1946

De Xulipedia
Revisión feita o 10 de marzo de 2024 ás 14:43 por Xulio (Conversa | contribucións) (File:Mail-client-Breeze-Icon.svgEpistolario)
Saltar ata a navegación Saltar á procura

Flag of Galicia (civil).svg Cultura galega

Nacementos/Pasamentos

Child in diaper icon Nacementos
Literatura
Andrés García Vilariño (Carballo).
Antonio Campos Romay (Samieira, Poio).
Carlos Barros Guimeráns (Vigo).
David Otero Fernández (Santiago).
Emilio Ramón de Gregorio Fernández (Valga).
Fermín Bouza Álvarez (Santiago de Compostela; 2016 Madrid).
Gonzalo Allegue Otero (Vilanova de Arousa).
Henrique Harguindey Banet (Lugo).
Luís Alonso Girgado (Ferrol).
Manuel Vidal Villaverde (Vigo).
Modesto Hermida García (Vales de Cea, Ourense).
Pilar Allegue Aguete (A Coruña).
Xabier Puente Docampo (Rábade; 2018 A Coruña).
Xosé Antón Miguélez Díaz (Lugo).
Xosé Manuel González Reboredo (Prehistoriador e etnógrafo. Lugo).
Xosé Vázquez Pintor (Melide).
Xulio Cobas Brenlla (Ordoeste, A Baña, A Coruña).
José Luis Cardero López (Colaborador da revista "Grial") (Lugo).
Outros
O catedrático de Historia Serafín Moralejo Álvarez (Santiago de Compostela; ibídem 2011). Primeiro catedrático español en Harvard.
O historiador, político, publicista, gravador e pintor Adolfo Abel Vilela (Lugo).
O historiador Isidro Gonzalo Bango Torviso (Ferrol).
O profesor Manuel Taboada Cid (Verín; 1993 Santiago de Compostela).
O biólogo Santiago Castroviejo Bolívar (Tirán, Moaña; 2009 Madrid).
O pintor Lino Cabezas Gelabert (Santiago de Compostela).
O pintor José Ramón Morquecho Barral (Pontevedra).
O pintor Xosé Manuel Quintana Martelo (Roxos, Santiago).
O pintor Xesús Vázquez Pérez (Pentes, Ourense).
A pintora Ana Martínez Pasarín (Buenos Aires).
A pintora Dolores Padín Fernández (Santiago de Compostela).
O humorista gráfico Armando Salas Martínez (Ortigueira; 2019 Ferrol).
A filóloga María do Carme Ríos Panisse (Santiago).
O cantautor Miro Casabella (O Valadouro).
O escultor Xosé Cid Menor (Santa Cruz da Rabeda).
O pintor Eduardo Dios Jaráiz (Pontevedra).
O pintor José Eirín Fariña (Barro).
O arqueólogo Xosé Manuel Caamaño Gesto (Noicela, Carballo; 2019).
O fotógrafo Manuel López Rodríguez (Vilasantar; 2014 Denia, Alicante).
O director de escena, crítico e ensaísta Xosé Manuel Rabón Lamas (A Coruña).
Skull.png
Pasamentos
Literatura
Daniel Pernas Nieto (Mondoñedo; 1884 Quende, Abadín).
Juan Fernández Gil y Casal (Vilagarcía; ibídem 1863).
Outros
O musicólogo Mauricio Farto Parra (1867 Valladolid).
O escritor e profesor de literatura Manuel Remuñán García (Santiago; ibídem 1894).
O naturalista Ramón Sobrino Buhigas (Valladolid; 1888 Pontevedra).

Publicacións

Galegas

  • Antón Zapata García : “Antón Vilar Ponte” (“A Nosa Terra” nº 445): Foi un rexo fidalgo sin máis armas que a pruma / pra brandel-a no dreito de unha Patria irredenta,/ ¡ unha Patria que loita pra integrarse na suma / dos seus bens, ¡seus bens propios!, sin tutora oprobenta!.
  • No nº 448 “Galiceibe”:A deusa redenzora de Galiza /-a boa e xenerosa Galiceibe-,/ dempóis de cinco séculos escrava,/ rogóulle ás mocedades a liberten.
  • No nº 452: “Dos boos e xenerosos” Antón Alonso Ríos : De fronte a ti me cadro, / pra che render homaxe, por bóo e xeneroso:/ ti fostes un valente no Chan Patricio Noso,/ luitando contra o feixe que ensanguentou o Adro.

