicacións

Galegas

Relativas a Galicia

  • Publícase Poesía completa de Rosalía de Castro, en edición de Benito Varela Jácome.
  • Publícase o libro de varios autores A problemática das linguas sen normalizar. Situación do galego e alternativas.
  • Publícase Poesía galega: do postmodernismo aos novos (Vigo).
  • A Consellaría de Educación e Cultura da Xunta de Galicia publica Normas ortográficas do idioma galego.
  • En Vigo un grupo de filósofos publican Historia da Filosofía.
  • Galaxia publica Guía das aves de Galicia de Xosé M. Penas Patiño, Carlos Pedreira López e Carlos R. Silvar.
    Carduelis carduelis01 (cropped)
  • Aparece o Diccionario básico da lingua galega editado polo ILG e dirixido por Constantino García. É o primeiro dicionario redactado en galego.
  • Publícase unha antoloxía sobre Manuel María: Versos de 30 outonos (Camilo Gómez Torres).
  • Sae en Ourense a revista “O Ensino” co subtítulo de “Revista galega de sócio-pedagoxia e socio-lingüística”. Foi promovida pola Asociación Socio-Pedagóxica Galega. O número 0 sae con data de novembro-decembro e o nº 8, o último, en 1986. Desde 1985, un dos sectores escindidos da AS-PG publica outra revista coa mesma cabeceira e co subtítulo de “Revista galaico-portuguesa de sócio-pedagogía e sócio-lingüística”, promovida por:

- Associaçom Sócio-Pedagógica Galaico-Portuguesa (AS-PGP).

- Associaçom Pedagógica Jornadas do Ensino de Galiza.

- Irmandades da Fala.

- Associaçom de Amizade Galiza-Portugal.

Como director consta José Paz Rodrigues e a coordenadora é Adela Figueiroa Panisse. Para a administración aparecen dous enderezos, un en Ourense e outro en Vila Real (Portugal). Esta nova publicación sacou ata 1987 un total de 22 números.

  • Nace en maio na Coruña co número 0 a revista en galego “Man Común”, subtitulada “Revista galega mensual de información xeral”, sendo dirixida por Xosé Antón Gaciño Barral. En xullo sae outro exemplar sen numeración. O último exemplar sae co número 10 en maio de 1981.
  • Dirixida por Bernardo París, aparece en Santiago a revista bilingüe (galego e castelán) “Coordenadas”, subtitulada “Revista universitaria de cultura”.
  • A revista “Nordés” (1975-1976) comeza en xuño a segunda xeira. A dirección é de Luz Pozo Garza e está vencellada a Ediciós do Castro.
  • Dirixida por Francisco Pillado Mayor, aparece na Coruña en novembro a revista “Cadernos do Espectáculo” (Cinco números até 1984).
  • No Ferrol nace a revista “Don Saturio”, subtitulada “Boletín informativo do teatro galego”, dirixida por Celestino Ledo López.
  • En Barcelona, a revista de literatura “Camp de l’arpa” saca o nº 75, de maio, co título “Literatura gallega contemporánea (1939-1979)”.
  • O 21 de agosto sae á rúa “Mundo gallego”, periódico oficial do Centro Galicia de Buenos Aires.
  • En marzo sae o nº 0 de “Cuadernos Ateneo Ferrolán” dirixido por Xosé A. Ponte Far.
  • Como iniciativa da Agrupación Cultural Avantar ve a luz “Orcellón”, co subtítulo de “Revista comarcal do Carballiño”.
  • Organízase en O Grove a primeira homenaxe a Luís Seoane. As intervencións nesta homenaxe recolleranse no libro Homenaxe a Luís Seoane (Ediciós do Castro 2001), edición a cargo de Susana Vidal Alves.
  • Último ano de celebración das Mostras de Teatro Abrente de Ribadavia , organizado pola Asociación Abrente.
  • Camilo José Cela le o 26 de xaneiro o discurso de entrada na Real Academia Galega: “Breves consideracións encol da lingua”.
  • Bernaldo Souto publica en Buenos Aires a tradución ao galego do poema arxentino “El gaucho Martín Fierro” de José Hernández (1834-1886).
  • Fúndase a revista para nenos cubanos “Zunzún” (10 de outubro), da que Anisia Miranda sería xefa de redacción, sendo substituída no 1984 por Neira Vilas que ten que deixar o seu posto como especialista en organismos internacionais do Ministerio de Industria Básica. Dirixirá a revista ata a súa xubilación en 1989.Tiña unha tiraxe mensual de 250.000 exemplares e estaba pensada para rapaces de nove ou dez anos.
  • En La Habana, aparece no mes de xaneiro a publicación trimestral, en castelán, “Cospeito”, editada pola sociedade que agrupa os naturais de Cospeito. Dirixida por Eliseo Cañí Sánchez, é segundo Neira Vilas “totalmente alleo ó enfoque específico das custións galegas, de orde algún, pesie ó enxebre topónimo que lle dá nome”.
  • Nace no Ferrol a revista de teatro “Don Saturio”, subtitulada “Boletín Informativo do Teatro Galego”.
  • En Ourense ve a luz o único nº da revista cultural “Galicia-80”, dirixida por Manuel Catoira.
  • Taurus ediciones publica Historia de las literaturas hispánicas no castellanas, planeada e coordenada por José María Díez Borque. A parte da literatura galega débese a Pilar Vázquez Cuesta (“Grial” nº 69, páx. 366).
  • No anexo 12 de “Verba” publícase "El Cancionero de Joan Airas de Santiago", en edición e estudo de José Luís Rodríguez (“Grial” nº 71, páx. 113).
  • A Caixa de Aforros de Vigo edita o volume colectivo Vigo en su historia.
  • Ángel García Sanz: Solución quirúrgica al prolapso de vagina en bóvidos. Operación Foz (prólogo de Álvaro Cunqueiro).
  • Ánxeles Penas García: Ya soy para tu muerte (Madrid).
  • Baldomero Cores Trasmonte: La sociedad incompleta: el drama de la capitalidad en Galicia.
  • Benito Varela Jácome: Estructuras profundas en Pedro Páramo.
  • Diego Martínez Torrón: La fantasía lúdica de Álvaro Cunqueiro (Ediciós do Castro. “Grial” nº 74, páx. 521).
  • Francisco Sesto Novás: Sobre la Unidad.
  • Gonzalo Torrente Malvido: Cuentos de la mala vida (Barcelona).
  • José Antonio López Taboada: “A dinámica da poboación galega nos últimos cen anos” (en “Man Común” nº 5).
  • José de Cora Paradela: La enciclopedia morada.
  • José Luis Meilán Gil: El Estatuto Gallego. Por fin, unha terra nosa.
  • José Manuel García Iglesias: Arte e cultura de Galiza (Madrid).
  • José Manuel Vázquez Varela: Las raíces de Galicia (Santiago).
  • Juan Bautista González “Xoán Martínez Tamuxe”: Manifestaciones rupestres en el Monte de Santa Tecla.
  • Juan María Gallego Tato: Esta tierra fue rica y respetada (Editorial Compostela).
  • Kay-Michael Schreiner: Alfonso Rodríguez Castelao. Eine Untersuchung des erzählerischen Werkes unter dem Aspeckt von Literatur und Politik.
  • Luis Iglesias de Souza: Intacto esplendor.
  • Manuel Fraga: Memoria breve de una vida pública (Planeta).
  • María das Mariñas: Vida y encuentros.
  • María del Carmen Novoa González: La gaita y la cornamusa en Galicia Y Francia (Sada).
  • María do Carme Kruckenberg : Cantares de mi silencio (Vigo. Colec. particular Acebo).
  • Mariano José Vázquez Alonso: La balada del fuego fatuo (Barcelona).
  • Marina Mayoral: Al otro lado e Plantar un árbol.
  • Rosa María Seoane (“Mouette): Variaciones (versos, algúns en francés. Clermont-Ferrand).
  • Rosario Miralbés, Mª Pilar de Torres e Rafael Rodríguez: Aproximación a una división comarcal de Galicia (Santiago).
  • Santiago Álvarez: Galicia nacionalidad histórica.
  • Santiago Genovés Tarazaga: La violencia en el país vasco y sus relaciones con España (México).
  • Víctor González Faya: El Tenorio resucita (estreada no 1973).
  • Víctor Manuel Iglesias Viqueira: Retorno a Panolilandia.
  • Xavier Costa Clavell: Bandolerismo, romerías y jergas gallegas.
  • Xesús González Gómez: Álvaro Cunqueiro, traductor.
  • Xesús Taboada Chivite: Ritos y creencias gallegas (Edit. Sálvora. A Coruña).

