2004

Cultura galega

Día das Letras Galegas

• Xaquín Lorenzo

Nacementos/Pasamentos

Nacementos
Literatura
Outros

Pasamentos
Literatura
Antón Tovar Bobillo (Ourense; 1921 Pereira, Rairiz de Veiga).
Enrique Alvarellos Iglesias (Lugo; 1931 A Coruña).
Luísa Villalta Gómez (1957 A Coruña).
Manuel María Fernández Teixeiro (A Coruña; 1929 Outeiro de Rei). Con data de 11 de setembro, escribe Freixanes en "La Voz de Galicia" o artigo "O señor das palabras" (...) A Manuel gustáballe o máis humilde de todos, o regato do Cepelo, que lle corría coma quen a carón da porta, "Se eu te chamo señoría (...) ti non mo tomes a mal, que é proba de cortesía". Alá vai, estremecido e lixeiro, a levarlle a noticia ao gran océano.
Xaquina Trillo Sánchez (Vilagarcía; ibídem 1916).
Outros
A escritora de orixe galega Hortensia Blanch Pita “Silvia Mistral” (México; 1914 La Habana).
O escritor e periodista Emilio Merino Losada (A Coruña; 1918 Santiago).
O arquitecto Rafael Baltar Tojo (Santiago; ibídem 1933).
Agustín Sixto Seco (1926 Mugardos).
O pintor César Otero (A Coruña; 1952 Ferrol).
O pintor Antón Rivas Briones (1918 Madrid).
A pintora Eva Lloréns (1921A Coruña).
O pintor e ceramista Carlos Bóveda (Santiago de Compostela; 1933 Pontecesures).
O escultor Luís Ferreiro Peinó (1921 Lugo).
O veterinario, colaborador das revistas da emigración Enrique Santamarina Becerra (Nova Jersey; 1910 San Martín de Suarna).
O xeógrafo e investigador Antonio Meijide Pardo (A Coruña; 1917 O Barco de Valdeorras).

Publicacións

Galegas

• A. M. Chaves Cuiñas : Resol de ensueños para Arturo Cuadrado (Ediciós do Castro).
• Adolfo Caamaño : Soberano (novela. A Nosa Terra).

• Agustín Fernández Paz : Tres pasos polo misterio (Xerais).

• Alberto Fortes : Tristemil (Sotelo Blanco).

• Alfonso Eiré : O coxo de Vilarelle (Espiral Maior).

• Alfonso Rodríguez Rodríguez : Subir ao faiado (Ed. Positivas. Santiago).

• Alfonso Vázquez Monxardín : Xoaquín Lorenzo Fernández “Xocas” (Ir Indo).

• Alfredo Conde : Romasanta. Memorias incertas do home lobo (novela. Sotelo Blanco).

• Ana María Fernández : ¿Quen vive aquí? (Poemas. Ed. Galaxia) e O país de amarnos (Everest).

• Antón Capelán Rey : Diatribas manuelinas (Laiovento).

• Antón Lopo : Fálame.

• Antonio García Teijeiro : Polo camiño do incerto (Ediciós do Castro) e Chove nos versos (Xerais).

• Antonio Piñeiro : Mentres te alonxas.

• Antonio Reigosa e Andrés Meixide : Bacoriño (Lit. inf. e xuv. Xerais).

• Antonio Yáñez Casal : Don Cosme e o telegrama amarelo (Editorial Casals).

• Ánxela Gracián : Chis chisgarabís (Tambre Edelvives).

• Ánxeles Rodríguez Ferrer : A pequena árbore (Xerais).

• Anxo Fariña : Xabi non pode durmir (A Nosa Terra).

• Arturo Casas : Antoloxía consultada da poesía galega 1976-2000 (Tris-Tram. “Grial” nº 161).

• Áurea Lorenzo Abeijón : Queixas (Toxosoutos).

• Beatriz Dacosta : Contrato temporal (Narrativa. Francka Editora).

• Begoña Paz : A ferida (Xerais).

• Benito Pereira Domínguez: Nasciturus.

• Benito Sáez Taboada: As vías romanas na provincia de Lugo (Lea).

• Bernardino Graña : Sen sombra e sen amor (poemas. Galaxia).

• Bieito Iglesias : Amor e música lixeira (Galaxia. “Grial” nº 164).

• Borobó: Libro dos exemplos (A Nosa Terra).

• Brais do Castro: Coa mosca detrás da orella.

• Carlos Casares (1941-2002): Conciencia de Galicia. Risco Otero e Curros. Tres biografías (Galaxia).

• Carlos Freire : A boca do inferno (teatro. Everest).

• Carlos Penela : O que ardeu nos espellos (Sociedade de Cultura Valle-Inclán).

• Carlos G. Reigosa : O regreso dos maquis (Xerais).

• Carlos Solla: Cerdedo in the voyager I (poemas. Ed. Cardeñoso).

• Carmen Blanco : Vermella con lobos (Xerais. “Grial” nº 164).

• César Souto: Sucesos (poesía. Deputación de Pontevedra).

• Cesáreo Sánchez Iglesias : Variacións nube (Poemas. A Nosa Terra).

• Chus Pato : Charenton (Poesía. Xerais).

• Cibrán Ulloa (Xosé García Rodríguez): O lume dos soños (1º Premio Meiga Moira de Baía Edicións).

• Claudio Rodríguez Fer: A loita continúa (Poesía. Xerais).

• Clementina Vidal: Alquimia (Poesía. Espiral Maior).

• Clodio González Pérez : Xaquín Lorenzo Fernández “Xocas” 1907-1989 Unha vida dedicada á Nosa Cultura. (Toxosoutos).

• Concha Fernández e Xosé Manuel Sabucedo : Do descontento á acción. A construción social da protesta campesiña en Galiza (Xerais).

• Conchi Regueiro : Un marciano neste mundo (Baía Edicións).

• Daniel Salgado : Sucede (poesía. Espirla Maior) e Días no imperio (XXIV Premio Esquío de Poesía. “Grial” nº 166, páx. 136).

• Darío Xohán Cabana : Antoloxía do Doce Estilo Novo (Galaxia. “Grial” nº 166, páx. 140).

• Diego Ameixeiras : Baixo mínimos (Narrativa. Xerais).

• Dolores Ruiz : Historia invisible do bico Simón (Galaxia).

• Domingo Campio Devesa Naveiro (1823-1895): Cadernos poéticos dun emigrante galego en Cuba (Ediciós do Castro).

• E. Insua López e C. Nuevo Cal: O primeiro Antón Villar Ponte (XVII Premio Literario Ánxel Fole. Ed. Caixa Galicia).
• Eduardo Alonso : Ensaio (Teatro).

• Eduardo Blanco Amor (1897-1979): A ollada do desexo. Obra fotográfica 1933-1973 (Galaxia).

• Eduardo Estévez : Derrotas (poesía. Espiral Maior) e Caderno apócrifo da pequena difunta (Ediciós do Castro).

• Emma Pedreira : As cinzas adentras (novela. Biblos).

• Enrique Sánchez: Asasinato dun seareiro (Ed. Rodeira. Barcelona).

• Enrique Vázquez Pita: O ouro de Agrícola (Tambre).
  

• Estíbaliz Espinosa : Número e (X Premio de Poesía Espiral Maior).

• Euloxio R. Ruibal : Minimalia 20 pezas de teatro breve (UdC. “Grial” nº 167).

• Eva Moreda : Singularis Domitilla (USC).

• Felipe-Senén López : Xaquín Lorenzo “Xocas” (Baía).

• Fernando Pereira Bueno: A presenza das mulleres pintoras na arte galega: 1858-1936 (Ediciós do Castro).

• Fran Alonso : Balada solitaria (poemas con fotografías de Renato Roque. Ed. Éterogémeas).

• Fran Jaraba: Campos de Cuba (Xerais. Cómic).

• Francisco Castro : Xeración Perdida (Galaxia); e Un bosque cheo de faias (Lit. xuvenil. Everest).

• Francisco Fernández del Riego : Xaquín Lourenzo (A Nosa Terra). Lourenzá (Ediciós do Castro). Lugo sentimental (Caixanova) e Galicia sentimental (Caixanova).

• Francisco Rozados “Rochi” : Chano Piñeiro. (Ed. Fervenza. A Estrada. Prólogo de Xosé Luís Barreiro).

• Francisco Taxes (1940-2003): Casta i Albito (Biblos).

• Gonzalo Moure : Eu, que matei de melancolía ao pirata Francis Drake (Xerais).

• Gustavo Pernas : Paso de cebra e Sucesos (Teatro. Laiovento).

• Helena Villar Janeiro : Na praia dos lagartos (Gañador do certame Arume de poesía para nenos. “Grial” nº 165, páx. 123).

• Henrique Alvarellos : Teoría de Lugo: guía urbana de espazos amenos (A Nosa Terra) e Galicia en cen prodixios (Xerais).

• Henrique Feixoo Feixoo: Loa ao porco bravo & Virá o monstro irado fendernos a cabeza & Escrita maldita, ale!.

• Henrique Rabuñal : Ollos negros (Espiral Maior).

• Inma António : Os cárceres do esquenzo (Xerais. Teatro. “Grial” nº 165, páx. 127).

