2003

Cultura galega

Día das Letras Galegas

• Antón Avilés de Taramancos

Nacementos/Pasamentos

Nacementos
Literatura
Outros

Pasamentos
Literatura
Antón Paz Míguez (1911 A Pobra do Caramiñal).
Domingo García- Sabell (A Coruña; 1909 Santiago).
Francisco Taxes Prego (A Coruña; ibídem 1940).
Gerald Denley (Atropelado na Coruña; 1926 Londres).
Lois Tobío Fernández (Madrid; 1906 Viveiro). “Sinto esa sensación que nos asalta sempre coas persoas que admiramos e que se nos van (sucede tamén cos nosos pais e cos seres máis queridos): fáltanos tempo para escoitalos. Enguedellados nas carreiras de cada día, deixamos pasar a memoria por diante de nós sen decatarnos, como marcha a auga da choiva polas beirarrúas, pensando que sempre ha de estar aí e, cando queremos darnos de conta, xa non os temos” (Victor Freixanes “La Voz de Galicia” 15 de marzo).
Raimundo García Domínguez (Santiago; 1916 Pontecesures).
Xela Arias Castaño (Vigo; 1962 Lugo): “Como resistes á orde, ás clasificacións, á disciplina, non souberon aliñarte en ningunha xeración. Estás soa coa túa voz. Os teus catro libros. Que poucos libros, que pequeno o número. Que grandes os poemas”. (Marilar Aleixandre. “La Voz de Galicia” 4/11/03)
Outros
Mario Couceiro Bescos (Ferrol; ibídem 1920).
A pintora Mercedes Ruibal (Madrid; 1927 Xeve).
O pintor Roxelio Lorenzo Rodríguez (1912 Ponteareas).
O escultor Camilo Otero (1932 Santiago).
O cineasta e escritor Manuel Mur Oti (Madrid; 1908 Vigo).
Josep Pedreira Fernández (1917 Barcelona), de pais galegos, como editor foi decisivo na recuperación da actividade literaria en Cataluña despois da guerra civil.
O crego e político socialista Celso Montero (Ourense; 1930 Quintela de Leirado).
O fotógrafo Manuel Ferrol Fernández (A Coruña; 1923 Cabo Vilán, Camariñas).
Maruxa Fernández, viúva de Luís Seoane (1912).
O arabista José María Fórneas Besteiro (Granada; 1926 San Paio de Arcos, Castroverde).

Publicacións

Galegas

• Agustín Fernández Paz : O meu nome é Skywalker (Premio Barco de Vapor. SM) e A praia da esperanza (Xerais).

• Alberte Momán : O lobo da xente (Positivas).

• Alberto Avendaño : Texas (Galaxia. “Grial” nº 162).

• Alexandre Nerium : Vogar de couse (VII Premio de Poesía Johán Carballeira. Espiral Maior).

• Alfonso Álvarez Cáccamo : O bosque de levas (Galaxia).

• Alfonso Magariños : A demografía na Galicia contemporánea 1900-1936 (Toxosoutos).

• Alfonso Pexegueiro : O deserto de Nabalpam (Espiral Maior).

• Álvaro Cunqueiro (1911-1981): Cartas ao meu amigo (Epistolario mindoniense a Francisco Fernández del Riego 1949-1961. Galaxia. “Grial” nº 158) e Poesía en gallego completa, edición bilingüe con traducións ao castelán de Vicente Araguas e César Antonio Molina. (Visor Libros. “Grial” nº 163, páx. 101).

• An Alfaya : A encontadora; O escuro; A buguina namorada e Desventura (Positivas).

• Andrés Torres Queiruga : Para unha filosofía da saudade (Edit. Trasalba. “Grial” nº 161).

• Ángel de la Cruz : Compostellanum (Biblos).

• Ángel de la Vega: Ánxel Fole 101 anécdotas (Xerais).

• Ángel Johán (1901-1965): Os cadernos dun prisioneiro de guerra (1937-1941) (Ediciós do Castro) e Teatro inédito (Ediciós do Castro. Prólogo de Claudio Rodríguez Fer).

• Anselmo López Carreira : Os reis de Galicia (A Nosa Terra).

• Antía Otero: O son da xordeira (Espiral Maior).

• Antón Avilés de Taramancos (1935-1992): Tres capitáns de tempos idos (Estreada no 1983. Xerais).

• Antón Cortizas : Onde o sol non adormece (Lit. inf. e xuv. Xerais).

• Antón Ribeiro Coello: A esfinxe de Amaranto (Galaxia. “Grial” nº 161).

• Antonio Cendán Fraga: Xornalismo e medios de comunicación en Galicia durante o franquismo (Ediciós do Castro. “Grial” nº 158).

• Antonio García Teixeiro e Xosé Cobas : Paseniño, paseniño (Everest).

• Anxo Angueira : A morte de A. (Xerais) e Terra de Iria. Viaxe ó país de Rosalía (A Nosa Terra).

• Ánxela Loureiro : Ota quere voar (Xerais).

• Anxo A. Rei Ballesteros : Tempo e vinganza (Premio Ramón Piñeiro 2002 Galaxia. “Grial” nº 159).

• Anxos Sumai : Anxos de garda (A Nosa Terra. “Grial” nº 178).
  

  Anxos Sumai (AELG)-1 (cropped)

• Arcadio López Casanova : Do tempo posuído 1960-2000 (Espiral Maior. “Grial” nº 160).

• Aurora Marco : Ramiro Paz Carbajal (1891-1936): unha vida segada pola barbarie (Ed. Toxosoutos).

• Básico Rodríguez: A transfusión. Impunidade I (Crónica 1974-1980) (Veniaisedicións).

• Benxamín Vázquez: Cando soñar é canso (Ir Indo).

• Bernardo Máiz e Bieito Alonso : O sindicalismo nacionalista galego (1972-1982) (A Nosa Terra).

• Brais do Castro: Moncho Valcarce, o cura das Encrobas.

• Camilo Franco : Por conto alleo (Galaxia. “Grial” nº 160).

• Camilo Gómez Torres: Bibliografía de Manuel María (Fundación Manuel María).

• Camilo Gonsar : A noite da aurora (Galaxia).

• Carlos Arias : Libro das capitulacións de Xulio Corveira Andrade (Toxosoutos).

• Carlos G. Reigosa : Intramundi (Xerais).

• Carlos Laredo: A fuxida da loba (Toxosoutos).

• Carlos Negro : Héleris (VII Premio de Poesía Johán Carballeira do concello de Bueu. Espiral Maior. “Grial” nº 162).

• Carlos Taibo : Imperio norteamericano e capitalismo global (TresCtres).

• Carme Adán : Feminismo e coñecemento (Espiral Maior. “Grial” nº 159).

• Carme Fernández Pérez-Sanjulián : A construción nacional no discurso literario de Ramón Otero Pedrayo (A Nosa Terra. “Grial” nº 162).

• Carme Hermida : Polo mar abaixo vai... Cantigas populares sobre o mar. (Edicións Positivas).

• Carmen Blanco : Alba de mulleres (coeditada por Xerais e as concellalías da Muller de Vigo, Pontevedra e Santiago).

• Chelo Suárez Muíños : Flor de xiz (Primeirapersona. A Coruña).

• Clodio González Pérez : Xaquín Lorenzo (Toxosoutos).

• Darío Xohán Cabana : Vinte cadernos. Poemas 1969-2002 (Xerais. “Grial” nº 159) e Mitos e memorias (Xerais).

• David Creus. Palabras para un parque hidráulico (TresCtres).

• David Crystal : A morte das linguas (Galaxia. “Grial” nº 160).

• Eduardo Estévez : Caderno apócrifo da pequena defunta (Ediciós do Castro).

• Elixio Villaverde García : Galegos en México (1878-1936) (Sotelo Blanco).

• Emilio Alonso Pimentel : ¡Po! Diario dunha viaxe a Palestina. (Fundación Araguaney).

• Emma Couceiro : (Cito) (Xerais. “Grial” nº 161).

• Encarna Otero: Anacos de esperanza.

• Ernesto Vázquez Souza : A fouce, o hórreo e o prelo: Ánxel Casal ou o libro galego moderno (Ediciós do Castro. “Grial” nº 162).

• Estevo Creus : Decrúa (III Premio de Poesía Fiz Vergara Vilariño. Espiral Maior).

• Euloxio R. Ruibal : Xogo de máscaras. Escritos sobre teatro galego (Espiral Maior).

• Eva Mejuto : O zapateiro e os trasnos (Kalandraka).

• Evaristo Correa Calderón (1899-1986): Poesía galega completa (Ed. Follas Novas).

• Félix Rodal-Fraga: A cor do cavalo (XII Premio de Narracións curtas Ricardo Carvalho Calero. Laiovento).

• Fina Casalderrey : Lúas de nácara (Xerais).

• Francisco A. Vidal : A luz da eclipse (Toxosoutos).

• Francisco Álvarez, Koki : Para abril e amantes (Deputación de Pontevedra).

• Francisco Antonio Vidal . A luz da eclipse (Toxosoutos).

• Francisco Castro : Memorial do infortunio (A Nosa Terra).

• Francisco Fernández del Riego : Desde a miña fiestra. 13 figuras da cultura galega contemporánea (Palacios Publicidad); A Coruña sentimental (Caixanova); Camiño andado (Galaxia) e Sinais dunha cultura (Deputación de Pontevedra). Edicións do Cumio edita Homenaxe a don Paco del Riego. Fillo adoptivo de Nigrán.

