Diferenzas entre revisións de «1898»
(→25px|Flag CPLP.gif 25px|Cataluña 25px|Flag of Spain Outras culturas) |
(→Nacementos/Pasamentos) |
||
(Non se amosan 23 revisións do historial feitas por 2 usuarios.) | |||
Liña 3: | Liña 3: | ||
{| class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;" data-mce-style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;" | {| class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;" data-mce-style="text-align: center; margin-left: auto; margin-right: auto;" | ||
+ | |- | ||
!|[[File:Child in diaper icon.svg|10px|Child in diaper icon]] Nacementos | !|[[File:Child in diaper icon.svg|10px|Child in diaper icon]] Nacementos | ||
|- | |- | ||
− | |||
||'''Literatura''' | ||'''Literatura''' | ||
|- | |- | ||
Liña 16: | Liña 16: | ||
||Manuel Bergueiro López “Rogueiber” e “Manuel de Vicenta” (Tabeirós, A Estrada; 1985 Oviedo). | ||Manuel Bergueiro López “Rogueiber” e “Manuel de Vicenta” (Tabeirós, A Estrada; 1985 Oviedo). | ||
|- | |- | ||
− | ||Valentín Paz-Andrade (Lérez; 1987 Vigo). | + | ||Valentín Paz-Andrade (Lérez; 1987 Vigo). [[File:Framed photo of Valentín Paz-Andrade permanently located on a street in Vigo, Galicia, Spain.JPG|thumb|Framed photo of Valentín Paz-Andrade permanently located on a street in Vigo, Galicia, Spain]] |
|- | |- | ||
||Xaime Quintanilla Martínez (A Coruña; 1936 Ferrol). | ||Xaime Quintanilla Martínez (A Coruña; 1936 Ferrol). | ||
Liña 27: | Liña 27: | ||
|- | |- | ||
||A escritora María Luz Morales “Felipe Centeno” (A Coruña; 1980 Barcelona). | ||A escritora María Luz Morales “Felipe Centeno” (A Coruña; 1980 Barcelona). | ||
+ | |- | ||
+ | ||O escritor Juan González del Valle (A Coruña; 1941 Campo de concentración de Mauthausen). | ||
|- | |- | ||
||O escultor Francisco Vázquez Díaz “Compostela” (Santiago; 1988 Puerto Rico). | ||O escultor Francisco Vázquez Díaz “Compostela” (Santiago; 1988 Puerto Rico). | ||
Liña 88: | Liña 90: | ||
* [[wikipedia: gl: Fortunato Cruces Angueira | Fortunato Cruces Angueira ]]: ''Primeiras follas, cantos e coplas'' (Buenos Aires). | * [[wikipedia: gl: Fortunato Cruces Angueira | Fortunato Cruces Angueira ]]: ''Primeiras follas, cantos e coplas'' (Buenos Aires). | ||
− | * [[wikipedia: gl: Lamas Carvajal | Lamas Carvajal ]]: ''Mostacilla. Versos humorísticos'' (o terceiro tomo. Os dous primeiros son de 1897). | + | * [[wikipedia: gl: Lamas Carvajal | Lamas Carvajal ]]: ''Mostacilla. Versos humorísticos'' (o terceiro tomo. Os dous primeiros son de 1897). [[File:Valentín Lamas Carvajal.jpg|thumb|Valentín Lamas Carvajal]]. |
+ | |||
+ | * [[wikipedia: gl: Luís Otero Pimentel | Luís Otero Pimentel ]]:''Mirando ó ceo'' (Colección de oitavas) e ''Campaña da Caprecórneca: novela gallega hestóreca, fantásteca e poéteca ''(Habana. El Comercio Tipográfico). | ||
* [[wikipedia: gl: Manuel Murguía | Manuel Murguía ]]: ''Don Diego Gelmírez'' (A Coruña. Realizado a partir da conferencia pronunciada no Ateneo de Madrid no curso 95/96). | * [[wikipedia: gl: Manuel Murguía | Manuel Murguía ]]: ''Don Diego Gelmírez'' (A Coruña. Realizado a partir da conferencia pronunciada no Ateneo de Madrid no curso 95/96). | ||
Liña 125: | Liña 129: | ||
==Acontecementos== | ==Acontecementos== | ||
− | * Fúndase a Liga Gallega de Santiago, con Alfredo Brañas na xunta directiva. | + | * Fúndase a Liga Gallega de Santiago, con [[wikipedia: gl: Alfredo Brañas | Alfredo Brañas ]] na xunta directiva. |
* A finais de ano prodúcese a rutura entre as dúas Ligas (Coruña e Santiago) a raíz dunhas intervencións de Brañas en “El Correo Español”, en concreto, un artigo titulado “Laboremus”, no que manifesta a súa simpatía polo carlismo. | * A finais de ano prodúcese a rutura entre as dúas Ligas (Coruña e Santiago) a raíz dunhas intervencións de Brañas en “El Correo Español”, en concreto, un artigo titulado “Laboremus”, no que manifesta a súa simpatía polo carlismo. | ||