• John Rutherford (escritor alófono): As frechas de ouro (narrativa. Galaxia).

• José Alberte Corral Iglesias : Detrás da palabra (Associaçom Galega da Língua).

• José Antonio Ramírez Lozano: Sopa de soño (Infantil Kalandraka).

• José David Santos Araújo: Portugal e Galiza: encantos e encontros (Laiovento).

• José Luís Forneiro: Allá em riba un rey tinha una filha. Galego e castelhano no romanceiro da Galiza. (Difusora de Letras, Artes e Ideas).

• Luísa Villalta (1957-2004): En concreto (poesía. Espiral Maior. “Grial” nº 164).

• Lupe Gómez : Levantar as tetas (poesía. Espiral Maior).

• Luz Pozo Garza : Memoria solar. Obra poética (Linteo. “Grial” nº 166, páx. 137).

• M. Martinón-Torres: Xaquín Lorenzo “Xocas” (Sotelo Blanco).

• Manuel Álvarez Torneiro : Setembro Stradivarius (Deputación de Pontevedra. “Grial” nº 164).

• Manuel Blanco Rivas: A sombra das acacias (relatos. Laiovento).

• Manuel Caamaño Suárez : As construccións da arquitectura popular. Patrimonio etnográfico de Galicia (Consello Galego de Aparelladores e Arquitectos Técnicos).

• Manuel Daniel Varela Buxán (1909-1986): Gracias, padre Ramón (escrita na posguerra en castelán e representada no ano 1943 pola Compañía Juan leal no Teatro Artigas de Montevideo).

• Manuel Lourenzo : Insomnes (Universidade da Coruña. Reune tres pezas de teatro: O glaciar; Nosferatu e A conquista da cripta. “Grial” nº 165, páx. 126).

• Manuel María : Edipo (teatro. Biblioteca Francisco Pillado. Escrito no 1960 para presentalo ao Premio Vilar Ponte que convocaba o Centro Galego de Buenos Aires, resultando gañador. “Grial” nº 162) e Elexías á miña vida pequeniña, escrito no 1950 (Poemas de cando o poeta tiña 20 anos. O poemario entregoullo a Álvaro Cunqueiro para a súa lectura e os dous o esqueceron (Instituto de Estudios Chairegos). Está dedicado: “Para Álvaro Cunqueiro que ollou nacer a cotovía e que merece ser un abate rococó do XVIII francés”. Como epílogo aparece un artigo de Álvaro Cunqueiro publicado en “La Voz de Galicia” o 30 /05 / 1954 titulado “Terra Cha: ir e vir” “O poeta ándaa cos seus versos coma os seus habitantes, os chairegos, a camiñan coas zocas chinelas. O poeta vai poñendo os versos coma quen pon o arco dunha ponte dunha a outra beira do río… E a Terra Cha, coma un país nunha bóla de cristal, tédela na cunca das vosas mans se nas vosas mans tedes estes fermosos versos de Manuel María”.

• Manuel Rivas: Unha espía no reino de Galicia (artigos, co alcume de Manuel O’Rivas. Xerais “Grial” nº 163, páx. 113).

• Manuel Rodríguez Alonso : O españolismo lingüístico (Espiral Maior).

• Manuel Rodríguez Troncoso: Historia dunha aldea galega.

• Manuel Veiga : O exiliado e a primavera (Premio Xerais 2004. “Grial” nº 165, páx.116).

• Marcial Gondar Portasany : Que é a antropoloxía aplicada?.

• Marcos Valcárcel : Xoaquín Lorenzo. Vida e obra (Ed. Xerais).

• María Comesaña Besteiros : Zoonose (poesía Ed. do Castro).

• María do Carme Kruckenberg : Luz para un novo amencer (Poesía. Ediciós do Castro). Edición bilingüe galego-castelán.

• María do Cebreiro : Non queres que o poema te coñeza (Arte de Trobar. “Grial” nº 163, páx. 99).

• María Reimóndez : O caderno de bitácora (narrativa).

• María Victoria Moreno : Diario da luz e a sombra (Xerais).

• María Xosé Queizán : Racionalismo político e literario (Xerais).

• Marilar Aleixandre : Desmentindo a primavera (poemas. Xerais. “Grial” nº 161).

• Marina Mayoral : Ao pé do magnolio (narrativa. Galaxia. “Grial” nº 163, páx. 99).

• Mario Franco : Terranova. Memorias dun mariñeiro (Toxosoutos).

• Mario Regueira : Rebelión no inverno (Xerais).

• Maximino Cacheiro Varela : A iluminación do mar (Toxosoutos).

• Medos Romero : Lenzos da madrugada (poemas).

• Miguel Anxo Fernán Vello : Capital do corpo (Premio Miguel González Garcés 2004. “Grial” nº 165, páx. 122); Territorio da desaparición (poesía. Galaxia. “Grial” nº 164) e con Francisco Pillado Maior: A estrela na palabra. Novas conversas con Xosé Manuel Beiras (Laiovento-Espiral Maior).

• Miguel Anxo Fernández : Capitol, última sesión (narrativa. Galaxia. “Grial” nº 166, páx. 130) e O sangue dos Cortiña (narrativa. A Nosa Terra).

• Miguel Anxo Mouriño : Os arriscados (Lit. inf. Galaxia).

• Miguel Anxo Murado : Lapidario (Poesía. Xerais).

• Miguel Mato Fondo: O whiskey na barrica (poesía. Espiral Maior).

• Miriam Sánchez Moreiras: Contra Rochester (Xerais).

• Noel Blanco Mourelle : Mecánicas celestes (Dep. da Coruña).

• Olga Novo : A cousa vermella (poesía. Espiral Maior. “Grial” nº 163, páx. 100).

• Pablo Vaamonde : O mes de abril (Espiral Maior).

• Paula Carballeira : A era de Lázaro (Narrativa. Galaxia).

• Paulino Pereiro : A música teatral e Sinfonía cíclica (Sotelo Blanco).

• Pepe Coira : No verán de 1940 (ensaio sobre a relación de Xoaquín Lorenzo co cine).

• Prudencio Viveiro Mogo: Política, eleccións e fidalgos. (Ediciós do Castro).

• Ramiro Fonte : Os ollos da ponte (Xerais. “Grial” nº 165, páx. 120).

• Ramón Caride : Cabo da Serpe (ilustraccións de Eduardo Baamonde); A negrura do mar (Xerais) e Dedre (Xerais).

• Ramón Carredano Cobas : A unlla da aguia (Edit. Toxosoutos. Premio Avilés de Taramancos de relato de aventuras 2004).

• Raúl Dans : Confesións dun practicante. As aventuras dun dramaturgo en Galicia (Tris Tram. “Grial” nº 167).

• Ricardo C. Mora : Oito días nunha existencia violácea (Novela. Laiovento).

• Rosa Aneiros : Veu visitarme o mar (Xerais).

• Salvador García-Bodaño : Cantos de ausencia (Elexías 1959-2002) (A Nosa Terra).

• Sechu Sende : Orixe (Premio Blanco Amor. Galaxia. “Grial” nº 163, páx. 97).

• Siro López : Hai que confiar na esperanza (Xerais).
  

  Teresa Moure-Praza Publica

• Suso de Toro : Españois todos (Xerais) e Ten que doer. Literatura e identidade (Xerais).

• Teresa Moure : A xeira das árbores (Premio Lueiro Rey. Sotelo Blanco)

• Valentín Arias : Avelino Pousa Antelo. Galeguista, docente, cooperativista, escritor, político e animador cultural (Ir Indo).

• Vicente Risco (1884-1963): Tres contos marabillosos (Escritos no 1921 e dos que só se publicara “ O rei avarento”, 1º conto infantil da literatura galega. Galaxia).

• Vítor Vaqueiro : Traxectorias. Obra poética (1977-2002) (Espiral Maior).

• Xabier P. Docampo : Bolboretas (ilustracións de Xosé Cobas Contan. Everest Galicia).

• Xabier Quiroga : Era por setembro (novela Xerais. “Grial” nº 165, páx. 118).

• Xaime Santoro de Membiela: Positively, un encontro casual (Glaxia).

• Xaquín Lourenzo (1907-1989): Enredos (A Nosa Terra) e O Tardo (narración de “Xocas” ilustrada por Pepe Carreiro).

• Xavier Alcalá : Entre fronteiras (Narrativa. Galaxia. “Grial” nº 162).

• Xavier Frías Conde : O pai do artista (Biblos).

• Xavier Queipo : Os ciclos do bambú (Galaxia).

• Xavier Rodríguez Baixeras : Diario de comidas (narrativa. Galaxia. “Grial” nº 165, páx. 117).

• Xavier Seoane : Vagar de amor e sombra (poesía. Deputación de Pontevedra).

• Xelís de Toro : The Corunna boats (Lit. xuv. Xerais).

• Xenaro García Suárez : Fausta (Narrativa. Sotelo Blanco).

• Xerardo Agrafoxo : Unha viaxe no Ford T (Premio García Barros de Novela. Galaxia).

• Xesús Alonso Montero : Páxinas sobre Rosalía de Castro (Xerais).

• Xesús Constela Doce : As humanas proporcións (Galaxia. Premio Torrente Ballester 2003“Grial” nº 164).

• Xesús Fraga : Solimán (Novela. Xerais. “Grial” nº 163, páx. 96).