Acontecementos

  • En Vigo créase Edicións Xerais de Galicia .
  • Lois Pereiro visita Amsterdam e Bretaña.
  • Constitúese en Santiago a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG). No art. 6 dos estatutos dise que son escritores en lingua galega “os que escriben e publican as súas obras orixinalmente en galego, e que están dispostos a defender e manter coa súa práctica o dereito á oficialidade da lingua galega a tódolos niveis…”. Consideran fundamental “traballar a favor da normalización do feito literario e da profesión do escritor en Galicia, fomentar as relacións e o achegamento entre tódolos escritores do mundo, especialmente da área cultural luso-brasileira…” (Art. 5).
  • Fúndase na Coruña a Compañía de Teatro Luís Seoane .
  • Ramón Chao nomeado redactor xefe de todas as emisións culturais e informativas en español e portugués de Radio France.
  • A SGHN comeza a investigación denominada “Atlas de vertebrados de Galicia”.
  • Créase en Compostela “Edicións Sálvora”.
  • Avilés de Taramancos regresa a Noia dende Colombia (1961) e abre unha taberna.“Tal vez non haxa máis cumprido oficio / pra que un poeta gañe o pan que come / ca despender un viño grato ó home / vendéndoo cun prudente beneficio.” Darío Xohán Cabana. “Para Avilés de Taramancos...”.
  • Xosé Conde Fernández regresa a Galicia dende a Argentina.
  • En Radio Popular de Vigo iniciase a emisión do programa radiofónico “Rompente / radio esquimal”.
  • Promulgación do Estatuto de Autonomía.
  • Primeiras eleccións ao Parlamento Galego. Triunfo de AP.
  • Miguel Anxo Araújo ingresa na Real Academia da Lingua cun discurso sobre “A Igrexa de Mondoñedo nas súas Sinodais”, ocupando a cadeira que deixara vacante Ramón Otero Pedrayo. Contestou no nome da institución Ramón Piñeiro.
  • Di Álvaro Cunqueiro nun discurso: “Louvado sexa Deus... por terme ensinado a dicir rula e abidueira e dorna e ponte e fonte, e entón eu sabendo estas palabras era verdadeiramente dono da rula, e da abidueira e da dorna e da ponte e da fonte”.
  • En novembro celébrase en Tréveris, (Alemaña) o “Coloquio científico internacional sobre tradición, actualidade e futuro do galego”. Dirixiu o coloquio Dieter Kremer, profesor da Universidade de Trier, coordinando a organización en Galicia, Ramón Lorenzo.
  • Xosé Cid Cabido, detido, pasa tres anos no cárcere, onde comeza a escribir os seus primeiros textos.
  • O 7 de marzo constitúese o grupo de vida breve “Realidade Galega” coa intención de estimular na sociedade os valores da democracia e da autonomía. Un dos fundadores, Manuel Reimóndez, escribe a Neira Vilas (10 de novembro): “Coido que o resultado do referéndum vai ser positivo anque supoño que con moitas abstenciós… a xente do pobo non ten idea de que cousa é a autonomía, síntese moitísimo a falta de unha información e concienciación da nosa xente que sendo galegos non saben que temos que ser galeguistas”. (Xosé Neira Vilas: Cartas de vellos amigos. Galaxia 2010, páx. 484).
    Atlantica ultimas tendencias.jpg
  • En setembro teñen lugar no Hostal dos Reis Católicos unhas conversas coñecidas como “Pactos do Hostal”, para renegociar o texto estatuario. Apróbase o texto definitivo do primeiro Estatuto de Autonomía para Galicia. Referéndum autonómico en Galicia: A abstención achégase ao 75 % dos votos, aínda que os votos afirmativos foron un 73 %.
  • O 25 de xullo o gobernador civil da Coruña prohibe que entre a manifestación no casco vello de Santiago; o mesmo fará no 1981 e 82.
  • O 6 de outubro, os Reis inauguran o complexo industrial de Alúmina-Aluminio de San Cibrao.
  • A raíz de ser condenado a seis anos e un día, por inxurias á Nación Española, o cantautor Suso Vaamonde marcha a Alemaña e Inglaterra, establecéndose en Venezuela, de onde regresará en 1984. Grava o disco “Celso Emilio Ferreiro na voz de Suso Vaamonde”.
  • Emilio Cao grava o disco “A lenda da pedra do destino”.
  • Amancio Prada: “Leliadoura” (cantigas medievais).
  • O grupo Saraibas grava o disco “Unha terra, un pobo, unha fala”.
  • Na primavera, os artistas Antón Patiño, Menchu Lamas, Monroy, Huete e o médico Román Pereiro, que foi o presidente, constitúen a “Sociedad Atlántica”, presentando unha exposición artística renovadora nos meses de agosto e setembro no que fora Hospital do Espíritu Santo de Baiona.
  • Carlos Bóveda: pinta “Cabeza en azul”.