− | * Xohán Vicente Viqueira instálase en Madrid para asistir á Institución Libre de Enseñanza. | + | * [[wikipedia: gl: Xohán Vicente Viqueira | Xohán Vicente Viqueira ]] instálase en Madrid para asistir á Institución Libre de Enseñanza. |
* O 24 de agosto chegan á Coruña no vapor “Alicante” os primeiros soldados do exército español derrotados. | * O 24 de agosto chegan á Coruña no vapor “Alicante” os primeiros soldados do exército español derrotados. | ||
Liña 138: | Liña 142: | ||
− | Eduardo Pondal escribe a súa irmá Josefa dende A Coruña (24 de maio): “Por lo demás, por la prensa local te supongo enterada de las peripecias de la terrible contienda que nuestra España sostiene con los Estados Unidos de América. Esta nación tiene más gente y más dinero que España, es cierto; pero España tiene buenas armas, y mucho esfuerzo y denuedo, y el derecho de su parte y las simpatías de todas las naciones”. (Manuel Ferreiro: ''Pondal: do dandysmo á loucura. Biografía e correspondéncia''. Laiovento 1991, páx. 191). | + | [[wikipedia: gl: Eduardo Pondal | Eduardo Pondal]] escribe a súa irmá Josefa dende A Coruña (24 de maio): “Por lo demás, por la prensa local te supongo enterada de las peripecias de la terrible contienda que nuestra España sostiene con los Estados Unidos de América. Esta nación tiene más gente y más dinero que España, es cierto; pero España tiene buenas armas, y mucho esfuerzo y denuedo, y el derecho de su parte y las simpatías de todas las naciones”. (Manuel Ferreiro: ''Pondal: do dandysmo á loucura. Biografía e correspondéncia''. Laiovento 1991, páx. 191). |
Noutra carta (27 de setembro): “Sólo ese terrible espectáculo de la repatriación de parte de nuestro ejército capitulada en Santiago de Cuba. De aquella florida juventud de que te hablé en una carta, cuando partió para la campaña, no restan ya más que cadáveres ambulantes, de tal modo que ni sus pobres madres ni sus deudos ni sus hogares los reconocerían”. (páx. 196). | Noutra carta (27 de setembro): “Sólo ese terrible espectáculo de la repatriación de parte de nuestro ejército capitulada en Santiago de Cuba. De aquella florida juventud de que te hablé en una carta, cuando partió para la campaña, no restan ya más que cadáveres ambulantes, de tal modo que ni sus pobres madres ni sus deudos ni sus hogares los reconocerían”. (páx. 196). | ||
Liña 157: | Liña 161: | ||
||[[File:Flag CPLP.gif|25px|Flag CPLP.gif]] '''CPLP - Comunidade dos Países de Lingua Portuguesa''' | ||[[File:Flag CPLP.gif|25px|Flag CPLP.gif]] '''CPLP - Comunidade dos Países de Lingua Portuguesa''' | ||
'''Nacen''' | '''Nacen''' | ||
− | * António de Sousa (Porto; 1981). | + | * [[wikipedia: pt: António de Sousa (poeta) | António de Sousa]] (Porto; 1981). |
− | * José Maria Ferreira de Castro (Ossela; 1974 Porto). | + | * [[wikipedia: pt: José Maria Ferreira de Castro | José Maria Ferreira de Castro]] (Ossela; 1974 Porto). |
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
Liña 166: | Liña 178: | ||
'''Morren''': | '''Morren''': | ||
+ | |||
+ | |||
Liña 209: | Liña 223: | ||
|} | |} | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
Liña 215: | Liña 236: | ||
'''Nacen:''' | '''Nacen:''' | ||
− | * Marià Manent i Cisa (Barcelona; ibídem 1988). | + | * [[wikipedia: ca: Marià Manent i Cisa | Marià Manent i Cisa ]] (Barcelona; ibídem 1988). |
'''Morren''': | '''Morren''': | ||
* Joan Sardà (Barcelona; 1851 Sant Quintí de Mediona). | * Joan Sardà (Barcelona; 1851 Sant Quintí de Mediona). | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
Liña 247: | Liña 271: | ||
'''Nacen:''' | '''Nacen:''' | ||
− | * Dámaso Alonso (Madrid; ibídem 1990). | + | * [[wikipedia: es: Dámaso Alonso | Dámaso Alonso ]] (Madrid; ibídem 1990). |