No nº 447 “Pastorela”:

Meu corazón campesiño

foise camiño do mar;

quería ser mariñeiro

e non sabía remar.

No nº 448 “¡Aleluya! ¡Aleluya!


  • Celestino Luis Crespo y Crespo : Brétemas mariñás (Imp. de M. Villuendas. Betanzos). Primeira publicación en galego despois da guerra civil, fóra da Galicia da diáspora, quedando ás veces esquecida como tal a favor da obra de Iglesia Alvariño Cómaros verdes (1947).
    Celestini luis crespo.jpg
  • Cunqueiro colabora na revista Finisterre con Historia de las tabernas gallegas. Tamén colaboran nesta revista Wenceslao Fernández Flórez e Vicente Risco. A revista “Finisterre” é a primeira publicación de posguerra que introduce textos en galego. Desaparece no mes de outubro co nº 31. Esta revista, que se editaba en Pontevedra (1943), pasa a publicarse en Madrid. No número 24, correspondente a xaneiro deste ano publícanse os “Seis poemas galegos” de Lorca.
  • Eduardo Blanco Amor : Cantos a Galiza encadeada (Publícanse no periódico “Galicia” o 20 de xullo). O canto II “Heroe” di así:

Afirman as sostidas dos coengos,

os coroados, cornudos coroneles,

os cregos de cazata e mailos bispos

d’hostia mollada en sangue de cristianos

i os a xornal tristeiros cagatintas,

afirman que eres nado na Galiza

de galega muller e pai estrano.

¡Máis me doi esa trola que os teus crimes!

¡Que has de ser ti galego, tangaraño,

ollos de peixe podre, maricallas!.


  • Manuel Buxán Rivas : “Anverso e reverso da Illa de San Simón” (“A Nosa Terra” nº 447): “Sete anos e tres meses estiven preso e cinco paseinos naquela illa…”.
  • Ramón Otero Pedrayo: Un horizonte gallego (Santiago). Mantén en “La Región” de Ourense unha sección en castelán titulada “Los caminos de Galicia”. A partir do 25 de marzo, comeza a colaborar no xornal compostelán “La Noche” coa sección “Parladoiro”, escrita en galego. O seu derradeiro artigo en galego saiu o 2 de abril de 1949, segundo José Goñi Aizpurua, debido á morte do tipógrafo, sendo complicado atopar outro que soupese montar textos en galego. Continuou colaborando con textos en castelán.
  • Ramón Rey Baltar “Verduguillo” publica na revista “A Nosa Terra” (nº 445) o poema “A Matanza do Porco”:

¡Ai! Hespaña enteira,

que oxe morde o freno,

brincará ese día

tola de contento.

No 447 “¡Viva Farruco Primeiro!:

No Parlamento hespañol,

un parlamento “mucamo”

sin duda a causa do alcohol,

ou por adular ao amo,

berrou un gran lengüeteiro:

¡Viva Farruco Primeiro!

No nº 448: “Relembrando o plebiscito”.

No 449 “O Porco está farruco”:

¡Pobre patria miña,

que xaz engrillada!

¿Xurdirá un Mesias

que veña a salvala?

No nº 453: “Unha encrucillada”:

Na Asambreia agora

hai un gran rebumbio.

¿Ao xeneralísimo

daránlle o cañuto?

No 453 “¡Eu tiña tres soles! (Romance da nai dorida).

No 454: “O Porco está intranquilo”:

Na Corte da Hespaña,

digo, no cortello

que ten nos Madriles

o porco do demo,

non fai moitos días

houbo gran xaleo”.

No nº 455 ¡Probes paxariños!

Vázquez da Xesta: “Como se engaiola aos povos” (“A Nosa Terra” nº 449. No nº 450: “¡Ai daquéles que non cumpran a manda dos mártires”.

No nº 452: “Encol da doutrina federalista no mundo”.

No nº 453: “Gales pede a independencia”.