• Xesús Franco González : Atlántico, Atlántico.

• Xesús Manuel Marcos : O brindo de ouro (Premio Merlín).

• Xoán Abeleira : O caribú namorado (Lit. inf. e xuv. Xerais).

• Xoán Carlos Garrido Couceiro : Falando con balas (Edicións Fervenza).

• Xoán Carlos Rodríguez : Occidencia (Sotelo Blanco).

• Xoán Fuentes Castro : Na fronteira (Toxosoutos).

• Xoán Neira : Xiz de cor (poemario infantil. Baía).

• Xoán Xosé García : In-Ventos (XI Premio de Poesía Espiral Maior); Maio de mel ou lapa (poemas. TresCtres. “Grial” nº 166, páx. 141).

• Xohana Torres : Poesía reunida (1957-2001) (P.E.N. Clube-Danu Editorial. “Grial” nº 166, páx. 138).

• Xosé Amancio Liñares Giraut : Xulián Magariños (Xunta de Galicia).

• Xosé Antonio Perozo : O vento de Antón (Lit. inf. e xuv. Xerais); Segunda convocatoria (Xerais) e Caderno de Riparia (Premio de Novela por Entregas de La Voz de Galicia 2003. Xerais).

• Xosé Carlos Gómez Alfaro : O clamor da elipse (Premio Cidade de Ourense).

• Xosé Chao Rego: Biblia popular galega (Xerais); O demo meridiano. Lembranzas dun transgresor (Xerais) e A muller, ¡Que cale!. Raíces do antifeminismo. (TresCtres).

• Xosé Díaz Díaz : O dómine indómito (USC).

• Xosé Feixó ; Xosé Ramón Pena e Manuel Rosales: Galego século XXI. Nova guía da lingua galega (Galaxia).

• Xosé Fernández Ferreiro : Os últimos fuxidos (narrativa. Xerais. “Grial” nº 166, páx. 131).

• Xosé Lois Ripalda : O cabalo ceibe (Lit. inf. e xuv. Ir Indo).

• Xosé Luís Barreiro Rivas : A terra quere pobo (Galaxia. “Grial” nº 164).

• Xosé Luís Franco Grande : Os anos escuros. A resistencia cultural dunha xeración (Galaxia).

• Xosé Luna : Memorias do Cairo (Poemas. Edicións Fervenza. A Estrada).

• Xosé Manuel G. Trigo : Reserva especial (Galaxia. “Grial” nº 163, páx. 94).

• Xosé Manuel González Reboredo : Vida e obra de Xaquín Lorenzo (Galaxia).

• Xosé Manuel Martínez Oca : Outono na illa (novela. Biblos).

• Xosé María Álvarez Cáccamo : Habitación del mar. Antología, 1983-2003 (Edición bilingüe de Antón Castro. Olifante)

• Xosé María Vila : Peixes medievais (poesía. Deputación de Pontevedra).

• Xosé Miranda e Antonio Reigosa : Contos prodixiosos I (Xerais). Arrepíos e outros medos (Xerais).

• Xosé Miranda e Patricia Castelao: Álvaro e Álvaro (Lit. inf. e xuv. Xerais).

• Xosé Neira Vilas : Prosas varias (Fundación Otero Pedrayo); Dende Gres (poesía. Espiral Maior) e O sarillo do tempo (Ed. Xerais).

• Xosé Soto Rodríguez: Luzada de vagalumes III (Fundación Xosé Soto de Fión).

• Xosé Vázquez Pintor : Tal era vivir (Xerais).

• Xulio Cid Neira: Gasumelo (Ed. Positivas).

• Xulio Ríos (coord.): Galicia, un país no mundo (Ediciós do Castro).

• Xurxo Borrazás : Ser ou non (Galaxia).

• Xurxo Pérez Pintos e Xosé Bouzó Fernández: As bioinvasións na Galiza (A Nosa Terra).

• Yolanda Castaño : Arte de anémona.

Relativas a Galicia

• A editorial Sotelo Blanco inicia a colección “As letras das mulleres” con traducións ao galego de textos clásicos de mulleres da literatura universal.
• A Asociación Socio Cultural "A Pomba do Arco", de Foz publica o primeiro número da revista “Bolanda. Cadernos de história fozega”.
• A revista “Unión libre. Cadernos de vida e culturas” , no seu nº 9, coordinado por Carmen Blanco e Claudio Rodríguez inclúe a monografía “Memoria antifascista de Galicia” (Ediciós do Castro).
• A Deputación e o Museo de Lugo publican Da fala dos brañegos. Literatura oral do Concello de Abadín.
• A Asociación de Amigos da República de Ourense edita o libro: O Cambedo da Raia 1946 Solidariedade galego-portuguesa silenciada.
• Toxosoutos edita Fala e Cultura d’Os Tres Lugaris da Asociación Cultural Alén do Val.
• Aparece o volume colectivo Intifada. Ofrenda dos poetas galegos a Palestina.
• A Editorial Toxosoutos edita O Cronicón de Hidacio, en edición de César Candelas Colodrón.
• Ediciós do Castro publica: Luís Seoane. Notas ás súas cartas a Díaz Pardo (1957-1979).
• Galaxia publica en tradución de Ekaterina Guerbek Crime e castigo de Fiódor Dostoievski.
• Galaxia publica O pelo de Van ´t Hoff de Unai Elorriaga. (“Grial” nº 162).
• En tradución de Rosa Rutherford, publícase Wounded Wind, edición en inglés de Vento ferido de Carlos Casares (Planet. “Grial” nº 163, páx. 114).
• Edicións do Cumio publica Atlas xeográfico Cumio de Galicia e do mundo.
• Rosalía de Castro:A rosa dos claustros (Edición bilingüe galaico / portugués. Editora Crisálida. “Grial” nº 169).
• O Consello da Cultura Galega edita Actas do I Congreso Internacional “Curros Enríquez e o seu tempo” (Xesús Alonso Montero, Henrique Monteagudo e Begoña Tajes Marcote. “Grial” nº 163, páx. 109).
• Coordenado por Alonso Montero, publícase o volume 23 poetas galegos cantan a don Antonio Machado.
• Publicado por Xerais, máis de 50 autores colaboran no libro Xela Arias, quedas en nós co gallo do primeiro cabodano do seu pasamento (“Grial” nº 165, páx. 128).
• A Nosa Terra publica de varios autores Carlos Casares: os amigos, as imaxes, as palabras.
• O Seminario de Sociolingüística da Real Academia Galega edita “O Galego segundo a mocidade” (“Grial” nº 165, páx. 132).
• A editorial Tris Tram publica Antoloxía consultada da poesía galega 1976-2000 en edición de Arturo Casas.
• Editorial Laiovento publica en galego: Linguas e nacións na Europa de Daniel Baggioni.
• Kalandraka publica en galego O diario de Ana Frank.
• En Danú Editorial publícase Poesía brasileira hoxe antoloxía e introdución de Alexei Bueno (“Grial” nº 164).
• En “Libros da Frouma” aparece Pluriversos: Seis poetas irlandesas de hoxe, en edición bilingüe de Manuela Palacios González. (“Grial” nº 163).
• Coordinado por Elvira Fidalgo, o Centro Ramón Piñeiro publica As Cantigas de Loor de Santa María.
• Candeia Editora publica A lección do Prestige de varios autores.
• A Nosa Terra publica Carlos Casares os amigos, as imaxes, as palabras con breves textos de varios autores e fotografías (“Grial” nº 165, páx. 127).
• O Centro Ramón Piñeiro edita Narradores ocasionais do século XIX (relato breve).
• Galaxia publica o Diccionario Galaxia de usos e dificultades da lingua galega.
• Ed. Pamiela de Pamplona edita Galeusca. Antoloxía poética (1990-2003).
• Albino Prada Blanco: Economía de Galicia. Situación actual y perspectivas (Ed. TresCtres. “Grial” nº 164).
• Albino Prada e Mª Xosé Vázquez: Efectos económicos sociais e ambientais da marea negra do Prestige (Consello da Cultura Galega. “Grial” nº 163, páx. 112).
• Ana Mª Framiñán: Galicia na Idade Media (Lóstrego).
• Antón Costa Rico: Historia da Educación e da cultura en Galicia (séculos IV-XX). (Xerais. Elixido mellor libro do ano, na 14ª edición dos Premios Irmandade do Libro).
• Antón Patiño: Urbano Lugrís (A Nosa Terra).
• Antonio Manuel Chaves Cuíñas: Resol de ensueños para Arturo Cuadrado.
• Arturo del Villar: Manuel Azaña en Galicia.
• Augusto González Besada: Rosalía Castro (Edición de Pilar García Negro. A Nosa Terra).
• Beatriz García Turnes: A lingua galega entre 1875 e 1916. Situación social e consciencia idiomática (Deputación Provincial de Pontevedra.. “Grial” nº 165, páx. 131).
• Benito Sáez Taboada: As vías romanas na provincia de Lugo (Lea).
• Bernardo Máiz Vázquez: Resistencia, guerrilla e represión (A Nosa Terra).
• Carlos Bernárdez e Xosé Ramón Mariño Ferro: Bestiario en pedra. (Edit. Nigratrea).
• Carlos Loureiro Rodríguez: Diccionario de escritores de Tabeirós-Terra de Montes (Edicións Fervenza).
• Carlos Zubillaga: Castelao y Uruguay. Etapas de una relación entrañable (Universidad de la República-Facultad de Humanidades y Ciencias de la Educación-Centro de Estudios Gallegos. “Grial” nº 166, páx. 147).
• Carme Hermida Gulías: Gramática práctica (Morfosintaxe) (Sotelo Blanco).
• Cristina Sánchez-Andrade: Ya no pisa la tierra tu rey. (Anagrama).
• Darie Novaceanu: O suta de ani de poezie galiciana. (Cen anos de poesía galega).
• Darío Villanueva: Teorías del realismo literario (2ª edición, actualizada e con engadidos. “Grial” nº 163).
• Ernesto Vázquez Souza: Desta beira do Leteu (Laiovento).
• Eva Roa White: A Case Study of Ireland and Galicia’s Parallel Paths to Nationhood. (The Edwin Mellen Press. “Grial” nº 166, páx. 150).
• Fernando Arribas Arias e J. Manuel Blanco Prado: Cruceiros, cristos e cruces de Xermade (Ediciós do Castro).
• Fernando Patricio Cortizo: Historia da costa galega e os seus naufraxios. Século XX (Xerais).
• Fernando Redondo Neira: Carlos Velo. Itinerarios do documental nos anos trinta (Xunta de Galicia).
• Hixinio Puentes Novo: Os naufraxios da Galicia norte (Edicións Lea).
• Ignacio Ramonet e Ramón Chao: Abecedario (subjetivo) de la globalización (Seix Barral). Publicado en 2003 en Francés baixo o título de Abécedaire partiel et partial de la mondialisation (“Grial” nº 161).
• Inmaculada López Silva: Teatro e canonización. A crítica teatral na prensa periódica galega (1990-2000) (Tris Tram. “Grial” nº 166, páx. 144).
• Iolanda Ogando: Teatro histórico: construción dramática e construción nacional (Universidade da Coruña. “Grial” nº 165, páx 130).
• Joaquín Caridad Arias: Los fenómenos de homonimia y homofonía en la toponomástica y su repercusión en las etimologías cultistas y populares de la Europa Occidental (Universidad de La Laguna).
• José Luís Ferrís: Maruja Mallo. La gran transgresora. (Ed. Temas de Hoy).
• Josep M. Espinàs: A peu per la Costa da Morte (Edicions La Campana).
• Juan L. Camacho Lliteras: Vides e viños de Galicia (Baia Edicións).
• Julia Varela Fernández: A Ulfe. Socioloxía dunha comunidade rural galega (Premio Vicente Risco de Ciencias Sociais. Sotelo Blanco).
• Julio Prada Rodríguez: Ourense. 1936-1939. Alzamento, guerra e represión. (Ed. do Castro).
• Lola Beccaría: Una mujer desnuda (Anagrama).
• Luciano Rodríguez: Poetas galegos do séculoXX. (Espiral Maior. “Grial” nº 168).
• Luz Pichel: La marca de los potros (poesía) e El pájaro mudo y otros poemas.
• Manuel Alberro: Os celtas da antiga Gallaecia (Toxosoutos).
• Manuel Caamaño: As construccións da arquitectura popular.
• Marcial Gondar: Que é a antropoloxía aplicada.
• Marcos Mariño Beiras e Araceli Varela Sánchez: Á man esquerda (Laiovento).
• María Camino Noia Campos: Historia da tradución galega.
• María do Cebreiro Rábade Villar: As antoloxías de poesía en Galicia e Cataluña. Representación poética e ficción lóxica (Servizo de Publicacións da USC. “Grial” nº 165, páx. 129).
• María Pilar Alén: Breve Historia da Música Galega (A Nosa Terra).
• Marina Mayoral: Bajo el magnolio.
• Miguel Vila Pernas: O crime de Santa Cruz do Valadouro. (Ediciós do Castro).
• Paulo Porta Martínez: Fotografía e imaxe dixital (Edicións Lea).
• Ramón Otero Pedrayo (1888, 1976): Una historia del arte universal (Galaxia).
• Ramón Villares: Historia de Galicia (Galaxia).
• Rodolfo G. de Barthèlemy: Ascendencia gallega de Simón Bolivar (Ediciós do Castro).
• Salvador Rodríguez: Entre Fisterras. Conversas con Carlos Núñez (Xerais).
• Santiago Lamas: Galicia borrosa (Ediciós do Castro).
• Xosé Feixó, Xosé Ramón Pena e Manuel Rosales: Galego século XXI. Nova guía da lingua galega (Galaxia).
• Xosé López García (Ed.: O xornal Galicia (1922-1926). O alento da modernidade. (A Nosa Terra).
• Xosé Manoel Núñez Seijas: O inmigrante imaxinario (ESC).
• Vicente González Radío: Masa y público (Universidade da Coruña).