• Francisco Pillado Maior . Fígaro ou a inútil precaución (Espiral Maior).

• Francisco Souto Barreiro : Crebar cristais coa lingua (Poesía. A. C. Caldeirón).

• Francisco Vázquez Chantada : Crónica de Ofiusa (Sotelo Blanco).

• Francisco Xosé Fernández Naval : Sete noites e un amencer (Biblos. 1º volume da colección Mandaio).

• Gloria Sánchez : A galiña da paz (Rodeira) e A onde van as volvoretas no inverno.

• Heidi Kühn Bode : Os mundiños (Ediciós do Castro. Premio Estornela da Fundación Neira Vilas no 2002) e Teatro para contistas. Xogos infantís no escenario (Baía).

• Helena Villar Janeiro : Pálpebra azul (poesía); Feminino plural (ensaio) e Na praia dos lagartos (lit. inf. e xuv. Premio Arume 2003).

• Isidro García Tato : Filósofos (Lóstrego).

• Isidro Novo : Súa de si.

• J. A. Xesteira: Caldo de mares para homes libres (Xerais).

• Jaime Santoro de Membiela: Positively. Un encontro casual (Galaxia).

• Jaureguizar : Estación MIR (Tris Tram); Casa Skylab (Xerais. “Grial” nº 160) e Fridom spik (Xerais).

• João Guisán Seixas : Projecto dicionário vivo. Isto é um livro (Laiovento).

• Jordi Cerdà, Víctor Martínez-Gil e Rexina Vega : Álvaro Cunqueiro e as amizades catalanas. Actas (Resultado do congreso celebrado do 21 ao 23 de novembro do 2001 na Universitat Autònoma de Barcelona. Ediciós do Castro. “Grial” nº 160).

• José Luis Sucasas : Soñaron buratos na terra.

• Juan L. Blanco Valdés: Ruínas (Edicións Follas Novas).

• Lois Diéguez : A casa de Galiaz (Biblos. 2º volume da colección Mandaio).

• Luís García Soto : Paz, guerra e violencia (Ensaio, Espiral Maior. “Grial” nº 158).

• Luís Manteiga (1903-1949): Teatro galego (Ediciós do Castro).

• Luís Manuel García Mañá : Menino morreu (Xerais).

• Luís Rei Núñez : Alma mareira (Deputación de Pontevedra); O corvo do chapapote (A Nosa Terra) e A estrela dos polisóns (Xerais).

• Luz Pozo Garza : Historias fidelísimas. Poesía selecta 1952-2003 (Ed. Pen Club/Caixanova) e Medea en Corinto (Ed. Linteo).

• Manuel Álvarez (fotos) e Miro Villar (versos): Gameleiros (Xerais).

• Manuel Álvarez Torneiro : Epicentro (Deputación de Pontevedra. “Grial” nº 160).

• Manuel Anxo Laxe Freire : Xogos serodios (Edicións Lea).

• Manuel Celso Matalobos Cerceda : Prestixio. Versos sen nicotina.

• Manuel Darriba : Accidental (Galaxia. “Grial” nº 160).

• Manuel Guede Oliva : O nome dos disfraces (TresCtres. “Grial” nº 158).

• Manuel Lourenzo : A larva furiosa. Adeus, Madelón (Espiral Maior. “Grial” nº 159) e Irmán do vento (Premio Merlín 2003.Xerais).

• Manuel Lueiro Rey (1916-1990): Derradeira escolma ferida (Xerais).

• Manuel Martínez Barreir : Area maior (Xerais).

• Manuel Mandianes Castro : O río do esquecemento (Xerais).

• Manuel María : O bigote de Mimí (Lit. inf. e xuv.Everest) e Historias do empardecer (Laiovento).

• Manuel Rivas : Do descoñecido ao descoñecido. Obra poética (1980-2003). (Espiral Maior. “Grial” nº 161).Manuel Rivas e Miguelanxo Prado: Contos de Nadal (Xerais).

• Manuel Veiga : O pacto galego na construcción de España (A Nosa Terra).

• Manuel Vidal Villaverde : Contra o tempo (Laiovento).

• Marcelino Agís Villaverde e Darío Villanueva : Medicina e humanismo. Homenaxe a Domingo García-Sabell (Galaxia).

• María Antonia Pérez Rodríguez: Luís Seoane a través da prensa (Ediciós do Castro).

• María do Carme Kruckenberg : Lembranzas da beleza triste (Espiral Maior. “Grial” nº 160) e A rapaza da frauta (Edición da autora).

• María Isabel Morán Cabanas: Festa, teatralidade e escrita (Univ. da Coruña).

• María Teresa Amado R.: Covadonga de Xosé Rubinos. Unha Ilíada galega do século XX. (Ediciós do Castro).

• Marilar Aleixandre : O chápiro verde (Lit. inf. e xuv. Xerais) e Desmentindo a primavera (Xerais).

• Marino Dónega (1916-2001):De min para vós (prologado por Torres Queiruga. Galaxia).

• Marta Dacosta : As amantes de Hamlet (Espiral Maior. “Grial” nº 160).

• Martín Veiga Alonso (coordinador): Raiceiras e vento. A obra poética de Antón Avilés de Taramancos. (Laiovento).

• Medos Romero : O trevo da sorte (Baía).

• Miguel Anxo Fernández Baz: A formación do nacionalismo galego contemporáneo (1963-1984) (Laiovento).

• Miguel Anxo Fernández Fernández : A Bela Otero pioneira do cine (Galaxia).

• Miguel Anxo Santos Rego e María do Mar Lorenzo Moledo: Inmigración e acción educativa en Galicia (Xerais).

• Noelia Rodríguez : Sons de baleas (Calidum).

• Otilia Seijas . Escoitar o silencio (Ediciós do Castro).

• Paco Souto : Crebar cristais coa lingua.

• Pilar Buela : Ácaros verdes (Premio Lueiro Rey de novela curta, Sotelo Blanco. “Grial” nº 162).

• Raimundo García Domínguez “Borobó” (1916-2003): Libro dos exemplos (A Nosa Terra).

• Ramiro Fonte : Os meus ollos (Xerais).

• Ramón Caride Ogando : O sangue dos camiños (Premio Risco de Literatura Fantástica. Sotelo Blanco) e Ruki, o rato robot (Edit. Casals, Barcelona) e Boca da noite (Everest).

• Raúl Gómez Pato : Verba quae supersunt (Positivas).

• Ricardo Martínez-Conde : Compostela, vella memoria (TresCtres).

• Roberto López-Iglésias Samartín : A dona do tempo antigo (Laiovento).

• Roberto Salgueiro : Molière final (Xerais. “Grial” nº 161) e Apnea (Baía. “Grial” nº 161).

• Roberto Vidal Bolaño (1950-2002): Animaliños (Follas Novas) e Integral (Edicións Embora. “Grial” nº 159).

• Roque Cameselle : Bieito Dubidoso (Xerais).

• Rosa Aneiros : Resistencia (Xerais).

• Salvador García Bodaño : Cidade virtual (Biblos. “Grial” nº 160).

• Suso Cubeiro: Larita (Lit.inf. e xuv. Everest).

• Suso de Toro : Nunca máis Galiza á intemperie (recolle todas as crónicas publicadas polo autor no mes seguinte ao afundemento do “Prestige”. O diñeiro recadado pola edición galega do libro irá parar ás confrarías da Coruña e Pontevedra, mentres que as escritas en castelán e catalán servirán para financiar as accións da plataforma “Nunca Máis”) e Morgún.

• Tucho Calvo : Carlos Casares. O conto da vida (La Voz de Galicia).

• Valentín Alvite: Don Nuno e outros relatos humorísticos (Edit. Seara).

• Vítor Vaqueiro : Traxectorias (Espiral Maior. “Grial” nº 161).

• Xabier Iglesias : O soño do falcón (Toxosoutos).

• Xabier López López : A vida que nos mata (Premio García Barros. Galaxia. “Grial” nº 161).

• Xaquín Vales: Canto mariñán ou canto do mar (Deputación de Ourense).

• Xavier López Rodríguez : Destrucción (Xerais).

• Xavier Navaza Blanco : Sumud. conversa con Palestina.

• Xavier Rodríguez Baixeras : Francesca (Deputación de Pontevedra).

• Xela Arias : Intempériome (Espiral Maior. “Grial” nº 160).

• Xerardo Agrafoxo : O triángulo de Óscar Wilde (Laiovento).

• Xesús Alonso Montero : Pois era un barco pirata (romance. Autoedición. Publicado antes no volume “Negra sombra” de Xerais, Espiral Maior e a Federación de Libreiros de Galicia); Curros Enríquez no franquismo (1936-1971) (TresCtres. “Grial” nº 160); Pro lingua latina (et non solum...) (1984-2003) (Ediciós do Castro); A batalla de Montevideo. Os agravios lingüísticos denunciados na UNESCO en 1954 (Xerais. “Grial” nº 161) e Prisión Central. Celanova (1939-40) (Ediciós do Castro).
• Xesús Fraga : A-Z (Xerais.«Grial» nº 160).

• Xoán Abeleira : Un día de caza (Lit. infantil. Xerais) e O nacemento de Nunabut (Lit. infantil e xuvenil. Xerais).

• Xoán Babarro : Eu voguei por Mar de Chocolate (Edit. Everest. Lit. infantil).

• Xoán Fuentes Castro: A torre no deserto.

• Xoán Ramón Díaz: A xeada negra (Tris Tram).