  • No nº 445 de A Nosa Terra (febreiro) dise en “Ofensiva xeral”: “Por fin, parece que as cousas de Hespaña van a ser tomadas en serio. Tanto Francia como Norteamérica están decididas a provocar a caída do réxime falanxista. Inglaterra mantense nunha actitude de reserva, pero empeza a impacientarse. Rusia observa e cala”. Nese mesmo número recóllese a “Exposición del Prof. A. Alonso Ríos a la colonia gallega, hecha por Radio Buenos Aires, en la audición Recordando a Galicia”, el 17 del corriente mes”: “Nuestro sentimiento del paisaje, nuestra tenacidad, nuestro espíritu de empresa y ese orgullo de nuestra honradez insobornable, deben acrecentar la herencia espiritual con que el hogar y la escuela habrán de dotar a nuestros descendientes. […] Y es igualmente necesario crear el sistema de instituciones culturales adecuadas que, en un ambiente favorable, cultiven y consoliden los atributos peculiares y fundamentales de nuestra personalidad tradicional”.
  • No nº 446 figura o titular: “ Castelao , ministro”: “O presidente republicano hespañol, D. Diego Martínez Barrio, acaba de firmar dous decretos nomeando dous novos ministros pra integrar o gabinete do Sr. Xiral: Castelao e Santiago Carrillo. O primeiro será o representante de todos os partidos antifalanxistas galegos e o segundo o representante do partido comunista”. Castelao é nomeado, ministro sen carteira do Gabinete Giral e ten que trasladarse a París. Cesará en agosto de 1947.“O sábado 27 de xulio, a bordo do “Campana” parteu con destiño a París o máisimo persoeiro de Galiza: Castelao. Como xa é sabido vai a ocupar o seu posto de loita no goberno que preside o Dr Xiral” (“A Nosa Terra” nº 449).
  • No 448 “Bases da Irmandade Galega de América”. Pacto de Bós Aires”. Este pacto consta de 10 puntos. O punto nº 8 di: “Facer declarazón de lealdade e acatamento ao Consello de Galiza e a Castelao, no seu dobre carácter de Presidente do mesmo e de representante de Galiza no Goberno da República”. O nº 10: Facer chegar a nosa voz de alento i-a nosa agradecida solidaridade a-os irmáns que tan heroicamente resisten no interior a opresión franquista, co compromiso de concurrir na súa axuda, baixo toda-las formas e medios posibles”.
  • Nos números 448 e 449 publícase a “Carta en defensa dos galegos” polo Conde de Gondomar , don Diego Sarmiento de Acuña, “contestando aos ataques que o frade portugués Bernardo de Brito fixera aos galegos”. “Ela foi dirixida ao seu gran amigo Don Antonio de Prada, que era segredario do rei Felipe III”.
  • Nos nº 451 e 453 “A verdade sobre o feixismo en Portugal” (Tomado do “Correio da Manhá”, 3 de Agosto de 1946, Rio de Janeiro).
  • No nº 454: “Franco emprazado pol-a U. N. Patente repudio do réxime falanxista”.
  • O número correspondente a outubro, da revista “ Galicia ” do Centro Galego de Buenos Aires está dedicado ao escritor Manuel Antonio.