Premios

  • Premios da Crítica Galicia:

- Creación literaria: Carlos Casares por Os escuros soños de Clío.


- Ensaio e Pensamento: Isaac Díaz Pardo, Salvador García Bodaño, García Martín e Xohán Ledo por Carlos Maside , pintor para unha terra.


- Investigación: Xosé A. López Taboada por Economía e poboación en Galicia.


- Ciencias e Artes da Representación: Laxeiro .


- Música: Xuventudes musicais de Vigo.


- Iniciativas Culturais: Escola Aberta.

  • Premio Cidade de Ourense: A fonte abagañada de Francisco Xosé Fernández Naval.
  • Premio Celso Emilio Ferreiro: Retrato de sombra en outono de Román Raña.
  • Mostras de Teatro Abrente de Ribadavia: Bailadela da morte ditosa de Roberto Vidal Bolaño.
  • Concurso Nacional de Contos Infantís O Facho: O país dos ríos de Xesús Pisón.
  • Premio da Crítica de narrativa galega: Xavier Alcalá por Fábula.
  • Premio da Crítica de poesía galega: Xohana Torres por Estación ao mar.
  • Cunqueiro recibe o Pedrón de Ouro.

Mail-client-Breeze-Icon.svgEpistolario


Con data de 28 de febreiro, Manuel Lueiro Rey escribe dende Pontevedra a Neira Vilas: “Novos ventos andan a soprar sobor a nosa terra, aínda que non son os que nós queremos, mais coido que imos achegándonos a iles”. (Xosé Neira Vilas: Cartas de vellos amigos. Galaxia 2010, páx. 222).


Coinciden en Trier Ramón Piñeiro, Luciana Stegagno e Alonso Montero. En carta a Ramón Piñeiro con data de 15 de decembro, escribe Luciana Stegagno : “Bom Natal para a Galiza, bom Natal para todos esses galegos admiraveis que conheci en Trier e que me deixaram saudades de vocés. Adotei a vossa terra. Quero ser adotada por vocés. Até escreví um poema para o Xesús Alonso Montero que te copio…”.


Manuel Reimóndez, escribe a Neira Vilas (10 de novembro): “Coido que o resultado do referéndum vai ser positivo anque supoño que con moitas abstenciós… a xente do pobo non ten idea de que cousa é a autonomía, síntese moitísimo a falta de unha información e concienciación da nosa xente que sendo galegos non saben que temos que ser galeguistas”. (Xosé Neira Vilas: Cartas de vellos amigos. Galaxia 2010, páx. 484).