Acontecementos

• Víctor Freixanes ingresa na Real Academia Galega no lugar de Carlos Casares, co discurso “Desafíos para un novo século”. Respostoulle Antón Santamarina.
• Aparece publicado oficialmente en papel pola Real Academia Galega e O Instituto da Lingua Galega, o Vocabulario ortográfico da lingua galega (VOLG), baixo a coordinación de Manuel González González e de Antón Santamarina Fernández.
• Manuel María participa na terceira Festa da Poesía celebrada en marzo en Figueira da Foz, xunto con 30 escritores portugueses.
• Xosé Luís Axeitos substitúe na Real Academia Galega a Domingo García-Sabell.
• Boa Music edita o CD “Faustino Santalices. Gravacións históricas de zanfona 1927-1949”.
• A Quenlla publica o disco dobre: “Silencios na memoria”.
• O Centro Censier da Universidade da Sorbona de París acolle no mes de maio unha semana de cine catalán e galego.
• O Seminario de Estudos Galegos da Universidade de Birmingham, que dirixe o profesor Derek Flitter, reune entre o 26 e o 27 de marzo a estudiosos, xornalistas, escritores e profesores galegos e de varias universidades británicas para falar da Superestructura Simbólica da Galicia Imaxinada.
• A Casa de Galiza en Toulouse organiza o 3, 4 e 5 de decembro o primeiro Encontro de Poesía e Poéticas Galega, Occitana e Catalá, titulado “Memoria de linguas e de augas” e que ten por obxectivo: “irmandar linguas cinguidas de seu polo elo dunha problemática común, e que amosaron e amosan na súa tradición grandes afinidades poéticas e musicais...”.
• Tradución galega de Windows na súa versión XP. Actualizado o corrector para Office e creado un para Mac.
• Homenaxe a Celso Emilio Ferreiro en Caracas.
• Jorge Coira presenta a película “O ano da carracha”.
  
• Luar na Lubre: “Hai un paraíso”.
• Narf: Directo en Compostela.
• Galicia perde poder de decisión na Federación Nacional de Confrarías ao non saír elixido o patrón maior de Portonovo.
• Un total de 350 mil galegos viven con menos de 375 euros ao mes, sendo Galicia a comunidade onde máis aumentou o paro no pasado ano.
• Segundo o “Anuario Social de España 2004”, presentado pola Fundación La Caixa, Galicia ocupa o terceiro posto entre as autonomías cos índices de renda máis baixos de España. A comunidade comparte esta posición con Murcia e Castilla-La Mancha, estando nos últimos lugares Andalucía e Extremadura. Tamén rexistra niveis moi pobres en saúde, servizos sociais, educación, vivenda e equipamento. As mellores puntuacións acádanse en accesibilidade económica e seguridade vial (6), seguridade cidadá (7) e contorno natural e clima (9).
• Instálase en Cabo Vilán a planta acuícola máis grande do mundo que producirá preto de 1.400 toneladas de rodaballo ao ano.
• Oitenta e unha praias da comunidade logran a bandeira azul, 24 máis que no 2003 e por detrás de Cataluña con 90 e Valencia con 87.
• En xuño afúndese preto das Illas Sisargas o pesqueiro “O Bahía” con dez mariñeiros a bordo.
• Crise no PP de G.
• A Xunta cae oito postos na lista autonómica de gasto por habitante. No 2002 fíxose a transferencia da recadación dos impostos, deixando o Estado de recadalos e repartilos, para que cada autonomía se encargase dos seus.
• O 18 de outubro as emisións de Radio 5 en Galicia comezan a ser en galego.
• Nun pleno do Concello da Coruña o goberno municipal, cos votos do PSOE, volta a facer cooficial o nome da cidade en castelán. Escribe Méndez Ferrín (08/11) no Faro de Vigo o artigo “O esperpento Vázquez”: “Hoxe Francisco Vázquez irrompe na actualidade coa súa fobia á lingua galega que el querería facer subalterna, limitar a Xan d’as Bolas ou mesmo extinguir da face da Terra... A fobia de Vázquez contra o noso idioma chega a extremos ridículos: xamais aparece nos actos de homenaxe a Curros Enríquez...”.
• A Mesa pola Normalización Lingüística comeza unha campaña para galeguizar a banca.
• Os periodistas cubanos Ernesto Daranas e Natasha Vázquez son galardonados cun dos Premios Internacionais de Periodismo Rei de España 2004 pola súa reportaxe “Los últimos gaiteiros de La Habana”; o documental narra a vida de Eduardo Lorenzo, emigrante galego na capital cubana.
• En decembro o Tribunal Constitucional anula a decisión do PP de cancelar a comisión de investigación sobre a catástrofe do “Prestige” en marzo do 2003.
• Protestas de mariñeiros e armadores contra “Greenpeace” en Vigo.
• Segundo o informe do Valedor do Pobo os galegos demandan máis residencias para maiores, máis compromiso nos pagamentos das expropiacións e maiores investimentos en garderías e sanidade.
• O piragüista galego David Cal gaña o ouro olímpico en Atenas en K1 1000 metros e a prata en 500 metros.