• Xoán X. Piñeiro: Lista de espera (Francka Editora. Vigo).

• Xosé A. Neira Cruz : O armiño dorme (IV Premio Raíña Lupa 2002. Galaxia. “Grial” nº 163, páx. 95).

• Xosé Agrelo Hermo : Rumbo ao Maluco (Toxosoutos).

• Xosé Carlos Caneiro : Ámote (Xerais).

• Xosé Cid Cabido : Fálame sempre (Xerais. “Grial” nº 161).

• Xosé Lois Rúa: Elexías do Camba.

• Xosé Luís Axeitos : O exilio galego. Un mapa de cicatrices (Ediciós do Castro).

• Xosé Luís Martínez Pereiro : A muller mariña (A Nosa Terra).

• Xosé Luís Mosquera Camba : A tensa calma da catapulta (Positivas).

• Xosé M. Rivera Otero (Coord.); Xosé Luís Barreiro Rivas, Fernando Jiménez Sánchez e Nieves Lagares Díez: Os partidos políticos en Galicia (Xerais. “Grial” nº 159).

• Xosé Manuel Dasilva: Babel entre nós: escolma de textos sobre a traducción en Galicia (Universidade de Vigo).

• Xosé Manuel Martínez Oca : O tempo en ningunha parte (Espiral Maior).

• Xosé Manuel Sarille: Polos fillos dos fillos (Candeia Editor. “Grial” nº 159).

• Xosé Manuel Varela : Casa vouga (poemas, con debuxos de Miguel Anxo Calvo).

• Xosé Manuel Villanueva : Cuarteto con piano (Xerais).

• Xosé María Álvarez Cáccamo : Ancoradoiro. Obra poética (1983-2003) (Espiral Maior. “Grial” nº 161); Vida de Antón Avilés de Taramancos (Galaxia) e Antón Avilés de Taramancos. Antoloxía. Limiar e escolma de Ana Romaní. (Galaxia).

• Xosé María Dobarro e Ernesto Vázquez Souza : Ánxel Casal (1895-1936) Textos e documentos (Ed. Do Castro. “Grial” nº 162).

• Xosé María Gayoso : Nin Berlín (Veniaisedicións).

• Xosé Miranda : As cidades mergulladas (Prólogo de Darío Xohán Cabana. Xerais) e Tarxeta vermella (Xerais).

• Xosé Miranda e Carlos Reigosa : Contos de parvos e pillos (Laiovento).

• Xosé Neira Vilas : Relatos mariñeiros (Xerais. “Grial” nº 158).

• Xosé Nicanor Alonso: Osa menor (Ed. Galaxia).

• Xosé Soengas: Informativos radiofónicos (Cátedra. “Grial” nº 158).

• Xosé Vázquez Pintor : Mar de bronce (Xerais).

• Xulio L. Valcárcel : Casa última (Espiral Maior. “Grial” nº 161).

• Xurxo Alonso : Onde viven os saqueadores de naufraxios (Espiral Maior).

• Yolanda Castaño : O libro da egoísta (Galaxia).

• Editado por Difusora de Letras, Artes e Ideas, publícase Xuro que non volverei pasar fame , no que interveñen vintecatro poetas.

• O colectivo Novas verbas publica Cando as luces rebentan o silencio (TresCtres).

• Edicións Xerais publica Narradio 56 historias no ar (1 volume e 4 CDs) con textos e voces de 56 creadores galegos que colaboraron no “Diario Cultural” da Radio Galega. (“Grial” nº 160).

Relativas a Galicia

• Espiral Maior publica en edición bilingüe catalán-galego Un vol d´inefable poesia do mallorquín Miquel Costa i Llobera .
• Espiral Maior publica Antón Avilés de Taramancos. Obra poética completa. (“Grial” nº 159).
• O Centro Ramón Piñeiro fai unha edición facsimilar da revista “ La Tierra Gallega ”, publicada en La Habana e dirixida por Curros Enríquez dende abril de 1894 deica 1896.
• A Fundación Pedro Barrié de la Maza publica o vol. IV do "Atlas Lingüístico Galego. Léxico. Tempo atmosférico e cronolóxico" (“Grial” nº 162).
• En Sotelo Blanco publícase, baixo a coordinación de Belén Fortes Escrita e mulleres. Doce ensaios sobre Virginia Woolf (“Grial” nº 159).
• Publícase o libro colectivo Carlos Casares. A semente aquecida da palabra.
• Vinte textos de poetas e narradores cataláns compoñen o libro Mai més. Els escriptors contra el silenci, publicada por Brosquil Edicións.
• “A Nosa Terra” publica Alma de beiramar, subtitulado “A Asociación de Escritores en Língua Galega en contra da marea negra”. Reúne os traballos de 84 autores.
• A Nosa Terra publica: As marés negras (Varios autores).
• Candeia Editora publica: Prestige: a catástrofe que despertou a Galiza? de varios autores.
• Cento vinte autores interveñen no libro Negra sombra. Intervención poética contra a marea negra, editado por Xerais e Espiral Maior xunto coa Federación de Libreiros de Galicia.
• En Barcelona publícase Nunca máis (Si tots nosaltres som la mirada i el vent), con poesía en tres linguas e a colaboración de 68 persoas.
• Nenos de cincuenta colexios participan no libro Nunca Máis, a ollada da infancia, editado por Kalandraka.
• “E rompeu a maré da dignidade popular tal como escachan iradas as vagas coroadas de branquísimo encaixe nos farallóns de Ortegal, nos cons de Fisterra, nos coídos e restingas de Silleiro e Corrubedo. Ouh, que feliz debes ser ao dexergar as foulas das xentes en pé a faceren singradura en xuntanza arelante por todo o país pra construíren de vez a cidade dos galegos, ao escoitares dende tan lonxe o brado cantareiro dun povo que acordou e está a espertar dun sono que semellaba interminábel, impeitizo de mal aire que o mantiña tolleito e inerte. E todo foi polo mar.” (X. M. Beiras “Confidencias con Antón Avilés de Taramancos”. Homenaxe a Avilés de Taramancos. La Voz de Galicia”).
• Xerais e o Consello da Cultura Galega editan Antón Avilés de Taramancos 1935 – 1992. Unha fotobiografía.
• Carlos Alhegue traduce para Laiovento As prisións da miseria de Loïc Wacquant.
• Amalia Salvado e Antón Lopo traducen para Laiovento A balada do cárcere de Reading de Óscar Wilde.
• Co nº 157 a revista “Grial” comeza unha nova xeira.
• Nace o “Clube de lectores Biblos” e con el a Colección Mandaio.
• Nace a publicación periódica especializada en Historia “Murguía, Revista Galega de Historia” (Asociación Galega de Historiadores/as).
• Ediciós do Castro publica Homenaxe a Borobó.
• Galaxia publica a tradución do libro de Antonio Pereira: Contos da Cábila. Fabulacións no país do Bierzo (Galaxia. “Grial” nº 161).
• Ediciós do Castro publica: Homenaxe. Sesenta e seis escritores falan de Lorenzo Varela (florilexio de textos sobre a vida, a obra e o home), con prólogo de Alonso Montero.
• En tradución ao castelán de Vicente Araguas e César Antonio Molina, aparece na “Colección Visor de Poesía” Álvaro Cunqueiro. Poesía en gallego completa.
• Ir Indo publica: Palabra por palabra. Contos da policía (21 historias escritas por funcionarios policiais galegos e por algún escritor de sona).
• Na colección Illa Nova de Galaxia aparece Fragmentos de Ulises, 1926. James Joyce / Ramón Otero Pedrayo (Grial nº 161).
• Galaxia publica Teoría e práctica da interpretación. A formación do actor no século XX coord. por Alison Hodge (“Grial” nº 161).
• Coordinado por Anna Amorós aparece Obradoiros de cine clásico (Tórculo Edicións / Asociación Galega de Guionistas. “Grial” nº 161).
• O centro de investigación Ramón Piñeiro publica os Cadernos Ramón Piñeiro I, II, III (“Grial” nº 162).
• A Xunta de Galicia e o Centro Ramón Piñeiro reeditan a revista noiesa “Tapal”, que saíu entre 1950 e 1955, sendo dirixida por Manuel Fabeiro e Andrés Rodríguez Millares.
• Xerais publica: Celso Emilio Ferreiro. Obra narrativa.
• A Editorial Sotelo Blanco publica O proceso de Kafka, tradución de Luís Fernández Rodríguez.
• No nº 730 do 24 de novembro, a revista sefardí de Xerusalén “Akí Yerushalayim”, subtitulada “Revista Kulturala Djudeo-espanyola” ofrece un traballo titulado “Traduksion al ladino de kantigas gayegas”, que vén a ser a tradución ao sefardí ou ladino dun artigo de Alonso Montero do ano 1981, centenario do pasamento de Juan Antonio Saco y Arce.
• Éditions du Grenadier publica as memorias do capitán Nicolás Marcel: Campagnes en Espagne et au Portugal. 1808-1814.
• Tamén se reeditan (1821) por Phénix Editions en París as memorias de Pierre Le Noble (1772-1824): Mémoire sur les opérations militaires des Français en Galice, en Portugal et dans la vallée du Tage en 1809.
• Editada por A.C. Pulsar aparece a revista de arte e cultura “Omáximo”, dirixida por Félix Rodal Fraga.
• En agosto músicos, cantores e poetas de varias linguas celebran unha homenaxe no monte do Faro ao xograr Johán de Requeixo. Por este motivo editouse o libro Homenaxe poética ao trobador Xohán de Requeixo que contén 32 poemas acompañados dun CD coa gravación das cinco cantigas medievais, musicadas e interpretadas por César del Caño. Presentado o 3 de xaneiro do 2004 no Casino de Chantada, foi publicado grazas á colaboración do concello barcelonés de Sant Andreu de la Barca.
• Ediciós do Castro publica As últimas horas de José Gómez Gayoso e Antonio Seoane (En edición de Alonso Montero e Xosé R. Fandiño).
• En tradución de Emilio Valadé, a Universidade de Santiago e a Fundación BBVA publican Charles Darwin. A orixe das especies (“Grial” nº 162).
• A Fundación Rosalía de Castro-Centro de Estudios Rosalianos publica Rosalía de Castro. Poemas. (Antología bilingüe) (“Grial” nº 160).
• Xerais publica da man de Xosé Bieito Arias Freixedo Antoloxía da lírica galego-portuguesa (“Grial” nº 163).
• Coordinado por Gonzalo Constenla Bergueiro e Ana Luna Alonso, a Universidade de Vigo publica Linguas sen estado e planificación lingüística (I): Italia e Francia (“Grial” nº 162).
• O 17 de maio, O Correo Galego (1994) pasa a denominarse Galicia hoxe que desaparecerá 0 28 de xuño de 2011.
• Alberto Fortes: Memorial de a bordo.
• Alfonso Santos: Lugo en la Guerra Civil (Ediciós do Castro).
• Alfonso Santos: La guerra civil en Lugo años 1937, 1938 y 1939 (Ediciós do Castro).
• Anselmo López Carreira: Os reis de Galiza (A Nosa Terra).
• Antonio de la Peña: Galicia. Prehistoria, castrexo e primeira romanización (A Nosa Terra).
• Aurora Marco: Avilés de Taramancos. Un francotirador da fermosura (Toxosoutos).
• Baldo Ramos: El sueño del murciélago (Editorial PreTextos).
• Baldomero Cores Trasmonte: Unha viaxe pola rúa do Vilar.
• Blanca Roig e Pilar Sampedro: Antón Avilés de Taramancos (Xunta de Galicia).
• Calixto Albán Laxe: O saber do pobo (Xerais).
• Carlos Fernández Santander: El exilio gallego en la guerra civil.
• Carme Adán Villamarín: Feminismo e coñecemento. Da experiencia das mulleres ao cíborg (Espiral Maior).
• César Casal: Tanta muerte (Ed. Librería Arenas).
• César Cunqueiro: Poemas de la aceptación y mirada de Narciso (Litoral das Rías).
• Eduardo Alonso: Skakespeare en España. Crítica, traducciones y representaciones.
• Fernando Cabeza Quiles: Galegos en Las Alpujarras granadinas (Toxosoutos).
• Gonzalo Francisco Fernández Suárez: Os condes de Ribadavia durante o reinado de Felipe II.
• Ignacio Ramonet, Ramón Chao e Wozniak: Abécédaire partiel, et partial, de la mondialisation.
• Javier Díaz Noci / Ramón Salaverría (coord.): Manual de redacción ciberxornalística (Arial. “Grial” nº 160).
• Javier Teniente: Iraq: días de posguerra (Xerais. “Grial” nº 166, páx. 152).
• José Luis Abalo: Retratos voluntarios (A Nosa Terra).
• José Luis Aulet: Boticas. Viaje por las antiguas farmacias de Galicia (Fundación Caixa Galicia. “Grial” nº 159).
• José Miguel Barros: Pedro Sarmiento de Gamboa. Avatares de un caballero de Galicia (Museo de Pontevedra).
• José Presedo e Astrid Filgueira: De pano sedán. Obras para gaita (Ediciós do Cumio).
• Lino Novás Calvo: El comisario ciego y otros relatos (Ediciós do Castro).
• Lino Pazos: Faros de Galicia (Galaxia).
• Lois Celeiro Álvarez: Fiz Vergara Vilariño, poeta nos eidos da bremanza. (XVI Premio Literario Ánxel Fole. Fundación Caixa Galicia. “Grial” nº 160).
• Manuel F. Vieites: A configuración do sistema teatral galego (1882-1936) (Laiovento. “Grial” nº 163, páx. 111) e Crónica do teatro galego (Universidade de Vigo).
  