Xosé Rubia Barcia (Los Ángeles) escribe a Lois Tobío (Madrid) o 18 de decembro: Hace tiempo recogí un pequeño poemario de mis composiciones galaicas, basadas en coplas populares, como homenaje a nuestro pueblo y al pueblo se las dediqué. El pintor Miguel Marina ilustró cada uno de los poemas con dibujos arcaizantes de su pluma. El profesor portugués ya fallecido Alberto Machado da Rosa escribió sin que yo se lo pidiera un hermoso ensayo sobre mi poesía que él conocía antes de recoger y preparar este pequeño cancionero. Y él mismo sugirió hacer el librito trilingüe, portugués, galaico y castellano. Una imprenta y prestigiosa editorial de Brasilia se comprometió a hacer la edición. Eso fue allá por el año 1972. Pasó el tiempo y con un pretexto u otro se fue dilatando la salida, hasta que decidí romper el contrato y retirarles los derechos. Después Jorge Guillén, a quien le había enviado una copia del manuscrito, sin decirme nada escribió el mismo a diversos editores y entre ellos contestaron interesándose Celso Enriquez desde Madrid y Castañón desde Venezuela. Como yo no quería entonces editar en España, decidí pasarle la encomienda a Castañón. Y desde entonces el libro ha estado en Venezuela. Castañón publicó antes mis Prosas de Razón y Hiel, y pasó el otro a la imprenta de dos hermanos gallegos, Los Paz, que quisieron ser ellos los que lo publicaran. Yo no los conozco. Y Castañón dice en sus cartas que acabarán por publicarlo. Pero ya empiezo a dudarlo, mejor dicho las dudas son ya de bastante tiempo a esta parte. Durante mi último viaje a Galicia, le hice llegar a Ramón Piñeiro una copia para ver si Galaxia se interesaría. Pero le devolvió el ejemplar a un sobrino mío que lo conoce, y le dijo que Galaxia publicaba solamente textos monolingües. X. Alonso Montero me escribió hace años después de leer el artículo-ensayo que sobre mi había escrito Alberto Machado da Rosa en Vida Mundial de Lisboa y es el único otro intelectual gallego que conoce algo sobre mí, los demás sois tú, García Sabell y Ramón Piñeiro (hablo sólo de los que estáis en España). De no salir el librito en Venezuela este invierno, me llevaría una copia en el próximo viaje a España. Lo natural sería publicarlo en Galicia. ¿Tienes tú alguna sugerencia al margen de Galaxia? Celso Enriquez le había dicho a Jorge Guillén que él no quería saber nada de Galaxia. ¿Por qué? Pero que él encontraría editor. (Epistolario Lois Tobío. Consello da Cultura Galega).Ver resposta no 1981


Manuel Meilán (Montevideo), escribe a Lois Tobío (Madrid) (23/12/1980): Antonte o noso pobo decidéuse pola autonomía, non con moitas ansias.- Elo e moi lamentabel, pois si o estatuto votado ten imperfeciós, penso que sempre habrá tempo pra reformalo é que elo e millor xa tendoo aprobado que non correr o risco de outros cinco anos máis pra unha nova votación.- Saíu, i elo, a quenes vimos loitando por conquerir pra Galicia unha autonomía que a libere da sangría da emigración e dunha economía dirixida dende Madrid, siñifica un trunfo a pesares da indefrencia amostrada na votación.- Que sexa pra ben, e a xeñeración vindeira reciba de nós unha Galicia farturenta en todolos órdenes.- Fágoo enteirado do pasamento de Alonso Ríos e do benquerido amigo Prada.- Ista perdeda doeume moito, sobor todo a de Prada, a quen estiven cinguido en amistade e galeguidade por máis de medio século.- Entros documentos importantes sobor de Galicia que deixóu atopouse os orixinaes de "Sempre en Galicia", cunha disposición de que "foran pro museu ou biblioteca que en Galicia se destiñe a recordar a memoria de Castelao".- O fillo, que foi quen me informóu, díme tamén que lle escribéu a un curmán que ten en Galicia, o inxeneiro Lama Prada, pra que falase cos amigos do pai –Piñeiro, García Sabell, Paz Andrade etc.–, pra que estudien ou dispoñan donde depositalos pois dí que a íl, que radica en Chile dende fai moitos anos, faiselle dificil gardalos coa seguridade que esixe un documento de tanta importancia e trascendencia. (Epistolario de Lois Tobío. Consello da Cultura Galega).

O 28 de xuño, Paulo Rónai , escribe a Valentín Paz Andrade “O trabalho que mas tempo me toma é Mar de Histórias, uma grande antologia do conto mundial. Não sei se já lhe falei dessa obra, cuja publicação foi começada por José Olympio em 1945 e abandonada em 1963, ate quando saíram quatro volumes. Agora a publicação foi retomada pela Nova Fronteira. São previstos 15 volumes dos quais três publicados, o quarto ao prelo, o quinto em vésperas de ser entregue. Para que tenha uma ideia do trabalho, estou-lhe remetendo o 1º volume. Grande parte da seleção e da tradução é feita por mim, o resto e toda a revisão por Aurélio Buarque de Holanda Ferreira. Entre os 350 contos do mundo inteiro que a obra há de conter gostaria de incluir polo menos um conto galego. Na precisa coleção de livros galegos com que você me presenteou em Vigo há volumes de poesia, de ensaios, de história literária, mas não contos. Existirá uma antologia do conto catalão? Ficar-lhe-ia muito grato pela remessa de um livro destes. Não havendo, serviriam também volumes individuais de contos, como, por exemplo, Cousas de Castelao, Contos do camiño e da rúa, de Otero Pedrayo ou Do caso que lle aconteceu ó Dr. Alveiros, de Risco. Estou-lhe enviando também,na mesma encomenda, meu ultimo livro publicado, Não perca o seu Latim, adagiário de latim, que talvez o interesse também em qualidade de advogado”. (Consello da Cultura Galega).