Premios

• Premios da Crítica de Galicia:

- Creación Literaria: Anxos Sumai por Anxos de garda.

- Ensaio e Pensamento Manuel Mandianes por O río do esquecemento. Identidade antropolóxica de Galicia.

- Investigación: Manuel Caamaño Suárez por As construccións da arquitectura popular.

Manuel Caamaño Suárez (AELG)-1

- Música: Amador Santos.

- Ciencias e Artes da Representación: O Museo de Lugo.

- Iniciativas Culturais: A Fundación Pedrón de Ouro.

- Galego Egrexio: Manuel Gallego Jorreto.

• Premio da Crítica de narrativa galega: Xesús Constenla por As humanas proporcións.
• Premio da Crítica de poesía galega: Miguel Anxo Fernán-Vello por Territorio da desaparición.
• Premio Blanco Amor: Orixe de Séchu Sende.
• Premio Vicente Risco de Literatura fantástica: Deserto.
• Premio Vicente Risco de Ciencias Sociais: Socioloxía dunha comunidade rural galega de Julia Varela.
• Premio de Narrativas Quentes: O lobo da xente de Alberte Momán.
• Premio Fiz Vergara: O Xhisky na barrica de Miguel Anxo Mato Fondo.
• Xulio López Valcárcel co poemario Casa última e Xabier López con A vida que nos mata, galardonados co Premio Nacional da Crítica.
• Bernardino Graña gaña o Premio de Narrativa Eixo Atlántico con Protoevanxeo do neto de Herodes.
• XII Premio de Poesía Miguel González Garcés: Capital do Corpo de Miguel Anxo Fernán Vello. Accésit: Noel Blanco Mourelle: Mecánicas celestes.
• Premio Carvalho Calero de Narrativa Curta: Habitar as illas de Paulino Pereiro.
• Premio Carvalho Calero de Investigación: Muller, nobre, ilustrada, dramaturga.Teresa de Mello Breyner de Raquel Bello Vázquez.
• Premio Manuel Murguía de ensaio: Antonio Balboa Salgado, A raíña Lupa. As orixes pagás de Santiago.
• XIII certame dos Premios M. Murguía de Narración Breve: Detrás dos meus ollos de Xosé Luís Álvarez e A casa dos alicerces mariños de Xaime Domínguez Toxo.
• Premio de Novela García Barros: Unha viaxe no Ford T de Xerardo AgraFoxo,
• Enma Pedreira premio da terceira edición do certame de microrrelatos Carlos Casares por Rota.
• Premio Asociación de Escritores en Lingua Galega: Ancoradoiro de Xosé María Álvarez Cáccamo.
• Premio Xerais 2004 O exiliado e a primavera de Manuel Veiga.
• Premio Merlín de lit. infantil e xuvenil: O brindo de ouro de Xesús Manuel Marcos.
• Premio “Avilés de Taramancos” de relatos de aventuras: A unlla da aguia de Ramón Carredano Cobas.
• Premio Álvaro Cunqueiro para Textos Teatrais: Antón Lopo, pola obra: Os homes só contan ata tres.
• Premio de Poesía Caixanova: A metamorfose do túnel de Román Raña.
• Premio de Ensaio Ramón Piñeiro: Outro idioma é posible de Teresa Moure.
• Premio Trasalba: Xosé Neira Vilas.
• Certame Manuel Murguía de narraciós breves do Concello de Arteixo: Xosé Luis Álvarez:Detrás dos meus ollos e Xaime Domínguez Toxo A casa dos alicerces mariños.
• Premio Eusebio Lorenzo Baleirón: Lupe Gómez por Azul e estranxeira.
• Premio Carvalho Calero de creación literaria: Paulino Pereiro, Habitar as illas.
• Premio García Barros: Xerardo Agrafoxo, Unha viaxe no Ford T.
• Premio de relato curto da Universidade de Vigo: Daniel González Vázquez por Globalización vs. Castañas Loureiro.
• Premio de poesía da Universidade de Vigo: Isaac Fernández Fernández, 8º 42' N 9º 6º W.
• Premio de tradución da Universidade de Vigo: Eva Almazán García: Os alicerces da paz de Whiston Churchill.
• Premio Faustino Rey Romero: Paco de Tano por Amor do mar e Elvira Riveiro por 12 estampas sobre a cidade e o desexo.
• Certame Internacional de Poesía en Galego Rosalía de Castro: 1º Alberte Momán Noval: O pasado nas horas. 2º Olalla Cociña Lozano: Aquí pechada. 3º Fernando Díaz-Castroverde: Comisura.
• Premio Álvaro Cunqueiro para textos teatrais; Antón Lopo, Os homes só contan até tres.
• Premio Roberto Blanco Torres de Xornalismo de Opinión: Francisco Fernández del Riego: Palabras a eito.
• Premio Esquío de poesía: Daniel Salgado: Días no imperio, e en castelán: Fragmentos de un diario desconocido, de Noni Benegas.
• Premio de poesía Avelina Valladares: Olalla Cociña As cervicais da memoria.
• Premio de poesía Pérez Parallé: Teresa Núñez González.
• Certame Francisco Añón de Poesía (Maiores de 18 anos): Alberte Momán Noval.
• Premio de poesía Concello de Carral: Xurxo Alonso, Breviario de Aldemunde.
• Premio de poesía Afundación: Román Raña, As metamorfoses do túnel.
• Premio de periodismo Francisco Fernández del Riego: Fina Casalderrey.
• Premio de poesía Fiz Vergara Vilariño: Miguel Anxo Mato Fondo, O whiskey na barrica.
• Premio Concello de Vilalba de Poesía: Pablo Bouza Suárez, Semántica desorde. Darío Xohán Cabana, Carballo.
• Premio Raíña Lupa: Breogán Riveiro Vázquez, Tonecho de Rebordechao.
• Premio Antón Losada Diéguez: - De Creación Literaria: Ramiro Fonte, Os meus ollos. - De Investigación: Manuel Caamaño, As construcións da arquitectura popular, patrimonio etnográfico de Galicia.
• Premio xornalístico Manuel Reimóndez Portela: Ruth Fernández Fernández.
• Premio de Tradución Plácido Castro: Xela Arias e Moisés Barcia Rodríguez, (ex-aequo), O spleen de París (Baudelaire) e Do asasinato considerado como unha das belas artes (Thomas de Quincey).
• Premios Rosalía de Castro: Carme Riera (Catalán), Ramón Saizarbitoria (Éuscaro), Rubem Fonseca (Portugués), Francisco Brines (Castelán).
• Certame Relato de Aventuras Antón Avilés de Taramancos: Ramón Carredano Cobas: A unlla da aguia.

Sumarios

“GRIAL” Nº 161 (xaneiro, febreiro, marzo). A INVENCIÓN DE SANTIAGO CARTA DO EDITOR: Víctor F. Freixanes: A construcción do mito. O REGO DA CULTURA: Antón Costa Rico: Vinte anos de Nova Escola Galega. Traballo, rigor e entusiasmo. A galicia imaxinada. Coloquios galegos de Birmingham. Ramón Villares: A segunda invención de Santiago. A INVENCIÓN DE SANTIAGO: Manuel C. Díaz y Díaz: Xacobe en Compostela: primeiros testemuños literarios. José Mª Díaz Fernández: O sartego de Santiago. Entre a relixiosidade popular e a ciencia histórica. Xosé Luís Barreiro Rivas: O camiño de Europa. Unha análise politolóxica do fenómeno xacobeo. Ofelia Rey Castelao: Os diñeiros do Apóstolo. O financiamento do culto xacobeo. Henrique Monteagudo: O Camiño, as linguas e a emerxencia do galego. DOCUMENTOS: Domingo García Sabell: Dous comentos. Xosé Mª Sánchez Sánchez: A “xeración» de Martín Bravo. Anotacións notariais do século XVII en galego e castelán do Arquivo Catedralicio de Santiago. CONVERSA CON SUSO DE TORO: Dolores Vilavedra / Carlos Lema: O oficio de escribir. Entre o pulo creador e o compromiso social. O ESPELLO DAS LETRAS A PRIMAVERA DO LIBRO: Xosé A. Neira Cruz: 105 anos de literatura infantil e xuvenil en galego. Xulio Pardo de Neyra: Entre o vangardismo e a conciencia nacionalista. O nacemento da literatura infantil galega, un proxecto integrador. CREACIÓN: Xurxo Borrazás: Ouveade, turistas. Paul Celan: A rosa de ninguén. CRÓNICA: Juan M. Fierro / Patricia F. Ostoloza: Carta de Washington. Guerras culturais. CINE, TEATRO E ARTES ESCÉNICAS: Miguel Anxo Fernández: Maioría de idade do documental galego. ARQUITECTURA E ARTES PLÁSTICAS: David Barro: Museos, arquitectos e arte contemporánea.