• Manuel García Docampo: A construcción social do territorio galego (TresCtres. “Grial” nº 159).
• Manuel Monge: A Coruña de Paco Vázquez.
• Manuel Sendón: Cuspindo a barlovento (Ed. Centro de Estudos Fotográficos. Vigo).
• Manuel Veiga: O pacto galego na construcción de España (A Nosa Terra. “Grial” nº 162).
• Margarita Ledo: Del Cine-Ojo a Dogma 95 (Paidós. “Grial” nº 161).
• Mª Álvarez de la Granja / Ernesto Xosé González Seoane (editores): A estandarización do léxico (Consello da Cultura Galega / Instituto da Lingua Galega. “Grial” nº 162).
• Mª Dolores Arxóns e Xavier Castro Rodríguez: Antón Avilés de Taramancos. Vida e obra. (Xerais).
• Martín Veiga: Antón Avilés de Taramancos (Ed. Fervenza).
• Paulino Pereiro: A música teatral (Universidade da Coruña).
• Pearse Hutchinson: Done into english (The Gallery Press, County Meath, Irlanda): inclúe poemas traducidos do catalán, italiano, portugués, castelán, irlandés e tamén galegos.
• Pedro Antonio Rojo Villada: Tecnología y contextos mediáticos (Comunicación social / Ediciones y Publicaciones. “Grial” nº 160).
• Pepe Carreiro: Marea negra (A Nosa Terra).
• Pura Salceda e Andrés Aberasturi: Hola, de dónde eres? Manual de urgencia para navegar en los chats. (Ediciones B).
• Ramón Boga: Guía dos castelos medievais de Galicia (Xerais).
• Ramón Fernández Reboiras: Hazlo por mi (Alianza Editorial).
• Ramón Yzquierdo Perrín: Los caminos a Compostela: el arte de la peregrinación.
• Ricardo Martínez-Conde: Compostela, vella memoria (3C3).
• Segundo Pérez López: La Iglesia en la Galicia bajomedieval (1215-1563).
• Teresa Férriz Roure: Romance, una revista del exilio en México (Ediciós do Castro). Nesta revista colaboraba Lorenzo Varela.
• Uxío-Breogán Diéguez Cequiel: Álvaro de las Casas. Biografía e documentos (Galaxia. “Grial” nº 164).
• Víctor Santidrián Arias: Historia do PCE en Galicia.
• Xaime Fandiño Alonso: Introducción á producción publicitaria en medios audiovisuais (Universidade de Vigo. “Grial” nº 173).
• Xoán Babarro González: Galego de Asturias. Delimitación, caracterización e situación sociolingüística (Fundación Pedro Barrié de la Maza. “Grial” nº 162).
• Xoán Bernárdez Vilar: O comezo da nosa Idade Media (Toxosoutos).
• Xosé Antonio López Teixeira: Arredor da conformación do Reino de Galicia (711-910) (Toxosoutos).
• Xosé Agrelo Hermo: Avilés de Taramancos (Toxosoutos).
• Xosé Antonio Perozo Ruíz: Rosas para Gabriela.
• Xosé Soengas: El tratamiento informativo del lenguaje audiovisual (Laberinto Comunicación. “Grial” nº 161).
• Xurxo Lobato: No país de nunca máis (Galaxia) e Galicia. Camiño Celeste. (Lunweg-Fundación Caixa Galicia. “Grial” nº 159).

Acontecementos

• Xabier Villaverde estrea a película Trece badaladas, baseada na novela de Suso de Toro do mesmo nome.
• Estréase a película O lapis do carpinteiro, dirixida por Antón Reixa e baseada na novela homónima de Manuel Rivas.
• Basilio Losada Castro elixido presidente da Asociación Internacional de Estudos Galegos, para substituir a Xoán González Millán, finado o pasado ano en New York.
• En xullo acádase un acordo sobre a normativa do Galego, poñendo fin a un proceso que se iniciaba en novembro de 1999.
• Nace en Porto a editorial “Deriva”, na que publican entre outros os galegos Xavier Queipo, Gonzalo Navaza e Ramón Caride.
• “ Nunca Máis” reúne a 50 mil persoas nunha cadea humana dende Malpica a Laxe.
• A plataforma “ Nunca Máis” recibe o premio "Sabino Arana”.
• O 1 de febreiro ás 22 horas comezan simultaneamente 130 “Concertos expansivos”, noutros tantos escenarios do país para reclamar que se faga xustiza e se asuman responsabilidades políticas pola catástrofe do “Prestige”.
  

