1869

Cultura galega

Nacementos/Pasamentos

Nacementos
Literatura
Ángel María José Amor Ruibal (San Breixo de Barro, Caldas de Reis; 1930 Santiago).
Antonio Noriega Varela (Mondoñedo; 1947 Viveiro).
Francisca Herrera Garrido (A Coruña; ibídem. 1950).
Leopoldo Pedreira Taibo (A Coruña; ibídem 1915. Só escribiu en galego de maneira anecdótica).
Luís Bouza Trillo (Vilagarcía de Arousa; ibídem 1941). Pai de Fermín Bouza-Brey, é autor de dous relatos en galego publicados no 1896 na revista fundada por el “La Estrella Galaica”.
Outros
Ramón Menéndez Pidal (A Coruña; 1968 Madrid).
O historiador e arqueólogo Juan Domínguez Fontenla (A Guarda; 1942 Santiago).
O arquitecto Daniel Vázquez-Gulias Martínez (Beariz-Ourense; 1937 A Coruña).
O investigador centrado na arqueoloxía e na historia José Couselo Bouzas (Louro, Valga; 1962 Santiago de Compostela).
O boticario e fotógrafo Salvador Castro Freire (1952).

Pasamentos
Literatura
Outros
O mariño Casto Méndez Núñez (Vigo; ibídem 1824).

Publicacións

Galegas

Curros escribe “Cántiga”, a súa primeira poesía galega (Ver carta a Francisco Díaz Silveira de 1907).

Benito Vicetto: Poesías (Ferrol).

Relativas a Galicia

Aparece en Lugo o xornal “El Independiente”.

Manuel Soto Freire funda o xornal carlista “La Paz”.

Acontecementos

Asínase na Coruña o pacto Galaico-Asturiano entre os representantes das forzas republicano-federais das catro provincias galegas e da asturiana, que supón un intento das forzas rexionais de dotar ao federalismo hispánico dunha organización estable, operativa e, ante todo, descentralizadora.

Victorino Abente Lago, emigra a Paraguay.

Ao ser elixido deputado o seu pai, a familia de Emilia Pardo Bazán trasládase a Madrid.

Outras culturas

Nacen:

Eugénio de Castro (Coimbra; 1944).

Caterina Albert i Paradís “Víctor Català” (L’Escala; ibídem 1966).

Cosme Vidal Rosich “Josep Aladern” (Alcocer,Tarragona; 1918 Barcelona). Ver 1897 e 1898.

Maria Antònia Salva (Ciutat de Mallorca; 1958 Llucmajor).

Ramón Menéndez Pidal (A Coruña; 1968 Madrid).

André Gide (París; ibídem 1951).

Philéas Lebesgue (La Neuville-Vault; ibídem 1958).

António da Silva Gaio: D. Frei Caetano Brandão.

Eça de Queirós fai unha viaxe a Oriente (do 23 de outubro de 1869 a 3 de xaneiro de 1870), asistindo en Exipto á inauguración da Canle de Suez. Visitou igualmente Palestina, aproveitando as notas da viaxe para algúns dos seus libros como O mistério da estrada de Sintra (1870) e A reliquia (1887).

Manuel Pinheiro Chagas: História de Portugal (8 volumes 1869-1874); A morgadinha de Valflor (teatro) e O deputado de Venhanós (teatro).

Teófilo Braga: Torrentes e História da poesia moderna em Portugal.

Conrad Roure: Estréase La comèdia de Falset e Un pom de violes.

Manuel Milà i Fontanals: Principios de teoría estética y literaria.

Desaparece a revista “El Museo Universal” (1857), sendo substituído por “La Ilustración Española y Americana”.

Campoamor: El drama universal.

Robert Robert: Los cachivaches de antaño.

Charles Baudelaire (1821-1867): Le spleen de Paris.

Fiódor Dostoievski: O idiota.

Gustave Flaubert: L’éducation sentimentale.

Harriet Beecher Stowe: The American Woman’s Home (con Catherine Beecher).

Iván Goncharov: O declive.

José Rizal escribe o seu primeiro poema en tagalo, principal lingua indíxena da illa de Luzón (Filipinas): Sa aking mga kabata (Aos meus compañeiros de nenez).

Liev Tolstoi: Guerra e paz (1865-1869).

Tennyson: O Santo Grial.

Morren:

Arnaldo Gama (Porto; ibídem 1826).

Charles Augustin de Sainte-Beuve (1804 Boulogne-sur-Mer).

Nacen:

O pintor Henri Matisse (Le Cateau; 1954 Niza).

Mahatma Gandhi (Porbandar; 1948 Nova Delhi).

Degas: “A clase de danza”.

Cortes Constituíntes. Rexencia de Serrano e Gabinete de Prim.

Movementos procolionalistas en Cuba.

Promulgación da Constitución (6 de xuño).

Rebelións carlistas.

Medidas anticlericais.

En Cataluña deféndese o proteccionismo comercial.

Lei de bancos e sociedades.

O músico navarro Manuel Hilarión Eslava publica en Madrid a recompilación “Lira sacrohispana”.

Apertura da canle de Suez.

O territorio da Bahía de Hudson pasa a formar parte do dominio de Canadá.

Pío IX inaugura o Concilio Vaticano I

Morren:

O filósofo Julián Sanz del Río (Madrid; 1814 Torrearévalo, Soria).