“GRIAL” Nº 162 (abril, maio,xuño). DEMOGRAFÍA GALEGA, UN DEVALO IMPARABLE? CARTA DO EDITOR: Víctor F. Freixanes: Unha Galicia que estiña. O REGO DA CULTURA: Helena Villar Janeiro / Luís González Tosar: Encontro entre escritores galegos e occitanos. Descordo de amor pola Occitania. Xoaquín Solleiros: Galicia-Irlanda. Dúas fisterras europeas. DEMOGRAFÍA GALEGA, UN DEVALO IMPARABLE? Alberto Saco Álvarez: O despoboamento de Galicia. Xosé M. Santos Solla: A poboación galega, algo máis ca unha crise demográfica. Xoán Bouzada Fernández / Xesús A. Lage Picos: O retorno como culminación do ciclo da emigración galega. Edelmiro López Iglesias / Mar Pérez Fra: Axuste agrario e despoboamento rural. Antonio Izquierdo Escribano / Montse Golías Pérez: A poboación estranxeira en Galicia. Do dominio portugués á latinoamericanización. DOCUMENTOS: Margarita Ledo Andión: Bitácoras do DRIL. Carta de Xosé Velo a Xosé fernández, Comandante Soutomaior. Dúas cartas de Humberto Delgado.“Espranza”, poema de Xosé Velo. CONVERSA CON MARGARITA LEDO: Víctor F. Freixanes / Xosé L. Suárez Canal: As cousas existen porque as contamos. CREACIÓN: Manuel Forcadela: Poemas. Cé Tomé: Fiestras cegas. CRÓNICA: Gabriel Rei-Doval: Carta de Oxford. We’ll always have Oxford. O ESPELLO DAS LETRAS: Xavier Rodríguez Baixeras: Celebración de “Ancoradoiro”, a obra completa de Xosé María Álvarez Cáccamo. CINE, TEATRO E ARTES ESCÉNICAS: Inma López Silva: Centro Dramático Galego. Coma o gas, a auga ou a electricidade. ECONOMÍA E SOCIEDADE: Coral del Río Otero / Albino Prada Blanco: O futuro das pensións. Medo e negocio entre os séculos XX e XXI. José Carlos Bermejo Barrera: Saber, poder e diñeiro. Unha alegación a favor da liberdade de investigación. ARQUITECTURA E ARTES PLÁSTICAS: David Barro: Verdade e temporalidade. As novas tendencias documentais na arte contemporánea. CIENCIA E TECNOLOXÍA: Francisco Díaz-Fierros Viqueira: A peritaxe científica. Do saber á decisión.

“GRIAL” Nº 163 (xullo, agosto,setembro). A GUERRA CONTRA A CULTURA, 1936 CARTA DO EDITOR: Víctor F. Freixanes: Contra o silencio e contra a desinformación. O REGO DA CULTURA: Amancio Liñares Giraut: Avelino Pousa Antelo. Pedagoxía, agrarismo, galeguismo. Miguel Anxo Fernán Vello: Manuel María, 1929-2004. A música da Terra Chá. A GUERRA CONTRA A CULTURA, 1936 Manuel Bermejo / Francisco Díaz Fierros / Ricardo Gurriarán: Impacto da Guerra Civil nas facultades de ciencias da Universidade de Santiago. Antón Costa Rico: A luz do porvir que se mantivo acesa. Profesores galegos exiliados e represaliados. Alfonso Mato: A desfeita do Seminario de Estudos Galegos.Víctor Fuentes: Constantes galegas do desterro intelectual en Norteamérica. Guerra da Cal, González López, Granell, Martínez López e Rubia Barcia. Rosa María López González: Galegos nos campos de concentración. DOCUMENTOS: Victoria Álvarez Ruíz de Ojeda: Manuel Azaña e Eduardo Blanco Amor. Epistolario inédito (1935-1944). Xesús Alonso Montero: Algo máis sobre a “Batalla de Montevideo”. Cinco documentos importantes. CREACIÓN: Ramón Loureiro: Nunca a túa sombra. Séchu Sende: O raio transparente. O ESPELLO DAS LETRAS: Xosé Manuel Maceira Fernández: Leandro Carré Brandariz. Dramático final dunha saga. Xavier Lorenzo Tomé: Paralelo 371: sobre Verne e a lectura. CRÓNICA: Víctor F. Freixanes: Carta de México. Paseo pola gran lagoa. CINE TEATRO E ARTES ESCÉNICAS: Xosé A. Coira Nieto: Cine galego no desterro. Miguel Anxo Fernández: O exilio de Carlos Velo. Unha oportunidade perdida para o cine galego. ARQUITECTURA E ARTES PLÁSTICAS: Xosé Díaz Arias de Castro: Luís Seoane, cartelista do exilio.

“GRIAL” Nº 164 (Outubro, novembro, decembro). A ESPAÑA POSIBLE CARTA DO EDITOR: Víctor Freixanes: A parede desatada. O REGO DA CULTURA: Cara ao recoñecemento oficial do galego na Unión Europea. Ponte… nas ondas. Henrique Monteagudo: Plan Xeral de Normalización da Lingua Galega. Do bilingüismo harmónico á oferta positiva. Álvaro Xosé López Mira: II Encontros de Mondariz Balneario. A ESPAÑA POSIBLE. O ESTADO E A PLURALIDADE NACIONAL: Ferrán Requejo: Democracia, federalismo e plurinacionalidade. O estado das autonomías, 25 anos despois. Daniel Innerarity: A hora do pluralismo constitucional. José Luís Meilán Gil: A singularidade constitucional de Galicia. Carlos Aymerich Cano: Un novo Estatuto para Galicia.Víctor F. Freixanes / Ramón Villares: “Defendo unha España plural e con vocación europea” Entrevista con Pascual Maragall. TEMAS DO NOSO TEMPO: Ramón Lugrís: Europeísmo e galeguismo. Danilo Zolo: Viaxe a Afganistán. Al salam alekkum. DOCUMENTOS: Rosa Aneiros Díaz: Dous sonetos en galego de Antonio Arias Teixeiro. CREACIÓN: Xoaquín Lameiro Tenreiro: Terrazas en tempos de crise (revisitadas). Ramón Reboiras: Un Ronson de aceiro inoxidábel. O ESPELLO DAS LETRAS: Xesús Alonso Montero: Antonio Tovar Bobillo. Xosé Manuel del Caño: Conversa cun vello revoltado. CRÓNICA: Juan M. Fierro / Patricia F. Ostolaza: Carta de Washington. A terra dividida. Karina & Javier Gómez Montero: Carta de Viena. Un centro de Europa. CINE, TEATRO E ARTES PLÁSTICAS: Miguel Anxo Fernández: “Mar adentro”. Unha invitación á reflexión. Xan Bouzada: Para viaxar sen diñeiro… mariñeiro. Algunhas consideracións sociolóxicas sobre “Mar adentro”. ARQUITECTURA E ARTES PLÁSTICAS: David Barro: O paradoxal entusiasmo de San Simón ou a arte nova como propaganda política. COMUNICACIÓN: Carlos G. Reigosa: Informar para desinformar. O xornalismo fronte os intoxicadores. Mónica Rebolo Vázquez: A voz dos emigrantes no século XXI. A radio galega en Cataluña.

Outras culturas

PREMIO NOBEL DE LITERATURA: Elfriede Jelinek

• Prémio Camões  : Agustina Bessa Luís (1922).