  Bandeira NUNCA MÁIS
• As construtoras galegas protestan pola súa discriminación nas tarefas de limpeza.
• En febreiro máis de medio millón de persoas maniféstanse en Madrid convocadas por “ Nunca Máis”.
• “ Nunca Máis” organiza a Volta a Galiza coa participación de numerosos deportistas.
• Nova manifestación de Nunca Máis en Santiago no mes de maio, con maís de 50 mil persoas, pedindo solucións para o barco afundido.
• A filóloga Rosario Álvarez Blanco entra na Real Academia Galega, ocupando a vacante de Antonio Iglesias Vilarelle, cun discurso titulado "Variedade e diversidade da lingua. Algunhas reflexións sobre cambio, variación e galego estándar". Foi contestado por Antón Santamarina.
• A Fundación Pedro Barrié de la Maza publica Cartas a Murguía I. Edición introducción e notas de Xosé Ramón Barreiro Fernández e X.L. Axeitos. (“Grial” nº 159).
• Inaugúrase en Vigo “ "Verbum”. A casa das palabras, nun edificio do arquitecto César Portela. No comité asesor está José Saramago, Manuel Toharía, Víctor Freixanes, Fernández del Riego, Rosa Regás, Xosé Cermeño e Carlos Luis Rodríguez.
• A Mesa Pola Normalización Lingüística presenta unha reclamación contra o alcalde de Vigo Ventura Pérez Mariño por incumplir a ordenanza do galego.
• Cese do conselleiro Xosé Cuíña e remodelación do goberno galego.
• Rompen o pacto de goberno no Concello de Vigo o Psde G e o Bloque, quedando a alcaldía para Corina Porro do PP.
• O Círculo de Bellas Arte de Madrid, dirixido por César Antonio Molina inaugura a primeira exposición sobre Álvaro Cunqueiro dende a súa morte.
• Escándalo e indignación social pola concesión das Medallas Galicia a Álvarez Cascos e Loyola de Palacio.
• Manifestación en Bruxelas organizada por “ Nunca Máis” o 14 de xuño.
• Luar na Lubre: “Espiral”.
• Multitudinaria manifestación no Obradoiro co gallo do aniversario do Prestige. O escritor Manuel Rivas e o actor Luís Tosar leron o "manifesto das nove ondas": “a memoria, a dignidade, a verdade, a solidariedade, a seguranza, a liberdade, o orgullo, a esperanza e a onda constructiva. Eles, estes gobernantes son os destructivos, os do non, os da desvergoña, os que cobren de mofo unha sociedade vitalista...” A Xunta pola súa parte impide actividades relacionadas co aniversario na administración.
• A Xunta vai por de xeito experimental o próximo curso a gratuidade dos libros de texto no sexto de primaria. O modelo escollido pola administración, o de préstamo esperta críticas en todos os sectores da comunidade educativa.
• A Junta de Extremadura dona ao Concello de San Martín de Trevejo un antigo convento do século XV no que se albergará un centro de documentación, estudio e investigación de “La Fala”.
• Na XI Asemblea Nacional do BNG, Anxo Quintana substitúe a Xosé Manuel Beiras como candidato á Xunta de Galicia.
• Segundo datos estatísticos do Ministerio de Traballo, Galicia carece de ocupados suficientes para pagar os seus pensionistas, xa que a proporción entre activos e pasivos non acada a mínima relación necesaria de 2,1 traballadores afiliados á Seguridade Social por cada xubilado que recibe unha pensión contributiva. En setembro había na comunidade case 958.000 cotizantes fronte a 683.000 pensionistas; é dicir, 1,4 afiliados por cada persoa que recibe unha pensión contributiva. O segundo peor posto de España.
• A precariedade laboral acada en Galicia máximos históricos (34,8%); catro puntos máis que a media española e case o triple que a taxa de temporalidade que se rexitra en Europa (13%). No 1998, a porcentaxe de emprego temporal era do 17,4% e afectaba a 91.000 asalariados. Actualmente elévase ó 34,8% con 271.900 traballadores eventuais.
• En Galiza medra máis o paro que en ningunha comunidade autónoma e é a terceira pola cola en porcentaxe de desemprego.
• Inaugúrase na Coruña, sendo deseñado por Isaac Díaz Pardo , un monumento aos fusilados na guerra no chamado “ Campo da Rata ”.
• A “Federación de Sociedades Gallegas de la República Argentina” (FAGA) dispón a creación do MEGA, “Museo de la Emigración Gallega en la Argentina”, unha institución privada, de carácter permanente, non lucrativa, ao servizo da sociedade e do seu desenvolvemento, aberta ao público, que adquire, protexe, conserva, investiga, comunica e exhibe o patrimonio material e inmaterial vinculado ás emigracións e ao exilio galaico.
• O goberno de Aznar celebra un Consello de Ministros na Coruña no que se aproba o denominado Plan Galicia, co fin de paliar as consecuencias derivadas do “Prestige”.
• Iván Raña , campión do mundo de triatlon e de Europa.

Premios

• Premios da Crítica Galicia:

- Creación literaria: Carlos Casares .

- Ensaio e Pensamento: Ramón Piñeiro .

- Investigación: Diccionario de verbos galegos “Laverca”.

- Ciencias e Artes da Representación: Arturo Baltar.

- Música: David Fernández Alonso.

- Iniciativas Culturais: Biblioteca 120 de La Voz de Galicia.

• Galego Egrexio: Mago Antón .
• Premio da Crítica de narrativa galega: Xabier López López por A vida que nos mata.
• Premio da Crítica de poesía galega: Xulio López Valcárcel por Casa última.
• Premio Espiral Maior de Poesía: En concreto de Luísa Villalta.
• Premio Fiz Vergara Vilariño para Estevo Creus.
• Premio Álvaro Cunqueiro para textos teatrais; Siro López, Hai que confiar na esperanza.
• Premio de teatro Rafael Dieste: Imma António Souto, A ciencia dos anxos.
• Concurso de relato de aventuras Avilés de Taramancos: O botín da inmortalidade de Francisco A. Vidal e Rumbo ao Maluco de Xosé Agrelo Hermo.
• Premio Vicente Risco de Literatura fantástica: Ramón Caride con O sangue dos camiños.
• Premio Xerais de Novela: Casa Skylab de Jaureguizar.
• Premio Merlín de lit. infantil e xuvenil: Irmán do vento de Manuel Lourenzo González.
• Premio Trasalba: Andrés Torres Queiruga.
• Premio Ortega y Gasset: Xurxo Lobato.
• Premio Torrente Ballester: As humanas proporcións de Xesús Contenla Doce.
• Premio Nacional de Narrativa: Suso de Toro por Trece badaladas.
• Premio Modesto Figueirido: De noite non reces aos ídolos de Xosé Luís Álvarez Pérez.
• III Premio Ramón Piñeiro de Ensaio: Xosé Luís Barreiro por: A terra quere pobo.
• Premio Roberto Blanco Torres de Xornalismo de Opinión: Bieito Iglesias por Barcos a pique.
• Premio Blanco Amor de Novela: Sechu Sende por Orixe.
• Premio García Barros: A vida que nos mata de Xabier López López.
• Certame Manuel Murguía de narraciós breves do Concello de Arteixo: Bieito Iglesias Comentario ó Apocalipse e Paula San Vicente As idades dela.
• O escritor John Rutherford recibe o Pedrón de Honra.
• Premio Johán Carballeira: Lupe Gómez: O útero dos cabalos.
• Premio Eusebio Lorenzo Baleirón: María Comesaña Besteiros por Zoonose.
• Premio García Barros: Xabier López López, A vida que nos mata.
• Premio Faustino Rey Romero: Xan Rodiño por Fraude de amor eterno.
• Premio Arume:Helena Villar Janeiro: Na praia dos lagartos.
• Premio de poesía Pérez Parallé: Lázaro Domínguez Gallego, Mater admirábilis.
• Premio de relato curto da Universidade de Vigo: Robert Duif por Todos estrañan a Daniel.
• Premio de poesía da Universidade de Vigo: Alba Vidal Fernández, Roupa a secar ao sol.
• Premio de tradución da Universidade de Vigo: Xoán Bernárdez Vilar: Chronica Hermirici VV.AA
• Certame Internacional de Poesía en Galego Rosalía de Castro: 1º Elvira Ribeiro Tobío: Adiviñote un amante eterno. 2º Emma Pedreira Lombardía: Nunca vira tal lenguaxe do mar. 3º Modesto Fraga: Caderno rodiniano.
• Premio Esquío de poesía: Maite Dono: Desilencios, e en castelán: El hombre de cristal y otros poemas, de Luis Artigue.
• Premio de poesía Avelina Valladares: Xosé Luna Memorias do Cairo.
• Premio de poesía Concello de Carral: Non se convocou.
• Certame Francisco Añón de Poesía (Maiores de 18 anos): Fátima Antía Otero Rodríguez. Accésit: Fernando Castro Paredes.
• Premio de poesía Afundación: María do Cebreiro, Non queres que o poema te coñeza.
• Premio de poesía Fiz Vergara Vilariño: Estevo Creus, Decrúa.
• Premio Concello de Vilalba de Poesía: Vicente Piñeiro González, Señor, as túas pupilas son moi zauis. Eugenio García Amor, Estampas de Vilalba. María Xosé Lamas Fernández, Tempos verbais.
• Premio xornalístico Manuel Reimóndez Portela: Miguel Anxo Fernán Vello.
• Premio de Tradución Plácido Castro: Enma Lázare, Eugénie Grandet, (Honoré de Balzac).
• Premio Antón Losada Diéguez: - De Creación Literaria: Xabier Quiroga, Atuado na Braña. - De Investigación: Domingo Docampo, Tecnoloxías da información e as comunicacións. Unha visión desde Galicia.
• Certame de Aventuras Antón Avilés de Taramancos: ex aequo Francisco Antonio Vidal: O botín da inmortalidade e Xosé Agrelo Hermo: Rumbo ao Maluco.