Relativas a Galicia

  • José Goñi Aizpúrua funda en Santiago o xornal vespertino “La Noche” (1946-1967) que substitúe a “El Compostelano” (1920-1946). Este xornal comeza a publicación de "Plumas e letras galegas", páxina semanal literaria dirixida por Antonio Couceiro Freijomil ; máis adiante suplemento dirixido por Xosé Landeira Yrago . No 1996 o Centro Ramón Piñeiro e a Xunta de Galicia realizan a edición facsímile de La Noche. Suplemento del Sábado.
  • Jesús Torres Martínez dirixe “Ría”, “Ejemplar dedicado a la propaganda y exaltación de las bellezas y actividades de Marín”.
  • O 1 de xuño, nace en Buenos Aires o quincenario popular de espectáculos, literatura, noticias, ciencias e artes “Cabalgata”, estaba en castelán, sendo dirixido por Lorenzo Varela e Luís Seoane xunto co escritor e editor catalán Joan Merli.
  • A casa de Galicia de New York “Unity Galega”, da que Castelao foi o primeiro socio de honor, publica anualmente o boletín informativo “Casa Galicia. Unidad Gallega”.
  • Comeza a publicarse en La Habana o “Boletín de la Asamblea de Apoderados del Centro Gallego”. Segundo Neira Vilas “Trátase de valiosas crónicas, nas que é doado ver o esforzo e interés común dos emigrantes de cara á institución que os agrupaba”. Publicouse regularmente uns corenta e cinco anos.
  • Tamén en La Habana aparece a publicación semestral, bilingüe, “Boletín de Propaganda de la Sociedad “Unión Mugardesa”. O seu director era Gabriel Míguez Deus e deixou de publicarse no 1958.
  • “Galeuzca a Francia. Con este tíduo, a prestixiosa revista que se pubricaba nesta capital baixo os auspicios de galegos, vascos e cataláns, despidese dos seus leitores no editorial que aparece no seu derradeiro número en Bós Aires coa data de xulio pasado". Recóllese esta noticia en “A Nosa Terra” nº 451 e a continuación reprodúcese o editorial da revista: “Los hombres que orientaban la revista, los que con sus juicios nos guiaban en el trabajo, unos han salido ya para Francia, y otros están a punto de marchar. Con ellos se va “Galeuzca”, y allí, en la noble, culta y acogedora nación francesa volverá a aparecer, para luego, cuando la libertad sea devuelta a los pueblos ibéricos, salir en Barcelona, en Bilbao, en Santiago, donde más convenga a los intereses de los tres pueblos que quiere servir”.
    Ernesto Guerra da Cal
  • Alejandro Finisterre: Cantos quintos (París).
  • Cándido Viñas Calvo: Caminando al sol de Galicia (Pontevedra).
  • Crecente Vega: Tibulo, Albio. Selección de elegías (Madrid. Consejo Superior de Investigaciones Científicas).
  • Emilio e Xosé María Álvarez Blázquez publican en Vigo El libro del por qué.
  • Ernesto Guerra Da Cal publica en inglés o estudo “Galician Literature” na Encyclopedia of Literatura dirixida por J. Shipley e editada en New York.
  • Evaristo González Fernández “Evaristo de Sela” escribe Dime esa palabra (versos).
  • Francisco Luis Bernárdez: Antología poética (Buenos Aires).
  • Higinio Suárez Pedreira: La resurrección de don Quijote.
  • Hugo Rocha: Itinerario da Galicia (Portugal).
  • Lino Novás Calvo: En los traspatios e Cayo Canas.
  • Pedro Blanco del Pueyo: Al disiparse la niebla (Madrid).
  • Raimundo García Domínguez, "Borobó", incorpórase ao xornal santiagués “La Noche”.

Acontecementos

  • Manuel Colmeiro realiza, en compaña dos pintores arxentinos Urruchúa, Berni, Castagnino e Spilimbergo, os murais para as Galerías de Florida, Pacífico, en pleno centro de Buenos Aires.
    A Ribona Na Porta do Sol
  • Entra en funcionamento o aeroporto de Labacolla en Santiago.
  • Constitúese a Agrupación Fotográfica Gallega.
  • Cae presa a mestra lucense Enriqueta Otero, encargada do traballo de propaganda do núcleo comunista de Lugo, permanecendo no cárcere ata 1965. No nº 451 de “A Nosa Terra” recóllese a noticia: “Informouse que os supostos dirixentes do Partido Comunista de Lugo foron executados pol-o garrote a comenzos desta semana. Trátase dos siñores Xulio López e Ramón Vivero Geada […] As sentencias de morte que reciberon outros tres acusados foron conmutadas por prisión perpetua. Antre éstos atópase Enriqueta Otero Blanco, que resultou ferida na rodela ao resistirse a ser detida e presentouse ao xuicio camiñando coa axuda de muletas. Presúmese que dita muller era segredaria e tesoureira do Partido Comunista de Lugo”.
  • José Gómez Gayoso nomeado secretario xeral do Comité Galego do PCE.
  • María Mariño regresa de Euskadi e perde o seu fillo Roberto que morre ao mes e medio de nacer.
  • Xosé María Álvarez Blázquez casa con María Luísa Cáccamo Frieben.
  • En xaneiro, Ramón Piñeiro viaxa clandestinamente a París co encargo de contactar co Goberno Republicano no exilio e apoiar a candidatura de Castelao como ministro de Giral. Entrevístase con Giral, con Aguirre, con Tarradellas, con Manuel de Irujo, con Líster... Á volta é detido en Madrid e condenado a seis anos de cárcere dos que cumprirá tres en Alcalá de Henares, Ocaña e Yeserías.
  • Ramón Torrado dirixe “Mar abierto”, rodada en Galicia.
  • Laxeiro : “Entroido”.
  • Manuel Garabal: “Mariñeiro de Fisterra” (óleo).
  • Urbano Lugrís: “Habitación do vello mariñeiro”.