CPLP - Comunidade dos Países de Lingua Portuguesa Nacen: Morren: Fernando Luso Soares (1924 Alenquer). Hilda Hilst (Campinas ; 1930 Jaú). Joaquim António dos Santos Simôes (Guimarâes; 1923 Vila de Espinhal). José Augusto Baptista Lopes e Seabra (Vilanova de Gaia; 1937 Vilarouco, São João de Pesqueira). Josué da Silva (Macau; 1930). Natércia Freire (1920 Benavente, Ribatejo). Olga Gonçalves (Lisboa; 1929 Luanda). Sophia de Mello Breyner Andresen (Lisboa; 1919 Porto). Víctor de Sá (1921 Cambeses, Barcelos). PREMIO CAMÕES: Agustina Bessa Luís (1922). Publícase o Anuário Internacional da Comunicação Lusófona (“Grial” nº 162). Adília Lopes: Poemas novos e Caras baratas. Agustina Bessa Luís: Antes de degelo (romance). Albano Martins: Três poemas de amor seguidos de Livro Quarto e Frágeis são as palavras. Alberto Mussa (Brasil): O enigma de Qaf. Alberto Pimenta: A encomenda do silêncio (poesia) e Deusas ex-machina (prosa). Alexandre Parafita: O conselheiro do Rei. Álvaro Manuel Machado: A mulher que se imagina. Amadeu Baptista: O claro interior e Salmo. Amilcar Bettega (Brasil): Os lados do círculo (contos). Ana Paula Ribeiro Tavares (Angola): A cabeza de Salomé. António de Macedo: As furtivas pegadas da serpente. António Lobo Antunes: Eu hei-de amar uma pedra (Dom Quixote). António Modesto Navarro: A insubmissa. António Franco Alexandre: Aracne. António Mega Ferreira: Fotobiografía de Teixeira de Pascoaes (Assirio & Alvim). António Rebordão Navarro: Romance com o teu nome. António Simões: Amor é fogo que arde sem se ver e outros sonetos. Armando Artur (Mozambique): A quintessência do ser. Armando da Silva Carvalho: Elena e as mãos dos homens. Artur Portela: As Noivas de São Bento. Carolina Michaëlis de Vasconcelos: Glosas Marginais ao Cancioneiro Medieval Português (Universidade de Coimbra. “Grial” nº 166, páx. 146). Conceição Lima (Santana, São Tomé): O útero da casa. Cristóvão de Aguiar: Relação de bordo III; diário ou nem tanto ou talvez muito mais e Marilha, sequência narrativa. Domingos Lobo: Desconstrutor de neblinas. Eduardo Pitta: Poesia escolhida e Metal fundente (ensaio). Eduardo White (Mozambique): O homem a sombra e a flor e algumas cartas do interior. Filipa Leal: Talvez os Lírios Compreendam. Francisco Duarte Mangas: Breviário da água. Gastão Cruz: Repercussão (poesía). Germano Almeida (Cabo Verde): O mar na Lajinha. Glauco Mattoso (Brasil): Animalesca escolha. Gonçalo M. Tavares: Biblioteca; A Máquina de Joseph Walser e Jerusalem. Guilherme de Melo: Crónicas de bons costumes. Helder Moura Pereira: A tua cara não me é estranha. João Bigotte Chorão: O espírito da letra. João Paulo Borges Coelho: As Visitas do Dr. Valdez. João Tordo: O livro dos homens sem luz. Jorge de Sousa Braga: Pó de estrelas. José Augusto Seabra: Exílio em exílio. José Eduardo Agualusa (Angola): O vendedor de passados. João Aguiar: O sétimo herói. José Gil: Portugal, hoje. O Medo de Existir (Relógio d’Água de Editores. “Grial” nº 168). José Saramago: Ensaio sobre a Lucidez (Caminho). José Viale Moutinho: Sombra de Cavaleiro Andante. Antologia Poética (1975-1985) (Ediçôes ASA. Porto). Luis Miguel Nava: Ensaios reunidos. Luiz Pacheco: Figuras, figurantes e figurões. Manoel de Barros (Brasil): Poemas rupestres. Manuel António Pina: O cavalinho de pau do Menino Jesus. Manuel Jorge Marmelo: Os fantasmas de Pessoa. Manuel Veiga (Cabo Verde): A construção do bilinguismo. María Felisa Rodríguez Pardo: Império, Mito e Miopía. Moçambique como invenção literária (Caminho. Lisboa). Maria Lúcia Lepecki: Ensaios de retórica e de interpretação. Marina Colasanti: A moça tecelã e Fragatas para terras distantes. Mário Cláudio: Gémeos. Mia Couto: O Fio das Missangas (Caminho). Nélida Piñón: Vozes do Deserto (romance “Grial” nº 167). Nuno Júdice: O Anjo da Tempestade. Ondjaki (Luanda): Quantas madrugadas tem a noite.“Pra mim é tudo a mesma rede: pontas dela são os dias, as boias dela são os passados, atirar a rede na água são os futuros e o peixe, o peixe? O peixe vindouro somos nós mesmos, apanhados nas correntes marítimas do presente. Falei bonito, muadiè?”. Patrícia Reis: Cruz das almas. Paula Morão / Maria das Graças Moreira de Sá: Emcontro com Teixeira de Pascoães (Edições Colibrí. “Grial” nº 164). Paula Tavares: A cabeça de Salomé. Pedro Almeida Vieira: Nove mil passos. Pedro Tamen: Caronte e memória. Pedro Barbosa: Sacrilégio teatral e Há alguém aí? (teatro). Reynaldo Valinho Álvarez (Brasil): Lavradio. Rubem Fonseca (Brasil): 64 contos de Rubem Fonseca. Stella Maris Bortoni-Ricardo: Educação em Língua Materna – A Sociolingüística na Sala de Aula (Parábola. “Grial” nº 170). Valter Hugo Mãe: (Angola): O nosso reino. Vital Corrêa de Araújo: 50 poemas escolhidos pelo autor. Vitorino Magalhães Godinho: Portugal: a emergência de uma nação. Zélia Gattai (Brasil): Memorial do amor.

Nacen:

Morren:

• Xavier Casp (Valencia; 1915 Carlet).

PREMI MERCÈ RODOREDA DE CONTES I NARRACIONS: Vicenç Pagès por Com vols que ho sàpiga?

PREMI D’HONOR DE LES LLETRES CATALANES: Joan Francesc Mira.

PREMI JOSEP PLA: Robert Saladrigas.

PREMI RAMON LLULL DE NOVELA: Alfred Bosch i Pascual: Les set aromes del món.

Àngel Terron: Sons nets (poesía).

Baltasar Porcel: Olympia a mitjanit.

Carme Riera: La meitat de l’ànima (narrativa).

David Jou: Escuma i turbulència (poesía). A Barcelona (poesía) e L’huracà sobre els mapes (poesía).

Feliu Formosa i Torre: Darrere el vidre (poesía).

Ferrán Torrent: Espècies protegides e La vida en l’abisme.

Gemma Lienas i Massot: El diari vermell de la Carlota (Traducido ao galego por Silvia Gaspar).

Ignasi Riera i Gassiot:Un català a Madrid(ensaio).

Isabel-Clara Simó: Angelets.

Isidre Grau: Groc d’Índia.

Jaume Cabré: Les veus del Pamano (novela).

Joan-Lluís Lluís: El dia de l’ós.

Joan Navarro Tercero: Magrana (poesía).

Jordi Cussà i Balaguer:Apocalipsis de butxaca.

Jordi Pàmias i Grau: Terra cansada (poesía).

Josep Ballester: Els ulls al cel i l’ánima al mar (poesía).

Josep Franco: Això ès llarg de contar.

Josep Gregori Sanjuán: La bufanda verda e La bruixa sense trellat.

Josep Maria Espinàs: A peu per la Costa da Morte.

Josep Piera: Cants i encants (poesía) .

Lluís-Anton Baulenas i Setó: Per un sac d’ossos (novela).

Manel Marí: Deshàbitat.

Marta Pessarrodona: Virginia Woolf in the Midlands.

Miquel de Palol: Les concessions e Contes en forma de L.

Miquel Ferrà i Martorell: El dia que Himmler va anar als toros e Faula del Mare Nostrum.

Najat el Hachmi: Jo també sóc catalana.

Olga Xirinacs Díaz: El viatge. Dietari 1986-1990 e Grills de mandarina (poesía).

Pau Faner i Coll: Aetara.

Pere Tobaruela: Las aventures de Floquet de Neu (Banda deseñada) e Etologia (ensaio).

Ramon Guillem:A foc lent(narrativa).

Robert Saladrigas: La llibreta groga .

Sebastià Serrano: L’instint de la seducció.

Valentí Puig: Molta més tardor (poesía) e L’os de Cuvier. Cap a on va la cultura catalana.

Vicenç Altaió: Massa fosca (poesía 1978-2004).

Viçenc Villatoro: La derrota de l’àngel.

Xavier Rubert de Ventós: Filosofia d'estar per casa.