Sumarios

GRIAL Nº 67

R. Carballo Calero: Sobre as fontes de “Os vellos non deben de namorarse”. Carlos Paulo Martínez Pereira: José Luandino Vieira: “Mon’Angola” (Invitación a unha leitura). Santiago Santos Castroviejo: Transformacións e conflictos na sociedade galega de beiramar no século XVIII. Salvador Lorenzana: Homenaxe a un escritor: Perfil biobibliográfico de Eduardo Blanco Amor. Álvaro Cunqueiro: Lord Dunsany: “A sentencia dourada”. Alphonse Allais: Pobre Cesarina (Trad. de Cosme Barreiros).Tomás Barros: Paradela de alba. Xan Barxa de Quiroga: Berrarei o teu nome, nau anterga....Isaura Varela. O profesor D. Xoaquín Amigo. Unha voz contestataria na Universidade Galega (1839-1844). Anselmo López Carreira: Sobre o contido de clase do movimento Irmandiño. Aurora Marco: O vocabulario etimolóxico de Xan Manuel Pintos na terceira foliada de “A gaita gallega”. Vicente Risco: As viaxes de a pé. (Artigo publicado na revista “Céltiga” de Buenos Aires o 25 de xullo de 1928).


GRIAL Nº 68

Kathleen March: Espacialidade e temporalidade na poesía de Manoel Antonio. Claudio Rodríguez Fer: O fonosimbolismo na poesía de Novoneyra. Incursión ao nivel fónico da obra literaria. Antonio-Carlos Pereira Menaut: Unha reflexión sobre as relacións entre política, sociedade e educación. Equipo Xega: O proceso urbano en Galicia: Os casos de Baiona, Cée e Xinzo de Limia. Tomás Barros: A raíña e o seu bufón. Samuel Beckett: Imaxinación morta, imaxine. Xavier Seoane: Seis poemas. Valentín Paz-Andrade: Elexía Lourencina. Lois Tobío: A amistade de Bacon e Gondomar. Froilán López: Onomástica galega. Xesús González Gómez: Paul Eluard e máis a libertade. Carlos Durán: Unha teoría sobre a orixen da conciencia. Salvador Lorenzana: Presencia de Álvaro Cunqueiro. Xosé María Costa: Os latexos da memoria. Nicandro Ares: Notas etimolóxicas: Meixende e Meixemo.

GRIAL Nº 69

Andrés Torres Queiruga: Unha ollada sobre o problema fundamental de Galicia: Aproximación desde Castelao e Rosalía Antonio Costa Gómez: Rosalía de Castro e Emily Dickenson. Xosé Luís Gavilanes Laso: Perfís estructurais de contido i expresión en “A Esmorga”. Xesús Rábade Paredes: Transfondo histórico na Cantiga 63 (CV) de Alfonso X. Ramón Otero Pedrayo: Tres contos. Xoán Manuel Casado: Ladaíñas do serán. Alberto Moravia: A marca morango (Trad. Cosme Barreiros). Xervasio Martínez Rodríguez: A tradución e os seus problemas: Versións casteláns-galegas. Joseph M. Piel: Um nome pessoal medievo aparentemente enigmático: esperauta-sperautane. Carlos Sixirei Paredes: Vinicius de Moraes: In memoriam. Manuel Rodríguez Lapa: W. Fernández Flórez e o idioma portugués. Isaac Alonso Estravís: Un poeta galego descoñecido. Mª Benita G. Carballo de Wiessing: “La Vida es Sueño” en Amsterdam. Unha lección sobre a libertade, meditada nunha cidade libre. Lois Tobío: Galego familiar escrito a comenzos do século XVII. Xesús González Gómez: Mariategui e o surrealismo.


GRIAL Nº 70

Camilo Flores: As técnicas literarias na obra de Afonso o Sabio. Carol S. Maier: Xosé Conde Corbal e a estética do grabado: Unha reforma do ollo por medio da deformación da liña. C. Poullain: Doble perspectiva de Rosalía. Lois Vázquez: Luís de Camoens e algunhas olgas súas na poesía posterior. A docencia universitaria de Ricardo Carballo Calero. Salvador Lorenzana: A figura e a obra de Carballo Calero. Vicente Risco: O lobo da xente. Valentín Paz-Andrade: Na brétema, tres contos. Fermín Bouza Álvarez: Doce poemas. Adolfo de Abel Vilela: A estancia do rei británico Xurxo I en Lugo: Viviu dende o primeiro de maio ó 20 de xuño de 1719, co nome de Cabaleiro de Connock. Claudio Rodríguez Fer: O ritmo simbólico na poesía de Bernardino Graña. Froilán López: Onomástica galega. María Xosé Queizán: A interpretación do mito do Grial. Pasamento de Álvaro Gil Varela. Carlos Durán: A perda afectiva na teoría do Dr. Bowlby. X. L. Y.: Cando Orfeo ruaba polos Cantóns. Lois Tobío: Unha poesía relixiosa en defensa da nosa fala.

Flag CPLP.gif Cataluña Flag of Spain Outras culturas

Nobel


PREMIO NOBEL DE LITERATURA: Czesław Miłosz

Flag CPLP.gif CPLP - Comunidade dos Países de Lingua Portuguesa

Nacen:



Morren:

  • António de Navarro (1902 Vilar Seco).
  • Bernardo Santareno (1920 Santarém).
  • Domingos Monteiro (Lisboa; 1903 Mesão Frio).
  • Joaquim Barradas de Carvalho (Lisboa; íbidem 1920).
  • José Rodrigues Miguéis (New York; 1901 Lisboa).
  • Mário-Henrique Leiria (Cascais; 1923 Lisboa).
  • Nelson Rodrigues (Rio de Janeiro; 1912 Recife).
  • Vinícius de Moraes (Rio de Janeiro; ibidem 1913).





Ángel Campos Pámpano publica en castelán Odas de Ricardo Reis (Valladolid. Balneario Ediciones) e Pablo del Barco os Poemas de Alberto Caeiro (Madrid, Visor).