Premios

Mail-client-Breeze-Icon.svgEpistolario


Castelao: “Contestación de Castelao a “La Pasionaria” (“A Nosa Terra” nº 444). En carta de Dolores Ibárruri dende Toulouse (15-12-1945) que recolle “A Nosa Terra” (nº 444) dise o seguinte: “Por eso, el partido Comunista de España, en su deseo de poner fin a los sufrimientos de nuestro pueblo y evitar nueva luchas sangrientas que consumen la ruína de nuestro país, está dispuesto a llegar a un acuerdo con todas las fuerzas antifranquistas nacionales sobre la base de la organización de una consulta al pueblo en la que éste, libre y democráticamente, se pronuncie por el régimen que quiere vivir y gobernar”. A resposta de Castelao resúmea así: “Nada de plebiscitos ni consultas, que pueden favorecer a los republicanos claudicantes o a los fascistas dispuestos a cambiar la chaqueta sin cambiar el alma. Nada de malgastar el poco tiempo de que disponemos –el tiempo que Franco necesita para construir el puente de huída- y que nosotros aprovecharemos para convertir el Gobierno Giral, legítimamente constituído, en Gobierno plenamente representativo y eficiente”. (A carta coa resposta de Castelao leva a data de xaneiro de 1946 e é a nº 220 do volume nº 6 de Obras Castelao Galaxia 2000).


O guerrilleiro Manuel Ponte Pedreira escribe unha carta ao embaixador británico Víctor Mallet: “Nosotros, los guerrilleros, entendemos muy poco de sutilezas diplomáticas. Pero entendemos mucho de lealtad. Diez años de vicisitudes y lucha han forjado en nosotros, gentes de escasa cultura, sencillos y honestos y con un corazón abierto a todos los dolores y sufrimientos de nuestro pueblo, una clara visión de la decencia política y del honor… Señor Embajador: no soy más que un guerrillero, un hombre que hace diez años se tiró al monte porque las palabras “rendición” y “capitulación ante el fascismo” no caben en su cabeza”.


Juan Roura Parella , en carta sen data, dende Pensylvania escribe a Lois Tobío (Montevideo):

(...) Desgraciadamente no ha mejorado mi estado de ánimo respecto de nuestro futuro como republicanos españoles. Sigo pensando que Franco aguantará todo lo que pueda (y puede ser mucho) y que después vendrá la monarquía si Dios no nos ayuda, y no parece que esté muy dispuesto a ello. Ayudan a Franco 28 millones de católicos norteamericanos que poseen un inmenso poder. Es cierto que el resto de este pueblo está con nosotros, pero mucho me temo que aun siendo más pesan menos. Quizás la mejor solución fuera (y desde luego es pura fantasía) que los republicanos nos hiciéramos monárquicos y gobernásemos la monarquía al estilo republicano. Pero como esto no es posible, toda Monarquía (que puede durar muchos años) estará sujeta a intensas perturbaciones internas. Si llegara este momento u otro semejante, procure Ud. que le envíen a este país o al Canadá. En estos países vivirá Ud. bien y con la retirada asegurada.