Nacen: Morren: Carmen Laforet (Madrid; 1921 Barcelona). Fernando Lázaro Carreter (Madrid; 1923 Zaragoza). Javier Delicado Puche (Valencia; 1904 Montealege del Castillo, Albacete). José Luis Castillo Puche (Madrid; 1919 Yecla). PREMIO CERVANTES: Rafael Sánchez Ferlosio (España). PREMIO NACIONAL DE NARRATIVA: Juan Manuel de Prada La vida invisible. PREMIO NACIONAL DE POESÍA: CHANTAL MAILLARD Matar a Platón. PREMIO NACIONAL DE ENSAIO: JAVIER GOMÁ Imitación y experiencia. PREMIO NACIONAL DE LITERATURA INFANTIL Y JUVENIL: GUSTAVO MARTÍN GARZO Tres cuentos de hadas. Alfonso Sastre: Obra lírica y doméstica. Poemas completos. Alicia Giménez Bartlett: Un barco cargado de arroz. Almudena Grandes: Castillos de cartón. Álvaro Pombo: Una ventana al norte (Anagrama). Antonio Carvajal: Diapasón de Epicuro. Antonio Colinas: En Ávila unas pocas palabras e Noche más allá de la noche. Antonio Gamoneda: Cecilia e Esta luz: poesía reunida (1947-2004). Antonio Gómez Rufo: Adios a los hombres. Antonio Muñoz Molina: Ventanas de Manhattan (Seix Barral). Antonio Pereira: Recuento de invenciones. Arturo Pérez Reverte: Cabo Trafalgar (Alfaguara). Belén Gopegui: El lado frío de la almohada. Care Santos: Los ojos del lobo. Carmen Laforet (1921-2004): Al volver la esquina. Chantal Maillard: Matar a Platón. Cristina Sánchez Andrade: Ya no pisa la tierra tu rey. David Foenkinos: Le potentiel érotique de ma femme. Eduardo Chamorro: La Galicia de los monasterios. Eloy Sánchez Rosillo: Las cosas como fueron. Poesía completa 1974-2003. Espido Freire: Juegos míos. Eugenio Trías: El hilo de la verdad. Felipe Alcaraz: Navegación de silencio. Félix de Azúa: Cortocircuitos (ensaio). Fernando Marías: Invasor. Fernando Martínez Laínez: El tren más largo: de Moscú a Vladivostok en el Transiberiano. Francisco Brines: Amada vida mía. Germán Sierra: Alto voltaje. Gonzalo Hidalgo Bayal: Paradoja del interventor. Hilario J. Rodríguez: Construyendo Babel. Jaime Siles: Pasos en la nieve (poesía). Javier Gomá Lanzón: Imitación y experiencia (ensaio). Javier Marías: Tu rostro mañana 2. Baile y sueño (Alfaguara). Javier Reverte: El río de la desolación. Javier Sádaba: Principios de bioética laica. Javier Sierra: La cena secreta. Jesús Ferrero: Las noches rojas (poemas). José Antonio Marina Torres: La inteligencia fracasada: teoría y práctica de la estupidez. José Ignacio Foronda: Jaulas. José Luis Pardo: La regla del juego. José María Merino: Cuentos de los días raros (Alfaguara). José Miguel Ullán: Amo de llaves. Josefina Aldecoa: En la distancia. Julia Navarro: La Hermandad de la Sábana Santa. Julio Llamazares: El cielo de Madrid (Alfaguara). Leopoldo Alas Mínguez: El triunfo del vacío. Leopoldo María Panero: Danza de la muerte. Lola Beccaría: Una mujer desnuda. Lorenzo Silva: Carta blanca. Lucía Etxebarría: Un milagro en equilibrio (Premio Planeta). Luis Antonio de Villena: Desequilibrios (poesía);Huesos de Sodoma e Patria y sexo. Luis García Montero: Poemas. Luis Landero: ¿Cómo le corto el pelo, caballero?. (Artigos). Luísa Castro: Señales con una bandera (obra poética). Manuel Sánchez Dalama: Peces rojos en la lluvia. Manuel Vázquez Montalbán: Milenio I Manuel Vicent: Nadie muere la víspera. Martín de Riquer: Vida y amores de los trobadores y sus damas. Matilde Asensi: Peregrinatio. Miguel Delibes: España 1936-1950. Muerte y resurrección de la novela. Pío Moa: Los crímenes de la Guerra Civil y otras polémicas. Rafael Argullol: Del Ganges al Mediterráneo (Siruela). Rafael Chirbes: El viajero sedentario (ensaio). Rafael del Águila: Sócrates furioso: el pensador y la ciudad. Rafael Torres: Los náufragos del Stanbrook (Algaida Editores). Ramiro Pinilla: Verdes valles, colinas rojas. Rosa Regàs: Diario de una abuela de verano. El paso del tiempo e El valor de la protesta. El compromiso con la vida. Santos Juliá: Historia de las dos Españas (Ed. Taurus). Sergio Vila-Sanjuán: Crónicas culturales.

Máis culturas:

Nacen:

Morren:.

• Alejandro Paternain (1933 Montevideo).
• Hortensia Blanch Pita “Silvia Mistral” (México; 1914 La Habana).

• Françoise Quoirez “Françoise Sagan” (París; ibídem 1935).
• Czeslaw Milosz (Cracovia; 1911 Lituania).
• Peter Barnes (Londres; ibídem 1931).
• Stieg Larsson (Estocolmo; 1954 Västerbotten).
• Susan Sontag (New York; ibídem 1933).
  

  Susan Sontag 1979 ©Lynn Gilbert (headshot)

Alberto Barrera Tyszka: Hugo Chávez sin uniforme.

Ana María Shua: Temporada de fantasmas (microrrelatos).

Andrés Neuman: Una vez Argentina (Anagrama).

Antonio Dal Masetto: Tres genias en la magnolia.

Armando Uribe Arce: El viejo laurel.

Carlos Fuentes: Contra Bush: “Bush es un maquinista enloquecido por una mezcla embriagante de orgullo, teología y patriotismo imperial”.

Carlos María Domínguez: El norte profundo.

Carlos Vitale: Unidad de lugar e Fuera de casa.

César Aira: Las noches de Flores.

Edgardo Cozarinsky: El rufián moldavo.

Eduardo Galeano: Bocas del tiempo.

Eloy Urroz: Un siglo detrás de mi.

Ernesto Cardenal: La revolución perdida.

Ernesto Sábato: España en los diarios de mi vejez.

Fernando del Paso: PoeMar.

Gabriel García Márquez: Memoria de mis putas tristes (narrativa. Ed. Mondadori).

Gonzalo Rojas Pizarro: La reniñez.

Hernán Rivera Letelier: Canción para caminar sobre las aguas.

Isabel Allende: El bosque de los pigmeos.

Jorge Edwards: El inútil de la familia.

Juan Gelman: País que fue será.

Laura Restrepo: Delirio (Alfaguara).

María Rosa Lojo: Las Libres del sur.

Massimo Carlotto: L’oscura immensitá della morte.

Paulo Coelho: El Camino de Santiago (Espasa Calpe).

Roberto Bolaño (1953-2003): 2666 (Anagrama).

Rodolfo Enrique Fogwill: Últimos movimientos.

Tomás Eloy Martínez: El cantor de tango.

Xavier Velasco: El materialismo histérico.

Zoé Valdés: Los misterios de la Habana.

Aki Shimazaki: Hotaru.

Alan Pauls: El factor Borges (ensaio. Anagrama).

Alberto Manguel: A Reading Diary.

Alice Munro: Runaway.

Amin Maalouf: Origines.

Andreï Makine: La femme qui attendait.

Anna Gavalda: Ensemble, c’est tout.

Anna Politkóvskaya: A Rusia de Putin.

Anthony Capella: Food of love.

Armand Marie Leroi: Mutantes.

Asa Larsson: Sangue derramado.

Cees Nooteboom: Perdido o paraíso.

Christopher Moore: O anxo máis tonto do mundo.

Cornelia Funke: Dragon Rider.

Donna Leon: Doctored evidence.

Emmanuel Pierrat: A industria do sexo e do peixe empanado. Traducida ao galego no 2015 por Marie Abraira para a editorial Hugin e Munin.

George Steiner: Lessons of the Masters e Paroles et silence.

Gilles Leroy: Grandir.

Haruki Murakami: After Dark.

Henning Mankell: Profundidades.

Ivica Djikic: Cirkus Columbia.

James Ellroy: Destino: a morgue.

Jean-Marie Gustave Le Clézio: L’africain.

John Barth: The book of ten nights and a night.

John le Carré: Absolute friends.

John Updike: Villages.

Jon Fosse : Os cans mortos (teatro).

Jonathan Coe: The Closed Circle.

Joyce Carol Oates: The falls.

Laurent Maugvignier: Seuls.

Liz Jensen: The Ninth Life of Louis Drax.

Marc Levy: La prochaine fois.

Marie Ndiaye: Tous mes amis.

Martin Suter: Lila, Lila.

Petros Márkaris: Suicidio perfecto.

Ryszard Kapuscinski: Viaxes canda Herodoto.

Philip Roth: The Plot Against America.

Stephen King: The Dark Tower e Song of Susannah.

Tom Sharpe: Wilt in Nowhere.

Tom Wolfe: I Am Charlotte Simmons.

Umberto Eco: La misteriosa fiamma della regina Loana.

Vidiadhar Surajprasad Naipaul: Sementes máxicas.

Yasmina Reza: Une pièce espagnole (Teatro).

Tamén sucedeu...

• Carod-Rovira deixa o cargo de Conseller en Cap da Generalitat ao descubrirse que se reuniu, con membros de ETA.
• Atentado terrorista en Madrid con 191 mortos. Sete dos autores, dun grupo islamista, suicídanse ao seren descubertos.
• Rodríguez Zapatero do PSOE elixido Presidente do Goberno.
• En Galicia, o PSOE é a forza máis votada en Vigo, A Coruña. Pontevedra e Lugo, mentres que o PP éo en Ourense, Ferrol e Santiago. O Bloque perde electores en todas as cidades.
• Eleccións ao Parlamento Europeo: o eurodeputado do BNG Camilo Nogueira perde o seu escano.
• O Tribunal Constitucional invalida o peche da Comisión sobre o Prestige, feito cos votos do PP.
• O Senado veta os Presupostos cos votos do BNG, PP, PNV e CIU. Finalmente son aprobados polo Congreso.
• Acordo na UE sobre o texto da primeira Constitución europea. Cada país poderá ratificala en referendo ou por votación no seu parlamento.
• Continúan en Irak os atentados con numerosos mortos e secuestros.
• Victoria de Bush nas eleccións norteamericanas.
• Un maremoto no Sudeste Asiático deixa máis de 100 mil mortos.
• Morren:

- O fotógrafo Henri Cartier-Bresson (L’Isle-sur-le-Sorgue; 1908 Chanteloupe).

- O fotógrafo Eddie Adams (Manhattan; 1933 Pensilvania).

- O escultor Adolfo Schlosser (Madrid; 1939 Austria).