Nace en Lisboa a revista “Frenesí” e en Porto “Nova Renascença”, dirixida por José Augusto Seabra.


Adélia Prado (Brasil): Cacos para um vitral.


Agustina Bessa Luis: O Mosteiro.


Albano Martins: Inconcretos domínios (poesía).


Al Berto: Meu Fruto de Morder, Todas as Horas.


Alberto Ferreira: Antologia de textos da “Questão Coimbra” e Estudos de cultura portuguesa. Século XIX.


Alfredo Margarido: Estudos sobre literaturas das nações africanas de língua portuguesa.


Almeida Faria: Lusitania.


Alberto Pimenta: Jogo de pedras (poesía) e Bestiário lusitano (prosa).


Alexandre Pinheiro Torres: O código científico-cosmogónico-metafísico de “Perseguição” de Jorge de Sena.


Álvaro Salema: Alves Redol: a obra e o homem.


Américo Guerreiro de Sousa: Exercício no futuro.


Ana Hatherly: Poesia: 1958-1978.


António Barahona da Fonseca: Pátria minha.


António Júlio Valarinho: Artilheiro (teatro) e A terra (teatro).


António Manuel Couto Viana: As (e)vocações literárias e Retábulo para um íntimo natal.


António Modesto Navarro: Contos transmontanos.


António Patrício (1878-1930): Poesia Completa.


António Ramos Rosa: O incêndio dos aspectos; Declives e As marcas do deserto.


Ariano Suassuna (Brasil): Sonetos com mote alheio.


Armindo Rodrigues: Nitidez do común (poesía); Arte poética e O camponês imaginário.


Arnaldo Saraiva: Correspondência inêdita de Mário de Sá Carneiro a Fernando Pessoa e Literatura marginalizada. Novos ensaios.


Artur Anselmo: Camões e a cultura portuguesa do século XVI.


Augusto Santos Silva: Pascoaes. Temas para uma leitura actual (con Isabel Margarida Duarte).


Assis Pacheco: Memórias do contencioso e outros poemas (poesía).


Bento da Cruz: O lobo guerrilheiro.


Boaventura Cardoso (Angola): O fogo da fala.


Carlos Drummond de Andrade (Brasil): A paixão medida.


Carlos Eurico da Costa: A cidade de Palagüin.


Carlos Reis: Introdução à leitura de “Uma abelha na chuva”.


David Mourão-Ferreira: As Quatro Estações (prosa) e Entre a Sombra e o Corpo (prosa).


Egito Gonçalves: Poemas políticos (1952-1979).


Ernesto Manoel de Melo e Castro: Re-camões (poesía).


Eugénio de Andrade: Matéria Solar (poesía). No 2004, Ángel Campos Pámpano fai a tradución ao castelán para Círculo de Lectores: Materia solar y otros libros.


Eugénio Lisboa: Poesia portuguesa do “Orpheu” ao Neo-Realismo.


Fátima Maldonado: Cidades indefesas.


Ferreira Gullar (Brasil): Na vertigem do dia.


Francisco Fernando da Costa Andrade (Angola): O país de Bissalanka.


Graciliano Ramos (Brasil 1892-1953): Cartas.


Helder Macedo: Camões e a viagem iniciática.


Herberto Hélder: Flash (poesía).


Hilda Hilst (Brasil): Cantares de perda e predileção.


Inês Lourenço: Cicatriz 100% (poesía).


Jaime Gralheiro: Vieram para morrer.


Jaime Salazar Sampaio: O mar não precisa de poetas.


João Cabral de Melo Neto (Brasil): A Escola das Facas.


João de Araújo Correia: Outro Mundo (conto).


João de Melo: Navegação da Terra (poesía).


João Medina: Eça de Queirós e a Geração de 70.


João Mendes: Teoria literária.


João Palma-Ferreira: Obscuros e marginados.


Jorge Borges de Macedo: Estrangeirados. Um conceito a rever; “Os Lusíadas” e a história e Alexandre Herculano, polémica e mensagem.


José Afonso: Quadras Populares (Lisboa).


José Augusto Seabra: O anjo (poesía); Poiética de Barthes e Poemas do nome de Deus.


José Cardoso Pires: Corpo-Delito na Sala de Espelhos (teatro).


José Carlos Seabra Pereira: Autour des thèmes idéologiques et d’engagement dans la littérature portugaise (de l’Ultimatum ao régicide) e L’oeuvre poétique et l’action littéraire de João de Barros.


José Craveirinha (Mozambique): Cela I.


José Fernandes Fafe: A modernidade na poesia portuguesa contemporânea.


José Gomes Ferreira: O enigma da árvore enamorada. Divertimento em forma de novela quase policial.


José Hermano Saraiva: Outras maneiras de ver e Vida ignorada de Camões.


José Martins Garcia: David Mourão Ferreira: a obra e o homem.


José Manuel Mendes: Os dias do trigo.


José Saramago: Levantado do Chão.


José Sebastião da Silva Dias: Primórdios da Maçonaria em Portugal.


Lídia Jorge: O Dia dos Prodígios.


Luís Carlos Patraquim (Mozambique): Monção.


Luísa Dacosta: A-Ver-O-Mar.


Lygia Fagundes Telles (Brasil): A disciplina do amor.


Manuel Antunes: 'Occasionalia-Homens e ideias de ontem e de hoje.


Marcello Duarte Mathias: No devagar depressa dos tempos.


Maria Alzira Seixo: Três ensaios sobre a obra de Manuel da Fonseca.


Maria da Graça Freire: Mouzinho da Silveira: o homem e o mito.


