1902

De Xulipedia
Saltar ata a navegación Saltar á procura

Flag of Galicia (civil).svg Cultura galega

Nacementos/Pasamentos

Child in diaper icon Nacementos
Literatura
Antonio Prado Díaz (Santiago; ¿?).
Cándido Viñas Calvo (Pontevedra; ibídem 1978).
Cipriano Torre Enciso (A Coruña; 1995).
Herminia Fariña y Cobián (Santiago; 1967 Simes, Meaño).
José Canedo, lingüista, especialista en sánscrito; (Tordoia; 1945 Lens, Ames).
José María de la Fuente Bermúdez (Mondoñedo; ¿?).
Luís Soto Fernández (Podentes, A Bola; 1982 México).
Urbano Rodríguez Moledo (Marín; 1936 fusilado no Monte do Castro, Vigo).
Xosé Gómez de la Cueva “Johán Carballeira” (Vigo; fusilado no 1937 en Poio): Cartafol e Mariñeiro do vento (¿?).
Johán Carballeira
Outros
O escritor e político Plácido Ramón Castro del Río (Corcubión; 1967 Cambados).
O pintor, debuxante, poeta e ensaista Candido Fernández Mazas “Dichi” (Ourense; 1942 Pedrouzos, Castro Caldelas).
O pintor Arturo Souto (Pontevedra; 1964 México).
O debuxante Ramiro Díaz Baliño (A Coruña; 1972 A Coruña).
O fotógrafo e cineasta José Suárez Fernández (Allariz: 1974 A Guarda)
A artista Maruja Mallo (Ana María González Mallo) (Viveiro; 1995 Madrid).
María Mercedes Pimentel (Lugo; 1965 Venezuela). Colaboradora da revista Ronsel e irmá de Luís Pimentel.
O sacerdote, filósofo e escritor Emilio Silva Castro (Lier, Sarria; 1996 Rio de Janeiro).
O intelectual e político Bibiano Fernández Osorio y Tafall (Pontevedra; 1990 México).
Skull.png
Pasamentos
Literatura
Alberto García Ferreiro (Santiago; 1860 Ourense).
Avelina Valladares Núñez (Vilancosta, Berres, A Estrada; 1825).
Justo Eliseo Areal Barros(Vigo; 1862 Tui).
Luis Rodríguez Seoane (Santiago; 1836 Pontevedra).
Ricardo Caruncho Crosa (A Coruña; 1849 Gijón).
Outros
O pintor Jenaro Carrero Fernández (Santiago; 1874 Noia).
O pintor Ramón Parada Justel (Ourense; 1871 Esgos).

Publicacións

Galegas

  • O investigador da lírica galego-portuguesa Henry Lang publica o Cancioneiro galego-castelhano no que se recollen 74 composicións pertencentes ao período que vai de 1350 a 1450. Os poetas que alí aparecen son os seguintes: Gonçalvez de Mendoza, Garci Fernández de Gerena, o Arcediago de Toro, Vélez de Guevara, Macías, Pedro de Valcárcel, Álvarez de Villasandino, D. Pedro de Portugal, Marqués de Santillana, Montoro, Pedro de Quiñones, Pedro de Sta. Fé, D. Álvaro, Gómez Manrique, Gonçalvo de Torquemada, un Bacharel de Salamanca e dous anónimos portugueses.



  • José Leite de Vasconcelos : “Galicia” (soneto en galego publicado na “Revista Gallega”, nº 390 (7 de setembro), no que aparece unha referencia á visita de Leite de Vasconcelos a Galicia: “C’unha de aquelas satisfauciós non ben espricadas polo moito sentidas, tivemo-la honra de contar uns días coma óspede noso, ao ilustre arqueólogo e lingüista lusitano Sr. José Leite de Vasconcelos, unha das figuras literarias mais saintes do viciño reino […] E alí c’o Sr. Leite Vasconcelos xuntáronse os Sres. D. Manuel Murguía, D. Eduardo Pondal, D. Andrés M. Salazar, D. Urbano González Varela, D. Florencio Vaamonde, D. Manuel Lugrís, D. Francisco Tettamancy Gastón, D. Eugenio Carré Aldao e D. Galo Salinas Rodríguez…) e Vozes galhegas (pequeno opúsculo na Revista Lusitana, a partir dun manuscrito, que atopara na Biblioteca Nacional de Madrid).