No artigo de Henrique Monteagudo “Unha tentativa de refundación do Partido Galeguista no exilio (Buenos Aires, 1946). Cartas trocadas entre Xosé Núñez Búa e Luís Seoane co Partido Galeguista do interior” (Revista Grial, nº 235; 2022) recóllense catro cartas que “poñen de relevo que ao menos unha fracción de galeguistas da diáspora, liderados por Xosé Núñez Búa e Luís Seoane, estaba en desacordo coa liña política de Castelao en relación co Consello de Galiza e co Partido galeguista do interior, e mostráronse dispostos a crear delegacións do segundo no desterro, baixo a obediencia da dirección clandestina reconstruída en Galicia”. En carta dende Buenos Aires con data de 15 de novembro, asinada por Núñez Búa e Luís Seoane dise entre outras cousas: "1º- Enxerguemos que toda a nosa aición política aquí debe ter como fin a Galiza e arrincar do Ideario galeguista. 2º- A nosa esperiencia dinos que o funcionamento de orgaísmos no desterro con pretensións de influir e até dirixir á política do país, atuando desvencellados da realidade, embórcaos no campo das ficcións. 3º- Por conseguinte, a nosa aición política debe xunguirse á vosa direición, xa que sodes vós os que vivides a plea realidade galega e republicán do nosos povo. [...] E para levar a cabo ista xeira en perfeito avencellamento convosco e de acordo co intre de grandes responsabilidades, entendemos os irmáns asignantes, que é mester, cuasi imprescindibel, a creación de Delegación do Partido, pol-o menos, alí ónde haxa fortes núcleos de emigrantes [...] A laboura a desenrolar por istas Delegacións ficaría suxeita á vosa direición, dándolle deste xeito caráiter oficial ...”.

A resposta do “Comité Executivo do P. G.” realízase con data de 20 de xaneiro de 1947, concretada en seis puntos, dos que o número 6 di: “Co recibo d-ista carta ficades autorizados pra orgaizarvos no senso que temos esposto. Mais compre que pra ilo vos poñades, tamén, en contaito con Prada, Alonso, etc; e procuredes, tamén, a incorporación de todol-os irmáns de galeguismo caraiterizado que andan esparexidos por terras de América”.

Noutra carta redactada por Francisco Fernández del Riego, co pseudónimo de Adrián Soutelo e dirixida a Santipol (pseudónimo de Fermín Penzol), residente en Madrid coméntase: “Cómprenos saber a situación aitual da política xeral, no interior, a de Galeuzca, e a do esterior despois dos derradeiros acontecimentos. Tamén queremos tér novas dos nosos presos [...] Fai uns días recibimos, por conduito un pouco sospeitoso, carta auténtica de dez irmáns de América, antre os que se contan Núñez Búa e Seoane. Solicitan autorización para fundar Delegaciós do Partido Galeguista, en Montevideo, Bos Aires, México, Habana, etc. Comprométense por adiantado a se someter incondicionalmente á discipriña do partido [...] Membros caraiterizados do P. C. entrevistáronse con nós. Propuxéronos que o P. G. se fixera cárrego da direición de toda a política galega. E que eles o secundarían sin rebasar os lindeiros que se marcaran [...].

A 4ª carta está asinada por Núñez Búa e Luís Seoane en Buenos Aires con data de 21 de abril de 1947: “Correspondencia: Aproveitamos a oportunidade que nos ofereceu o irmán Prada co enderezo da Delegación do Partido en Lisboa para facer chegar esta ás vosas mans [...] As nosas relacións co Consello de Galicia. [...] Somentes os diputados galegos teñen dereito a integralo. Mais só se aderiron a ele Castelao, Alonso, Villaverde, Picallo, Portela e Fernández Mato. Deles tomaron parte activa os tres primeiros. Os fins patrióticos apontados pol-o Consello de Galiza parescen-nos indiscutibeis, pero os camiños seguidos para conseguilos, non sempre, a noso xuízo, foron axeitados. A Delegación: Despois de recibir vosa carta realizamos unha xuntanza e demos comezo a tarefa de orgaizar as Delegacións daquí e de Montevideo [...]. O Goberno Arxentino e a emigración galega: Coa campaña pro inmigración que está a desenrolar o goberno deste país pol-a Europa adiante e despois de coñecida a atitude da direitiva do Centro Galego favorável a promover a mesma pol-o que fai a Galiza, entendemos que aí debera-se, na medida do posíbel, contrarrestar a tal campaña, sobre tudo no que respeita á emigración contratada sen garantías e baixo promesas demagóxicas [...] A derradeira crisis do Goberno Republicán e Galiza. [...] A falla dunha orgaización no desterro que representara aos diferentes grupos políticos galegos nunha unidade de destino e que se desenrolara paralela a ficción dos demáis paises hespañois, como por exemplo o vasco, puxo nas mans dos enemigos de Galiza e da sua liberdade, a arma legal para deixarnos ao marxe da formación do goberno”.