Maria de Lourdes Belchior: Os homens e os livros II. Séculos XIX e XX.


Maria Helena da Rocha Pereira: Estudos de História clássica.


Maria Ondina Braga: Estaçao Morta (conto).


Mário Braga: O intruso.


Mário Cesariny de Vasconcelos: Primavera autónoma das estradas.


Mário Cláudio: Estáncias (poesía).


Mário Zambujal: Crónica dos bons malandros.


Miguel Franco: O capitão de navios.


Miguel Serras Pereira: Inumerações.


Nélida Piñón (Brasil): O calor das coisas (contos. Un deles titúlase “Finisterre”).


Nuno Bermudes: As paisagens perdidas.


Óscar Lopes: Espécie de música.


Paulinho Assunção (Brasil): Cantigas de amor & outras geografias.


Pedro Barbosa: A Literatura Cibernética 2 –um sintetizador de narrativas.


Pedro Oom (1926-1974): Actuação escrita.


Pepetela (Angola): Mayombe e A Revolta da Casa dos Ídolos (teatro).


Prista Monteiro: O fio.


Reynaldo Valinho Álvarez (Brasil): O solitário gesto de viver.


Vasco Graça Moura: Instrumentos para a melancolia; Nemésio, o lance do verbo e Luís de Camões: alguns desafios (ensaio).


Vergílio Ferreira: Conta Corrente (diario).


Virgílio Martinho: A sagrada família.


Vítor Matos e Sá (1927-1975): Companhia violenta (antoloxía).





Cataluña


Nacen:



Morren:

  • Joan Ballester i Canals (1913 Barcelona).
  • Llorenç Villalonga (Palma de Mallorca; 1897).
  • Ventura Gassol (Barcelona; 1893 La Selva del Camp).

PREMI VÍCTOR CATALÀ: Margarida Aritzeta por Quan la pedra es torna fang a les mans.


PREMI D’HONOR DE LES LLETRES CATALANES: Mercè Rodoreda .


PREMI JOSEP PLA: Jordi Sarsanedas : La noia a la sorra.


Àlex Susanna: Memòria del cos (Premi Miquel de Palol de poesía 1979).

Baltasar Porcel: Les pomes d’or.


Carme Riera: Gairabé un conte o la vida de Ramon Llull; Una primavera per a Domenico Guarini e Els cementiris de Barcelona.


Fèlix Cucurull i Tey: El fet nacional català a través de la història.


Francesc de Borja Moll i Casasnovas: El parlar de Mallorca.


Guillem Viladot i Puig: La finestra induïda (ensaio).


Ignasi Riera i Gassiot: Honorable Mr. R.


Jaume Cabré: Tarda lliure.


Jaume Pont: Els vels de l’eclipsi (poesía).


Joan Brossa: Rua de llibres (poesía).


Joaquim Carbó: El setè filtre.


Jordi Pàmias i Grau: Cançons de la nit benigna (poesía).


Josep Dalmau i Olivé: Catalunya i l’Església al banquet dels acusats.


Josep Lluís Seguí: Projecte de destruccions.


Josep Maria Fulquet: Platges de temps.


Josep Maria Llompart de la Peña : Mandràgola. “La tierra gallega, donde vivió parte de su juventud, se transforma como música, lágrima, campana, en las dieciocho prosas surrealistas, realmente asombrosas, de Mandrágola, presididas por el título de Lobishome”.(Miquel Dolç).


Josep Maria Sala- Valldaura: Camp d’esvorancs (poesía).


Josep Piera: El somriure de l’herba (poesía) e Esborranys de la música (poesía).


Luis Romero: Cara y cruz de la República (castelán).


Lluís Alpera: Dades de la història civil d’un valencià.


Lluís Ferran de Pol: Sedna.


Manuel de Pedrolo: Successimultani.


Manuel Sanchis Guarner: Aproximació a la història de la llengua catalana.


Marc Granell i Rodríguez: Materials per a una mort meditada.


Maria Àngels Anglada: Kiparíssia.


Maria Aurèlia Capmany: Vés-te’n ianqui.


Mercedes Núñez Targa: El carretó dels gossos.


Mercè Rodoreda: Viatges i flors (contos) e Quanta, quanta guerra.


Miquel Àngel Riera Nadal: Llibre de benaventurances.


Miquel Martí i Pol: Les clares paraules.


Montserrat Roig: L’hora violeta.


Narcís Comadira: Album de família.


Oriol Pi de Cabanyes: Llibre d’hores (1975-1978).


Quim Monzó: Olivetti, Moulinex, Chaffoteaux et Maury.


Salvador Giner: La estructura social de Cataluña.


Sebastià Serrano Farrera: Signes, llengua i cultura (Premi Xarxa d’assaig).


Valerià Pujol i Bosch: Destinatari d’albes (poesía).


Vicent Andrés Estellés: Cant temporal.

Flag of Spain

Nacen:



Morren:

  • Juan Larrea (1895 Bilbao).




PREMIO CERVANTES: Juan Carlos Onetti (Uruguai).


PREMIO NACIONAL DE NARRATIVA: ALONSO ZAMORA VICENTE Mesa, sobremesa.


PREMIO NACIONAL DE POESÍA: CARLOS SAHAGÚN Primer y último oficio.


PREMIO NACIONAL DE ENSAIO: ANDRÉS AMORÓS Introducción a la literatura.


PREMIO NACIONAL DE LITERATURA INFANTIL Y JUVENIL: JUAN FARIAS Algunos niños, tres perros y más cosas.


Alberto Vázquez Figueroa: Tuareg.