Sumarios

“GRIAL” Nº 157 (xaneiro, febreiro, marzo). A CATÁSTROFE DO PRESTIGECARTA DO EDITOR Víctor F. Freixanes: Unha nova andaina. O REGO DA CULTURA Álex Alonso Nogueira: Xoán González Millán. Obra aberta. Carlos Fernández: Revistas culturais e actualidade: a tentación academizante. A CATÁSTROFE DO PRESTIGE Ricardo Beiras: Unha oportunidade para a transformación da sociedade galega. Carlos Duarte: Ciencia e xestión do impacto sobre os ecosistemas galegos. Alberto Meixide: Conversa con Michael Hanemann: “hai que escoitar os afectados”. María Xosé Vázquez; Manuel Varela; Albino Parada: Unión Europea e mareas negras. ¿Canto debe pagar quen contamina?. ENTREVISTA Víctor F. Freixanes: Conversa con Francisco Fernández del Riego e Xaime Isla Couto. Corenta anos de GRIAL. ENCONTRO DE ESCRITORES GALEGOS. A CORUÑA, 2002 UNHA REFLEXIÓN COMPARTIDA Arcadio López-Casanova: Sobre o sistema literario galego. Marilar Aleixandre: Unha ladroa mirando a través do ollo da chave. Darío Xohán Cabana: Digresións sobre traducción literaria e literatura nacional. Xavier Seoane: A lingua de Adán. Agustín Fernández Paz: Literatura que “tamén” poden ler os nenos. Cándido Pazó: A lingua no teatro: entre a coiné e o castrapo. CREACIÓN Antón Avilés de Taramancos: Poemas. Baltasar Torres: Figuras que non coñecen o seu destino. CRÓNICA Juan M. Fierro / Patricia F. Ostolaza: Carta de Nova York. “Not in Our Name”. Na procura dun discurso novo. O ESPELLO DAS LETRAS CINE, TEATRO E ARTES ESCÉNICAS Miguel Anxo Fernández: “Os luns ao sol”, unha fenda na sociedade do benestar. ARQUITECTURA E ARTES PLÁSTICAS David Barro: O misterio da Atlántica. José Manuel Lens: Museo do Mar de Galicia. A reconstrucción da paisaxe. COMUNICACIÓN E NOVAS TECNOLOXÍAS Basilio Lourenço: Unha proposta a debate. O modelo ágora-rede para a comunicación na Galicia do século XXI.

GRIAL Nº 158 (abril, maio, xuño). GUERRA E CIVILIZACIÓNS.CARTA DO EDITOR Víctor F. Freixanes: Destrucción da memoria. O REGO DA CULTURA V. Barcia: Territorios da modernidade. Henrique Monteagudo: No vinte aniversario da Lei de Normalización Lingüística. Un acordo a prol da lingua. GUERRA E CIVILIZACIÓNS Carlos Fernández: Sociedade civil global e democracia cosmopolita. Xosé Carlos Bermejo Barrera: Pensando a guerra. Algunhas leccións da historia clásica. Mary Kaldor: Alén do militarismo. Carreira armamentística e control de armamentos. Xulio Ríos: A II Guerra do Golfo e as súas repercusións sobre o equilibrio estratéxico Occidente-Islám. Arturo Leyte: Conversa con Michael Hardt e Alberto Moreiras. Traballar por unha democracia mundial é a única resposta. Xosé Luís Barreiro Rivas: Seguranza versus paz. A cultura occidental como fonte de conflicto. CENTENARIO DE ALEXANDRE BÓVEDA Justo Beramendi: Democracia, autonomía e nación. Xosé Manuel Beiras: Ensaio de “collage” para un centenario acusador: Bóveda refusilado. DOCUMENTOS Francisco Fernández del Riego: Epistolario de Lois Tobío a Francisco Fernández del Riego. Memoria de Lois Tobío. CREACIÓN Alberto Avendaño: Texas.Xavier Queipo: Soño laranxa. Relato dun soño acamado en cinco estratos diferentes. O ESPELLO DAS LETRAS CRÓNICA Xesús González Gómez: Carta de Barcelona. Medo ao presente. CINE, TEATRO E ARTES ESCÉNICAS Xosé Nogueira: Trece badaladas. Carme Vidal: A insolencia de Antón Reixa. Miguel Anxo Fernández: Conversa con Antón Reixa. O audiovisual galego. “Se perdemos esta batalla, perdemos a guerra”. ARQUITECTURA E ARTES PLÁSTICAS David Barro /César Portela: Arquitectura na Zona Cero. Propostas para encher un baleiro simbólico.

“GRIAL” Nº 159 (xullo, agosto, setembro). UNIVERSIDADE E EUROPA CARTA DO EDITOR Víctor F. Freixanes: Capital humano. REGO DA CULTURA Reforma das normas do idioma galego. Finou García-Sabell (1909-2003). A xeración Galaxia. Ramón Villares: Novos retos para a educación superior. UNIVERSIDADE E EUROPA Carta de Boloña. Domingo Docampo: Espazo europeo do coñecemento. Lourenzo Fernández Prieto: A configuración do Sistema Universitario Galego. Aníbal R. Figueiras: A universidade española na previsible Sociedade da Información e o Coñecemento. Manuel Sánchez Salorio: Sobre a “brandura” da universidade e outras cuestións. CONVERSA CON Víctor F. Freixanes, Ramón Villares: Ignacio Ramonet. Noticias de guerra. Xosé Fortes: Bóveda e Pontevedra. Jesús de Juana: Risco, Ourense e a polémica do medo. DOCUMENTOS Henrique Monteagudo: A renuncia de Sarmiento á abadía de Ripoll (1756). Dúas cartas inéditas. CREACIÓN Xurxo Alonso: O nome do náufrago. Rosa Aneiros: O día que o diaño vermello entrou na casa. O ESPELLO DAS LETRAS CONVERSA CON Dolores Vilavedra, Carlos Lema: Anxo A. Rei Ballesteros. Metáfora dunha comunidade ausente. CRÓNICA Xavier Queipo: Carta de Bruxelas. Bruxelles, ma belle. CINE, TEATRO E ARTES ESCÉNICAS Camilo Franco: As alternativas como alternativa. ARQUITECTURA E ARTES PLÁSTICAS David Barro: Arte, contemplación e turismo de masas.Vítor Vaqueiro: Delincuencia, obxectividade, fotografía, pé de foto, Pacheco. CIENCIA E TECNOLOXÍA Xavier López Facal: Política científica galega, ¿un oxímoro?.

“GRIAL” Nº º160 (outubro, novembro, decembro). O DESAFÍO DA DIVERSIDADE LINGÜÍSTICACARTA DO EDITOR. Víctor Freixanes: Babel. O REGO DA CULTURA Xavier Queipo: Queremos tanto a Xela. Basilio Lourenço: Encontros no Atlántico sobre culturas, civilizacións e sociedade global. ¿Nace o foro de Mondariz? O DESAFÍO DA DIVERSIDADE LINGÜÍSTICA Teresa Moure: A batalla das linguas no mundo actual. Multilingüismo e antiglobalización. Renate Bartsch: Estandarización e cultivo das linguas. Posibilidades, límites e xustificación. Miquel Strubell i Trueta: A política lingúística da Unión Europea. Hakan Casares Berg / María Isabel Suárez Fernández /Xaquín Loredo Gutiérrez / Antonio Fernández Salgado Actitudes lingüísticas en Galicia. Pere Comelles / Sabela Labraña: Conversa con Miquel Siguan. Contacto de linguas: conflicto ou convivencia? DOCUMENTOS Plácido R. Castro: Un galego en Irlanda. Ano 1927. BLANCO AMOR EN CHILE Luís Pérez Rodríguez: “Chile a la vista” ou xente de preto. Edmundo Moure Rojas / Álex Cornejo Serrano: “La Hora”, breve historia dun periódico. Álex Cornejo Serrano: O galeguismo en Chile, 1940-1950. CREACIÓN Marta Dacosta: O meu nome é Antígona. O ESPELLO DAS LETRAS David Pérez Iglesias: Antón Avilés de Taramancos. A institución e a rebeldía. María Dolores Cabrera /Víctor F. Freixanes: Datos para a entrada no milenio. Algunhas reflexións arredor do libro galego. CRÓNICA Ramón Chao: Carta de París. Loitar pola preguiza. CIENCIA E TECNOLOXÍA Francisco Díaz-Fierros Viqueira: A ciencia e a técnica na sociedade do risco. Cadernos Grial. Nadal: “Un mar de literatura”.

Outras culturas

PREMIO NOBEL DE LITERATURA: John Maxwell Coetzee

• Prémio Camões  : Rubem Fonseca (Brasil 1925).