Sumarios

Flag CPLP.gif Cataluña Flag of Spain Outras culturas

Nobel



PREMIO NOBEL DE LITERATURA: Hermann Hesse


Flag CPLP.gif CPLP - Comunidade dos Países de Lingua Portuguesa

Nacen






Morren:

  • Afonso Lopes Vieira (Lisboa; 1878 Leiria).
  • Alfredo Cortês (Oliveira de Azaméis; 1880 Estremoz).
  • Eduardo Schwalbach (Lisboa; ibídem 1860).





Joaquín de Entrambasaguas publica por vez primeira en España unha mostra ampla da poesía de Pessoa: Fernando Pessoa. Poesías (Madrid, Cuadernos de Literatura Contemporánea del CSIC). A mostra é reducida e sen traducir e comprende a poesía do Pessoa ortónimo e os seus tres heterónimos principais.

Alves Redol: Porto Manso.


António de Sousa: Jangada.


Antunes da Silva: Gaimirra (contos).


Assis Esperança: Servidão.


Clarice Lispector (Brasil): O lustre.


Daniel Filipe: Missiva.


Delfim Santos: Fundamentação existencial da Pedagogia e O pensamento filosófico em Portugal.


Fausto José: Dona donzela senhorinha.


Fernando Monteiro de Castro Soromenho (Angola): A maravilhosa viagem dos exploradores portugueses.


Fernando Namora: Minas de San Francisco (Traducida ao castelán no 1955 para a editorial Noguer co título de Minas de San Francisco.


Fernando Pessoa (1888-1935): Obras Completas de Fernando Pessoa. III Poesías de Alberto Caeiro e IV Odes de Ricardo Reis.


Francisco Costa: Revolta do sangue.


Jacinto do Prado Coelho: Introdução ao Estudo da Novela Camiliana.


João de Araújo Correia: Terra ingrata (conto).


João Gaspar Simões: Internato.


João Guimarães Rosa (Brasil): Sogarana.


Joaquim Barradas de Carvalho: As ideias políticas e sociais de Alexandre Herculano.


Joaquim Paços d’Arcos: Tons Verdes em fundo escuro.


Joel Serrão: Testemunho sobre a emigração portuguesa e o carácter da revolução de 1383.


Jorge de Sena: Coroa da Terra (poesía) e Fernando Pessoa Páginas de Doutrina Estética (ensaio).


José Régio: Histórias de mulheres.


José Rodrigues Miguéis: Onde a noite se acaba.


Luís Filipe Lindley Cintra: O ritmo na poesia de António Nobre.


Mário de Sá-Carneiro (1890-1916): Poesias.


Miguel Torga: Odes.


Natália Correia: Anoiteceu no Bairro.


Óscar Lopes: Oliveira Martins e as contradições de 70.


Ramalho Ortigão (1836-1915): Farpas Esquecidas.


Rui de Noronha (Maputo 1909-1943): Sonetos.


Tomaz Kim: Dia da promissão.


Tomaz Ribas: Montanha russa.


Vergílio Ferreira: Vagão “J”.


Vinícius de Moraes (Brasil): Poemas, sonetos e baladas.


Vitorino Magalhães Godinho: A crise da história e as suas novas directrizes.






Cataluña


Nacen:

Morren:



Fúndase a revista “Ariel” (1951), continuadora de “Poesia”.

Josep Maria Cruzet funda a Editorial Selecta.


Carles Riba: Del joc i del foc.


Clementina Arderiu: Sempre i ara (poemas).


Fèlix Cucurull i Tey: A mig camí del seny.


Josep Maria de Sagarra: L‘aperitiu (artigos); Entre l‘Equador i els Tròpics (poesía) e El prestigi dels morts (teatro).


Josep Palau i Fabre: Càncer.Nèstor Luján: De toros y toreros.


Salvador Espriu: Cementiri de Sinera (poemas).


Vicenç Riera-Llorca: Tots tres surten per l‘Ozama (Novela publicada en México. Non foi editada en Cataluña ata o 1967).

Flag of Spain

Nacen:






Morren:

  • Eduardo Marquina (1879 Barcelona).





A revista Cuadernos de literatura contemporánea (1942-1946), transfórmase en Cuadernos de Literatura que conta cun suplemento poético “Acanto”, dirixido por José García Nieto.

Emilio Prados: Jardín cerrado.