Relativas a Galicia

  • Sae en Vigo “El Eco de Mugía”; “Periódico independiente. Defensor de los intereses generales del partido judicial de Corcubión”, sendo dirixido por Gonzalo López Abente (15-07-1904).
  • O socio fundador do Centro Galego da Habana Vicente López Veiga, edita e dirixe na capital cubana a revista semanal ilustrada e bilingüe “Galicia”, que viu a luz dende o 25-07-1902 ao 30-05-1930. Pasaron tamén pola direción Constantino Horta y Pardo e José Benito Cerdeira. Foi a publicación periódica galega de Cuba de máis longa vida. Doou esta revista a bandeira galega que acompañou os restos de Curros Enríquez a Galicia. O 13 de maio de 1911 insertou un extenso manifesto da Unión Redencionista Galega, creada en La Habana para loitar contra dos foros. O ano 1912, publicou páxinas de loubanza da laboura de "Acción Galega" e de Basilio Álvarez que estaba en Cuba. No 1921 reseñou a presencia de Valle Inclán en La Habana. Seguía todo o ir e vir da Galicia territorial e mantivo arreo unha posición progresista e de denuncia contra todo abuso. (Xosé Neira Vilas: A prensa galega de Cuba. Ediciós do Castro 1985.
  • Edítase en Ourense “El Festival”, “Semanario propagandista de la industria y el comercio”.
  • Ve a luz en Redondela o semanario “La Idea”, dirixido por Buenhijo Pérez Sobrino.
  • En Verín aparece “Nuevo Támega”, co subtítulo de “Periódico semanal”, e dirixido por Lino García Vázquez.
  • Aparece en Muros o 3 de novembro o periódico quincenal en castelán “El Pueblo Muradano”.
  • Francisco Javier Vales Faílde: La emigración gallega (Madrid).
  • Francisco Salgado y López Quiroga: El secuestro del poder judicial e Los bacilos y los bastoncitos de doña Perfecta.
  • H. Schurtz: An der Rías Küste Galiciens.
  • Hipólito Codesido Sánchez: Estado actual de la agricultura en Galicia y medios que deben emplearse para mejorar sus condiciones, a fin de aumentar los productos de la misma (Pontevedra).
  • Joaquín de Arévalo Rodríguez: Sorpresa amorosa.
  • Manuel Amor Meilán: Floralba e Influencia de la dominación musulmana en Galicia.
  • Salvador Golpe Varela: Regionalismo y lenguaje.
  • Waldo Álvarez Insua: Últimos días de España en Cuba (Madrid).

Acontecementos

  • Castelao inicia os estudos de medicina en Compostela, licenciándose en xuño de 1909.
  • Dous mortos en Vigo nunha explosión do buque canoneiro Cóndor.
  • Chegan á Coruña Alfonso XIII e a súa nai María Cristina, que son obxecto dun gran recebemento popular.
  • Os dependentes dos comercios ourensáns organizan unha marcha de protesta ao non concedérselles o dereito ao descanso dominical.
  • Apróbase un Real Decreto, sendo Ministro de Instrucción Pública y Bellas Artes o Conde de Romanones no que se recolle que toda a aprendizaxe do catecismo e de calquera outra materia ha de ser exclusivamente en español.

“Los Maestros y Maestras de instrucción primaria que enseñasen a sus discípulos la doctrina cristiana u otra cualquiera materia en un idioma o dialecto que no sea la lengua castellana, serán castigados por primera vez con amonestación por parte del inspector provincial de primera enseñanza, quien dará cuenta del hecho al Ministerio del ramo, y si reincidiesen, después de haber sufrido una amonestación, serán separados del magisterio oficial, perdiendo cuantos derechos les reconoce la ley”.Se ben o 19 de decembro o Consello de Ministros aproba unha real orde que dispón sobre o Decreto, aprobado no mes anterior no que se ven na obriga de incluír “Que cuando un maestro se dirija a niños que todavía ignoren el castellano no incurrirá en responsabilidad si se sirve como de instrumento o vehículo para su enseñanza de un idioma que no sea el oficial”. (Carlos Callón: O libro negro da lingua galega Xerais 2022).

Premios

Mail-client-Breeze-Icon.svgEpistolario

Sumarios

Flag CPLP.gif Cataluña Flag of Spain Outras culturas

NobelPREMIO NOBEL DE LITERATURA: Theodor Mommsen

Theodor Mommsen by Ludwig Knaus (1881)
Flag CPLP.gif CPLP - Comunidade dos Países de Lingua Portuguesa


Nacen










Morren:


António Correia de Oliveira: Cantigas.