CPLP - Comunidade dos Países de Lingua Portuguesa Nacen: Morren: Andrée Crabbé Rocha (Coimbra; 1917 Nantes). Augusto Abelaira (Lisboa; 1926 Coimbra). Haroldo de Campos (São Paulo; idem 1929). Ildefonso-Manuel Gil (Daroca; 1912 Paniza, Zaragoza). José Craveirinha (Maputo; 1922 Lourenço Marqués). Maria Ondina Braga (Braga; ibídem 1932). Orlando Vitorino (Lisboa; 1922). Pedro da Silveira (Pedro Laureano Mendonça da Silveira) (Lisboa; 1922 Fajã Grande, Azores). Raquel de Queiroz (1910). PREMIO CAMÕES: Rubem Fonseca (Brasil 1925). A editorial “Angelus Novus” publica Tempo de Orfeu: Alfredo Guisado. Adília Lopes: César a César. Agustina Bessa Luís: Os espaços em branco (romance). Alberto Augusto Miranda: O Estando. Alexandre Parafita: Bruxas, feiticeiras e suas maroteiras e Diabos, diabritos e outros mafarricos. Alexandre Pinheiro Torres (1923-1999): A paleta de Cesário Verde. Ana Hatherly: O pavão negro e Itinerários. Ana Luísa Amaral: A arte de ser tigre. António Alçada Baptista: A cor dos dias. António Modesto Navarro: A meio da ponte e Lá em cima na montanha. António Mota: O sonho de Mariana' e Se eu fosse muito magrinho. António Pedro Vicente: Espanha e Portugal. Um olhar sobre as relações peninsulares no século XX. Armando da Silva Carvalho: O menino ao colo. Momentos, falas, lugares do sublime Santo António. Arnaldo Antunes (Brasil): Et Eu Tu. Artur Portela: História Fantástica de Antonio Portugal. Assis Pacheco (1937-1995): Respiração assistida. Autran Dourado (Brasil): Monte da alegria e Breve manual de estilo e romance. Caetano Veloso: Letra Só. Carlos Luis Bessa: Em trânsito. Casimiro de Brito: Antologia pessoal e Livro dos haiku, uma antologia. Cecília Barreira: 7&10 e Ensaios vários. Chico Buarque: Budapest (Traducida ao galego no 2008 por Ramón Nicolás para Factoría K de libros). Clara Crabbé Rocha: O cachimbo de António Nobre e outros ensaios. Daniel Alves Gouveia: Alcunhas – Génese e importância da caricatura verbal (Hugin Editores). Daniel de Sá (Açores): A terra permitida. Domingos Lobo: As mãos nos labirintos (poesía) e Quando os medos ardem (teatro). Eduardo Pitta: Fractura (ensaio). Fernanda Botelho: Gritos da minha dança. Fernando Campos: O prisioneiro da torre velha. Francisco Gouveia: O jardim secreto. Germano Almeida (Cabo Verde): Cabo Verde. Viagem pela história das ilhas. Gonçalo M. Tavares: O Senhor Henri. Inês Pedrosa: Fica comigo esta noite. João Aguiar: Uma deusa na bruma. João Céu e Silva: 28 dias em Agosto. João de Melo: As Coisas da Alma. João Paulo Borges Coelho: As Duas Sombras do Rio. João Paulo Cuenca: Corpo presente. Jorge Pedro Sousa: Elementos de Teoría e Pesquisa da Comunicação e dos Media (Universidade Fernando Pessoa. “Grial” nº 158). José Benedito Pinho (Editor): Anuario Internacional de Comunicaçao Lusófona (Lusocom. “Grial” nº 158). José Bento: Alguns motetos. José Eduardo Agualusa (Angola): Catálogo de sombras e O ano em que Zumbi tomou o rio. José Luís Peixoto: Antídoto. José Rentes de Carvalho: A Amante Holandesa. José Viale Moutinho: Outono: Entre as Máscaras. Leonel Moura: Formigas, vagabundos e anarquía. Luandino Vieira (Angola): Nosso musseque. Luís Cardoso: A Última Morte do Coronel Santiago (Publicações Dom Quixote). Luís de Miranda Rocha: Nocturnos litorais (poesía). Luiz Pacheco: Raio de luar. Mafalda Ivo Cruz: Vermelho. Manoel de Barros (Brasil): Cantigas para um passarinho à toa. Manuel Alegre: Rafael. Manuel António Pina: Os livros (poesía) e Os papéis de K. Manuel da Silva Ramos: Café montalto. Manuel de Seabra: Odiai-vos uns aos outros. (Traducido ao catalán no 2004). Manuel Jorge Marmelo: Oito Cidades e uma Carta de Amor (contos) e A Menina Gigante (lit. infantil). Marcos Bagno: A norma oculta. Lingua e poder na sociedade brasileira (Parábola Editorial. “Grial” nº 162). Maria Gabriela Llánsol: O começo de um livro é precioso e O jogo da liberdade da alma. Mário Cláudio: Orión. Mário Zambujal: Fora de mão. Natália Correia: Somos todos hispanos (Editorial Notícias. “Grial” nº 162) e Breve história da mulher e outros escritos. Nelson Saúte (Mozambique): A viagem profana. Nuno Júdice: A ideia do amor e outros contos. Nuno Teixeira Neves: O falso testemunho. Paulinho Assunção (Brasil): Pequeno tratado sobre as ilusões. Paulo Coelho (Brasil): Onze minutos. Pepetela (Angola): Jaime Bunda e a Morte do Americano. Pedro Almeida Vieira: O estrago da nação. Rosa Alice Branco: A palmeira de Kairouan. Rubem Fonseca (Brasil): Diário de um fescenino. Ruy Duarte de Carvalho (Angola): Actas de Maianga. Sérgio Luís de Carvalho: Os rios da Babilónia. Teresa Veiga: As enganadas. Valter Hugo Mãe: (Angola): Útero (poesía).

Nacen:

Morren:

• Joan Perucho i Gutierres-Duque (Barcelona; ibídem 1920).
• Josep Pedreira (1917 Barcelona).
• Juan Ferraté (Barcelona; 1924 Reus).
• Miquel Batllori (Sant Cugat del Vallés; 1909 Barcelona).
• Miquel Martí i Pol (1929 Roda de Ter).
• Pere Bohigas (Barcelona; 1901 Vilafranca del Penedès).
• Terenci Moix (Ramón Moix i Meseguer) (Barcelona; ibídem 1942).

PREMI MERCÈ RODOREDA DE CONTES I NARRACIONS Joan Rendé por Una pedra a la sabata.

PREMI D’HONOR DE LES LLETRES CATALANES Antoni Badia i Margarit .

PREMI JOSEP PLA Hèctor López Bofill : L’últim evangeli.

PREMI RAMON LLULL DE NOVELA Gemma Lienas : El final del joc.

O Ajuntament de Barcelona edita o libro Ricart Salvat i la seva època.

Albert Manent: Llunari de noms i mots e Fèlix Millet i Maristany: líder cristià. Financer i mecenes catalanista.

Antoni Marí i Muñoz: Tríptic des Jondal.

Blanca Busquets: Presó de neu.

Care Santos: Tancat per vacances.

Carme Riera: Llengües mortes, El gos màgic, El meravellós viatge de Maria al país de les tulipes e Antologia de poesia catalana femenina.

Emili Teixidor: Pa negre. No 2011 foi traducida ao galego por Eduard del Castillo Velasco, publicada pola Fundación Vicente Risco.

Gabriel Janer Manila: Daniel i les bruixes salvatges.

Gaspar Jaén i Urban: Territoris (poesía).

Gemma Lienas i Massot: El final del joc.

Isabel-Clara Simó: En legítima defensa.

Jaume Guillamet: Història del periodisme (Aldea Global. “Grial” nº 160).

Jesús Moncada: Cabòries estivals i altres proses volanderes.

Joan Barril: Ens truquem i altres contes del diumenge.

Joan Colomines i Puig: Crónica de l’antifranquisme a Catalunya.

Joan Francesc Mira: Purgatori (novela).

Jordi Cussà i Balaguer: SensAles e L'alfil sacrificat.

Jordi Sarsanedas: Com una tornada, si.

Josep Maria Benet i Jornet: L’habitació del nen (teatro).

Josep Maria Fonalleras: Itinerari recomanat e Llarga vista.

Josep Palau i Fabre: Teatre de Don Joan.

Josep Pedreira: Soldats catalans a la Roja i Negra (1936-1939).

Lluís Alpera: Els bells papirs d’Alexandria.

Lluís-Anton Baulenas i Setó: Amor d’idiota.

Lluís Maria Todó: Isaac i els dubtes.

Manuel Garcia i Grau: La Mordassa (poesía).

Margarida Aritzeta: Perfils de Nora.

Maria Beneyto i Cuñat: Bressoleig a l’insomni de la ira (Poemario).

Maria Barbal: Bella edat.

Maria Mercè Roca: L’últim tren.

Marià Villangómez Llobet (1913-2002): L’anell és més que un joc.

Màrius Carol i Pañella: El segrest del rei (novela).

Màrius Sampere i Passarell: Jerarquies (poesía).

Màrius Serra Roig: Monocle.

Miquel Martí i Pol: Jerarquies (poesía).

Narcís Comadira: Formes de l’ombra. Poesies 1966-2002.

Olga Xirinacs Díaz: Setmana de difunts (prosa).

Pau Faner i Coll: Caps de rata.

Ponç Pons: Pessoanes.

Quim Monzó: Tres Nadals e El tema del tema.

Sebastià Serrano: El regal de la comunicació.

Vicenç Pagès: La felicitat no és completa.

Víctor Sunyol: Stabat (poesía).

Xulio Ricardo Trigo: El llibre de la quietud (poesía).