Eugeni D’Ors: Novísimo glosario.


Francisco Camba: La ley de fugas e Annual.


García Nieto: Del campo y soledad.


Gregorio Marañón: Ensayos liberales.


Joaquín de Entrambasaguas: Vivir y crear de Lope de Vega. Publica por primeira vez en España a primeira mostra ampla da poesía de Pessoa: Fernando Pessoa. Poesías (Madrid CSIC).


José María Millares: A los cuatro vientos e Canto a la Tierra.

Juan Eduardo Cirlot: Canto de la Vida muerta e Donde las lilas crecen.


Juan Ramón Jiménez: Estación total.


María Teresa León Goyri: El gran amor de Gustavo Adolfo Bécquer (Buenos Aires).


Oliverio Girondo: Campo neutro (poesía).


Pablo García Baena: Rumor oculto.


Rafael Morales: El corazón y la tierra.


Rosa Chacel: Memorias de Leticia Valle.


Tomás Navarro Tomás: Estudios de fonología española.


Torrente Ballester: El golpe de estado de Guadalupe Limón e El retorno de Ulises.


Victoriano García Martí: España.






Máis culturas:


Nacen:

Morren:.

  • Agustín Vera (1889 México).
  • Alcides Arguedas (1879 Bolivia).
  • Gerhart Hauptmann (1862 Obersalzbrunn, actual Szczawno Zdrój en Polonia).
  • Herbert George Wells (Londres; 1886 Bromley, Kent ).




Enrique Molina: Pasiones terrestres.

Horacio Armani: Primer libro de poemas.


Luis Carlos López: Versos.


Mario Benedetti, recén casado con Luz López, viaxa a Europa xunto cos seus sogros, pero a ditadura franquista impídelle desembarcar en Vigo, (daquela xa era colaborador da revista esquerdista Marcha) e ten que embarcar rumbo a Francia coa súa muller. Debido á repentina morte do pai de Luz na cidade galega, vense obrigados a volver para asistir ao seu enterro.


Sebastián Salazar Bondy: Cuaderno de la persona oscura.



Albert Camus: Caligule.


Aimé Cesaire: Les armes miraculeuses (poesía).


Boris Vian: J’irai cracher sur vos tombes (Traducida ao galego por David Gippini).


Carson McCullers: The member of the wedding.


Edmun Crispin: The moving toyshop.


Friedrich Dürrenmatt: Pilatos.


Georges Bernanos: Monsieur Ouine.


Jacques Audiberti: Quoat-Quoat (teatro).


Jean Giono: Un roi sans divertissement.


Léopold Sédar Senghor: Chants d’ombre (poesía).


Nikos Kazantzakis: Alexis Zorbas.


Odysseus Elytis: Canto heroico e triste ao alférez caído en Albania.


Paul Eluard: Poésie ininterrompue .


Robert Lowell: Lord Weary’s castle (poesía).

Ladron de bibicletas.jpg


Robert Penn Warren: All the king’s men.


Salvatore Quasimodo: Col piede straniero sopra il cuore (poesía).


Stella Gibbons: Westwood.


Tamén sucedeu...

  • CINE:

- Luis Buñuel chega a México: Gran Casino.

- Vittorio De Sica: O ladrón de bicicletas.

- Roberto Rossellini: Paisá.

  • En febreiro a ONU emite unha resolución de condena ao réxime franquista, na que recomenda a retirada de embaixadores acreditados en Madrid.
  • En abril, os ministros de Asuntos Exteriores de Francia, Inglaterra e Estados Unidos declaran que o establecemento dun goberno democrático en España debía ser tarefa exclusiva dos españois e que non ían intervir no derrocamento do ditador.
  • Guerra civil en Grecia.
  • Creación da Organización das Nacións Unidas.
  • Guerra en Indochina, dirixida por Ho Chi Minh, contra os franceses, que durará ata 1954.
  • O xeneral Juan Domingo Perón, presidente de Argentina.
  • Proclamación da República italiana.
  • O 1 de outubro, o Tribunal Internacional de Núremberg, dá a coñecer as sentenzas polas que condena a morte a doce dos criminais de guerra e a cadea perpetua a outros tres.
  • Morre o compositor Manuel de Falla (Alta Gracia, Argentina; 1876 Cádiz).