Alfonso Grosso: Duelo de Alejandría e El correo de Estambul.


Antonio Gala: Petra Regalada.


Blanca Andreu: De una niña de provincias que se vino a vivir en un Chagall.


Carlos Oroza: Cabalum.


Carlos Sahagún: Primer y último oficio.


Cristina Fernández Cubas: Mi hermana Elba.


Enrique Vila-Matas: Al sur de los párpados.


Félix Grande: Lugar siniestro este mundo, caballeros.


Fernando Arrabal: Inquisición (teatro).


Fernando Quiñones: Las crónicas inglesas e Nos han dejado solos.


Gloria Fuertes: Historia de Gloria (poemas).


Jesús Pardo: Ahora es preciso morir.


Jorge Semprún: Quel beau dimanche!


José Agustín Goytisolo: Los pasos del cazador.


José Ángel Valente: Tres lecciones de tinieblas.


José María Pérez Álvarez: Elena se fue.


José Sanchís Sinisterra: Ñaque o de piojos y actores.


Juan Benet: Saúl ante Samuel e El aire de un crimen.


Juan Goytisolo: Makbara.


Luis Antonio de Villena: Para los dioses turcos.


Luis García Montero: Y ahora ya eres dueño del puente de Brooklyn (poesía).


Manuel L. Abellán: Censura y creación literaria en España (1939- 1976).


Pablo García Baena: Poesía completa (1940-1980).


Soledad Puértolas: El bandido doblemente amado.





Máis culturas:


Nacen:

  • Celeste Ng (Pittsburgh, Pensilvania).
  • Óttar Martin Nordfjörd (Reikiavik).


Morren:.

  • Agustín Yáñez (México 1904).
  • Alejo Carpentier (París; La Habana 1904).
  • Mirta Aguirre (La Habana; 1912).
  • Victor Luis Molinari (Buenos Aires; ibídem 1904). Ver 1958, 1961 e 1970.


  • Henry Miller (California; 1891 New York).
  • Jean-Paul Sartre (París; ibídem 1905).
  • Katherine Anne Porter (Maryland; 1890 Texas).
  • Miklós Szentkuthy (1908 Budapest).
  • Oskar Kokoschka (1886 Austria).
  • Roland Barthes (París; 1915 Cherburgo).
  • Tom Wolfe: In Our Time.
  • Vladimir Holan (1905 Checoslovaquia).




Alejandro Paternain: Crónica del descubrimiento.

Ana María Shua: Soy paciente.


Andrea Camilleri: Un filo di fumo.


Antonio Skármeta: No pasó nada.


Augusto Roa Bastos: Antología personal (contos).


Eduardo Galeano: La piedra arde.


Elena Poniatowska: Fuerte es el silencio.


Enrique Molina: Los últimos soles.


Gonzalo Rojas Pizarro: Críptico y otros poemas.


Jaime García Terrés: Corre la voz.


José Emilio Pacheco: Tarde o temprano.


Juan Gelman: Si dulcemente.


Juan José Arreola: Confabulario personal.


Julio Cortázar: Queremos tanto a Glenda.


Luis Brito García: Abrapalabra.


Mempo Giardinelli: La revolución en bicicleta.


Ricardo Piglia: Respiración artificial.





Alain Bosquet: Sonnets pour une fin de siècle.


Arnold Wesker: Phoenix.


Branimir Scepanovic: A boca chea de terra.


Christine Arnothy: Toutes les chances plus une.


Claude Royet-Journoud: Lettre de symi.


David Lodge: How far can you go?


Doris Lessing: The Siriam Experiments.


Edgar Lawence Doctorow: Loon lake.


Harold Pinter: The hothouse.


J.M. Coetzee: Waiting for the barbarians.


Julian Barnes: Metroland.


Nadine Gordimer: A Soldier’s Embrace.


Penelope Fitzgerald: Human voices.


Roland Barthes: Sur la littérature.


Umberto Eco: Il nome della rosa.




Tamén sucedeu...

  • CINE:

- Alain Resnais : Mon oncle d’ Amérique.

- Akira Kurosawa : Kagemusha.

- Kubrick : O resplandor.

  • Referendum en Andalucía para decidir se o proceso autonómico seguirá o artigo 143 ou o 151.
  • O 23 de marzo celébranse eleccións autonómicas en Catalunya. Jordi Pujol nomeado Presidente da Generalitat.
  • Cuarto Goberno de Suárez.
  • Créase o Tribunal Constitucional.
  • Quinto Goberno de Suárez.
  • Comeza a guerra Irán – Irak.
  • Reagan gaña as eleccións en EE UU.
  • Fracasa a misión de rescate estadounidense a Irán para liberar os reféns da embaixada.
  • A conferencia de países islámicos condena a invasión rusa de Afganistán.
  • Xuízo na China contra a viúva de Mao Tse Tung.
  • Conflitos laborais en Polonia: Estados Unidos, a CEE e a OTAN advirten á URSS que non invada Polonia.
  • Pinochet fai aprobar unha constitución que lexitima o seu poder persoal en Chile.
  • Execución publica de 63 persoas que participaran no ataque á gran Mezquita da Meca no 1969 en Arabia Saudí.
  • Asasinado no Salvador o arcevispo Romero, un dos defensores dos dereitos humáns.
  • Un informe da Unesco indica que un tercio da poboación mundial non sabe ler nin escribir.
  • Conflitos raciais en Miami.
  • Os sindicatos polacos forman “Solidariedade”.
  • Francia fabrica unha bomba de neutróns.
  • O Voyager I chega ata Saturno enviando imaxes dos aneis do planeta.
  • John Lennon asasinado en New York.