' Nacen: Mario Obrero (Madrid). Morren: Dulce Chacón (Madrid; 1954 Zafra). José Manuel Blecua (Barcelona; 1913 Alcolea de Cinca, Huesca). José María Gironella (Arenys de Mar; 1917 Darnius, Girona). Manuel Vázquez Montalbán (Bangkok; 1939 Barcelona). PREMIO CERVANTES: Gonzalo Rojas (Chile). PREMIO NACIONAL DE NARRATIVA: Suso de Toro Trece badaladas. PREMIO NACIONAL DE POESÍA: Julia Uceda En el viento, hacia el mar. PREMIO NACIONAL DE ENSAIO Daniel Innerarity La transformación de la política. PREMIO NACIONAL DE LITERATURA INFANTIL Y JUVENIL Mariasun Landa Kokodriloa ohe azpian. Adolfo García Ortega: El comprador de aniversarios. Antonio Colinas: Huellas. Antonio Gala: El dueño de la herida. Antonio Gamoneda: Arden las pérdidas. Antonio Martínez Ballesteros:El oscuro invierno. Arturo Pérez-Reverte: El caballero del jubón amarillo. Antonio Orejudo: La nave. Carmen Amoraga: La larga noche. Carmen Laforet: Puedo contar contigo (76 cartas de relación epistolar con Ramón J. Sénder). César Antonio Molina: Regresar a donde no estuvimos. Dulce Chacón: Cuatro gotas. Eduardo Mendicutt: Duelo en Marilyn City. Elvira Menéndez: Al y Oli, dos vampiros sin dientes. Enrique Vila–Matas: París no se acaba nunca. Espido Freire: Nos espera la noche. Eugenio Trías: El árbol de la vida. Felipe Alcaraz: Navegación de silencio. Fernando Díaz- Plaja: La aventura de Jorge. Fernando Marías: La mujer de las alas grises. Francisco Fernández Buey: Poliética (Edit. Losada). Francisco Umbral: Los metales nocturnos. Ian Gibson: Cela, el hombre que quiso ganar. Ignacio García Valiño: Las dos muertes de Sócrates. Ignacio Martínez de Pisón: El tiempo de las mujeres. Javier García Sánchez: Dios se ha ido. Javier Rodríguez Marcos: Los trabajos del viajero: tres lecturas de Cervantes. Javier Tomeo: La mirada de la muñeca hinchable. Jerónimo López Mozo: El olvido está lleno de memoria. Jesús Ferrero: Las trece rosas. Jorge Semprún: Veinte años y un día. José Luis Alonso de Santos: El romano. José Luis Sampedro Sáez: Los mongoles en Bagdad e El mercado y la globalización. José Manuel Caballero Bonald: Somos el tiempo que nos queda. José Manuel Otero Lastres: Puente de palabras. Juan Eduardo Zúñiga: Capital de la gloria. Juan Granados: Satine y el caballero del punto fijo. Juan Luis Cebrián: Francomoribundia. Juan Manuel de Prada: La vida invisible. Judith Hermann: Só pantasmas (S. Fischer. Fránkfurt). Julián Ríos: Casa Ulises. Luis Antonio de Villena: 10 sonetos impuros e La nave de los muchachos griegos. Luis García Montero: La intimidad de la serpiente. Luis Goytisolo: Liberación. Luis Landero: El heredero Luis Leante: El vuelo de las termitas. Luísa Castro Legazpi: Viajes con mi padre. Manuel Álvarez Ortega: Égloga de un tiempo perdido. Manuel Aznar Soler: Los laberintos del exilio. Diecisiete estudios sobre la obra literaria de Max Aub. Manuel Padorno: Canción atlántica. Manuel Vázquez Montalbán (1939-2003): La aznaridad. Manuel Vicent: Cuerpos sucesivos e Balada de Caín. Marta Sanz: Animales domésticos. Martín de Riquer: Para leer a Cervantes. Matilde Asensi: El origen perdido. Pío Moa: Los mitos de la Guerra Civil. Rafael Chirbes: Los viejos amigos. Rafael Morales: Poemas de la luz y la palabra. Rafael Sánchez Ferlosio: Non Olet. Ricardo Menéndez Salmón: Los arrebatados. Rosa Montero: La loca de la casa. Rosa Sala Rose: Diccionario crítico de mitos y símbolos del nazismo (El Acantilado). Santiago Alba Rico: Torres más altas. Sergio Vila-Sanjuán: Pasando página. Autores y editores en la España democrática. Susana Fortes: El amante albanés (Finalista do Premio Planeta).

Máis culturas:

Nacen:

Morren:.

• Augusto Monterroso (Ciudad de México; 1921 Tegucigalpa).
• Enrique Buenaventura (Cali, Colombia; ibídem 1925).
• Juan García Ponce (Ciudad de México; 1932 Mérida, Yucatán).
• Roberto Bolaño (Barcelona; 1953 Santiago de Chile).

• Sloan Wilson (1920 Connecticut).

Berta Piñán: Un mes.

Bernardo Atxaga: Soinujolearen semea (Publicado en galego por Xerais: O fillo do acordeonista).

Antonio Dal Masetto: Crónicas argentinas.

Antonio Skármeta: El baile de la victoria.

Alberto Fuguet: Las películas de mi vida.

Ángela Becerra: De los amores negados.

Armando Uribe Arce: Cabeza de vaca.

Carla Guelfenbein: El revés del alma.

Carmen Posadas: El buen sirviente.

César Aira: El tilo.

Gonzalo Rojas Pizarro: No haya corrupción e Inconcluso.

Ida Vitale: Plantas y animales.

Ignacio Padilla: Espiral de artillería.

Isabel Allende: El reino del dragón de oros.

Jorge Semprún: Veinte años y un día.

Jorge Volpi: El fin de la locura.

Mario Benedetti: El porvenir de mi pasado.

Mario Vargas Llosa: El paraíso en la otra esquina.

Mempo Giardinelli: Cuestiones interiores.

Pedro Juan Gutiérrez: Carne de perro.

Roberto Bolaño (1953-2003): El gaucho insufrible e La pista de hielo.

Rodolfo Enrique Fogwill: Urbana.

Susy Delgado: Las últimas hogueras.

Tiziano Scarpa: Kamikaze d’occidente.

Xavier Velasco: Diablo guardián.

Adam Thirlwell: Politics.

Aki Shimazaki: Wasurenagusa.

Andrej Longo: Adelante.

Andrew O’Hagan: Personality.

Anna Gavalda: Je l’aimais.

Anna Politkóvskaya: Terror en Chechenia.

Asa Larsson: Aurora boreal.

Augusten Burroughs: Dry.

Ben Pastor: La canzone del cavaliere.

Boris Pahor: Notranji odmevi.

Cornelia Funke: Tintenherz. (Corazón de tinta).

Dario Fo: L’anomalo bicefalo.

Don Delillo: Cosmópolis.

Donna Leon: Uniform justice.

Eloy Urroz: Poemas en exhibición.

Emmanuel Pierrat: La course au tigre.

Gay Talese: The Gay Talese Reader.

Gerard Donovan: Shopenhauer’s telescope.

Graham Swift: The light of day.

Guy Delisle: Pyongyang (Banda deseñada).

Hanif Kureishi: The body.

J. M. Coetzee: Elizabeth Costello.

James Graham Ballard: Millennium People.

Jacques Maurais and A. Morris (Eds): Languages in a Globalising World (Cambridge University Press. “Grial” nº 160).

Jean Echenoz: Au piano.

Jean-Marie Gustave Le Clézio: Révolutions.

Jon Fosse : Lilás (teatro).

Joyce Carol Oates: Monstro de ollos verdes e Rape: A love story.

Katherine Pancol: Embrassez-moi.

Malika Mokeddem: La transe des insoumis.

Marc Fumaroli: Chateaubriand. Poésie e terreur.

Marc Levy: Sept jours pour une éternité...

Martin Amis: Yellow dog.

Michael Gruber: Tropic of Night.

Mónica Ali: Brick lane.

Orhan Pamuk: Istambul (Traducido ao galego no 2008 para Galaxia, co título de Istambul. As lembranzas e a cidade por Bartug Aykan e Lara Domínguez).

Paul Preston: Juan Carlos. El rey de un pueblo.

Per Petterson: Saír a roubar cabalos.

Richard Price: Samaritan.

Robert Harris: Pompeii.

Roberto Calasso: Cento lettere a uno sconosciuto.

Shahriar Mandanipour: Ultramarine blue.

Sherman Alexie: Ten little indians.

Terry Pratchett: The wee free men.

Tobías Wolff: Old school.

Toni Morrison: Love.

Umberto Eco: Dire quassi la stessa cosa.

W. G. Sebald (1944-2001): Campo santo.

Zygmunt Bauman: Liquid Love.

Tamén sucedeu...

• En marzo, os EEUU, co apoio de Gran Bretaña e España declaran a guerra a Irak sen contor coa ONU, o cal orixina unha gran cantidade de protestas en todo o mundo. “As guerras nunca se fan de balde. E non só porque custan moitas vidas e arrasan os campos de batalla, senón porque na súa xustificación e na súa cultura vai implícito un concepto de orde e de liberdade que socaba os nosos dereitos” (Xosé Luís Barreiro Rivas. La Voz de Galicia 24/03/03).
• Ocupado Irak. “Os norteamericanos son xente deixada estar. Chegan por uns minutos e sempren queren marcharse, pero por un motivo ou por outro sempre se quedan. Foron a Nicaragua e ficaron 21 anos deixando a ditadura de Somoza; foron a Santo Domingo, ficaron 9 anos e deixaron a Trujillo. En Haití estiveron 19 e deixaron rexímenes militares que desembocaron en Duvalier. Van por uns minutos e fican”. (Eduardo Galeano. El libro de los abrazos. 1989).
• Numerosos atentados en Irak nos meses seguintes á fin da guerra.7 axentes do CESID español morren no IRAK nun atentado en novembro.
• En decembro é capturado Sadam Husein.
• Folga xeral en Venezuela pedindo a demisión de Chavez.
• O transbordador espacial “Columbia” desintégrase cando regresaba á Terra.
• Morren:

- O pintor Eduardo Úrculo (Madrid; 1938 Santurce).

- O escultor Jorge Oteiza (Donosti; 1908 Orio).

.