António Nobre (1867-1900): Despedidas (poesía).


Bernardo de Passos: Adeus.


Carlos Malheiro Dias: A paixão de Maria do Céu.


Carolina Michaëlis de Vasconcelos: A Infanta Dona Maria de Portugal e as suas Damas.


D. João da Câmara: Os dois barcos.


Eça de Queirós (1845-1900): Contos.


Euclides da Cunha (Brasil): Os Sertões. Considerada como precursora da Socioloxía e da literatura modernista no Brasil.


Fernando Pessoa escribe a poesía “Quando ela passa”. Matricúlase na Commercial School. Nace o seu irmán João Maria.


Gomes Leal: A mulher de luto.


Guerra Junqueiro: Oração ao pão.


Júlio Dantas: A ceia dos cardeais (teatro).


Manuel Laranjeira: Amanhã.


Sampaio Bruno: A Ideia de Deus.


Teófilo Braga: História da poesia popular portuguesa (1902-1905).


Trindade Coelho: In Illo Tempore (Memorias).









Cataluña


Nacen:

Morren:

  • Jacint Verdaguer (Vila Joana; 1845 Folgueroles).



Ignasi Iglésias: El cor del poble (teatro).

Jacint Verdaguer: Flors de Maria.


Jaume Brossa: Les flors del desert.


Santiago Rusiñol: Els Jocs Florals de Camprosa (teatro) e El Poble gris.


Víctor Català: Drames rurals.


Flag of Spain

Nacen:








Morren:



Azorín: La voluntad.

Blasco Ibáñez: Cañas y barro.


Carlos Arniches: El puñao de rosas.


Gabriel y Galán: Extremeñas e Castellanas.'


Julio Camba é expulsado da República Argentina por unha lei de represión do anarquismo (Ley de Residencia), por unha serie de artigos publicados no semanario ácrata “La Protesta Humana”. O 30 de novembro parte no trasatlántico “Reina María Cristina”, desembarcando en Barcelona o 30 de decembro. Nun artigo que publicou nese semanario titulado “La Patria” fálanos dos seus comezos literarios:«cuando tenía doce años hice una oda a Galicia (entre paréntesis, para que no se oiga mucho debo decir a mis lectores que soy gallego), digo, que leyó mi familia entre muestras de admiración. Después (a los trece años) publiqué en un periodicucho de aldea un artículo donde se encomiaba la personalidad del gaiteiro y el entusiasmo de los míos aumentó considerablemente»



Pío Baroja: Camino de perfección.


Valle-Inclán: Sonata de Otoño.











Máis culturas:


Nacen:


Morren:

  • Bret Harte (1836 New York).
  • Émile Zola (1840 París).


Amado Nervo: El éxodo y las flores del camino. No nº 141 de “A Nosa Terra” (31 de maio de 1921) aparece traducido ao galego por F. Pita o poema “Frente a Irlanda”:

“Que tristes as olas van

a bicar tua praia ignota

onde paresce que flota

toda a brétema d’Ossián!...


Manuel Díaz Rodríguez: Sangre patricia.




André Gide: L’immoraliste.


Filippo Tommaso Marinetti: La conquête des étoiles (poesía).


Henry James: The wings of the dove (As ás da pomba.)


Joseph Conrad: Heart of darkness (O corazón das tebras).


Thomas Hardy: The darkling thrush (poesía).




Tamén sucedeu...

  • CINE:

- George Méliès: Viaxe á Lúa.

Le Voyage dans la lune

- Ferdinand Zecca:A Paixón.

- Edwin S. Porter: Asalto e roubo a un tren.

  • Novo goberno presidido por Sagasta.
  • Maioría de idade de Afonso XIII e fin da rexencia de María Cristina.
  • Fin do turno liberal (6 de decembro).
  • Fundación de Altos Hornos de Vizcaia.
  • Primeira Copa do Rei de fútbol.
  • A paz de Vereeniging remata coa guerra dos bóers.
  • Estados Unidos adquire o control da Canle de Panamá.
  • A flota anglo alemá apodérase da flota venezuelana para asegurar o pago das débedas.
  • O físico inglés Heaviside expón a existencia dunha capa atmosférica que axuda á transmisión das ondas de radio.