− | * Federico García Lorca (Fuente Vaqueros, Granada; 1936 Víznar, Granada). | + | * [[wikipedia: es: Federico García Lorca | Federico García Lorca ]] (Fuente Vaqueros, Granada; 1936 Víznar, Granada). |
− | * José María Pemán (Cádiz; 1981). | + | * [[wikipedia: es: José María Pemán | José María Pemán ]] (Cádiz; 1981). |
− | * Juan José Domenchina (Madrid; 1959 México). | + | * [[wikipedia: es: Juan José Domenchina | Juan José Domenchina ]] (Madrid; 1959 México). |
− | * Rosa Chacel (Valladolid; 1994 Madrid). | + | * [[wikipedia: es: Rosa Chacel | Rosa Chacel ]] (Valladolid; 1994 Madrid). |
− | * Vicente Aleixandre (Sevilla; 1984 Madrid). | + | * [[wikipedia: es: Vicente Aleixandre | Vicente Aleixandre]] (Sevilla; 1984 Madrid). |
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
Liña 262: | Liña 292: | ||
* Ángel Ganivet (Riga; 1865 Granada. Suicídase botándose ás augas do Dwina). | * Ángel Ganivet (Riga; 1865 Granada. Suicídase botándose ás augas do Dwina). | ||
* Manuel Tamayo y Baus (1829 Madrid). | * Manuel Tamayo y Baus (1829 Madrid). | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
Liña 308: | Liña 343: | ||
|} | |} | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
Liña 314: | Liña 356: | ||
'''Nacen''': | '''Nacen''': | ||
− | * Conrado Nalé Roxlo ( | + | * [[wikipedia: es: Conrado Nalé Roxlo | Conrado Nalé Roxlo]] (Buenos Aires; ibídem 1971). |
− | * Juan Marinello (Cuba; 1977). | + | * [[wikipedia: es: Juan Marinello | Juan Marinello ]] (Cuba; 1977). |
− | * Luis Palés Matos (Guayama, Puerto Rico; 1959 Santurce). | + | * [[wikipedia: es: Luis Palés Matos | Luis Palés Matos]] (Guayama, Puerto Rico; 1959 Santurce). |
− | * Manuel | + | * [[wikipedia: es: Manuel Maples Arce | Manuel Maples Arce ]] (México; 1981). |
− | * Ricardo E. Molinari (Buenos Aires; ibídem 1996). | + | * [[wikipedia: es: Ricardo E. Molinari | Ricardo E. Molinari ]] (Buenos Aires; ibídem 1996). |
− | * Bertolt Brecht (Augsburgo; 1956 Berlín). | + | * [[wikipedia: es: Bertolt Brecht | Bertolt Brecht]] (Augsburgo; 1956 Berlín). [[File:Bertolt-Brecht.jpg|thumb|Bertolt-Brecht]] |
− | * Curcio Malaparte (Prato; 1957 Roma). | + | * [[wikipedia: es: Curcio Malaparte | Curcio Malaparte ]] (Prato; 1957 Roma). |
Liña 331: | Liña 373: | ||
* Stéphane Mallarmé (1842 París). | * Stéphane Mallarmé (1842 París). | ||
* Theodor Fontane (1819 Alemaña). | * Theodor Fontane (1819 Alemaña). | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
Amado Nervo: ''Místicas''. | Amado Nervo: ''Místicas''. | ||
Liña 371: | Liña 416: | ||
'''Tamén sucedeu...''' | '''Tamén sucedeu...''' | ||
* Nacen: | * Nacen: | ||
− | + | - O director de cine [[wikipedia: es: Serguéi Eisenstein | Serguéi Eisenstein]] (Riga; 1948 Moscú). | |
− | - O escultor Alexander Calder (Filadelfia; 1976 New York). | + | - O escultor [[wikipedia: es: Alexander Calder | Alexander Calder]] (Filadelfia; 1976 New York). |
− | - O escultor Henry Moore (Castleford; 1986 Much Hadham). | + | - O escultor [[wikipedia: es: Henry Moore | Henry Moore]] (Castleford; 1986 Much Hadham). |
− | - O pintor René Magritte (Lessen; 1967 Bruselas). | + | - O pintor [[wikipedia: es: René Magritte | René Magritte]] (Lessen; 1967 Bruselas). |
− | - O compositor George Gershwin (Brooklyn; 1937 Hollywood). | + | - O compositor [[wikipedia: es: George Gershwin | George Gershwin]] (Brooklyn; 1937 Hollywood). |
− | * Picasso, regreso a Barcelona. | + | * [[wikipedia: es: Picasso | Picasso]], regreso a Barcelona. |
− | * O pintor catalán Ramón Casas y Carbó gravaba o afamado cartel de publicidade para Anís del Mono. | + | * O pintor catalán [[wikipedia: es: Ramón Casas y Carbó | Ramón Casas y Carbó]] gravaba o afamado cartel de publicidade para Anís del Mono. |
− | * Antoni Gaudí inicia o Parc Güell. | + | * [[wikipedia: es: Antoni Gaudí | Antoni Gaudí ]] inicia o Parc Güell. [[File:Parc Güell 27-2-12.jpg|thumb|Parc Güell 27-2-12]] |
− | * Joaquín Costa publica en “El Liberal” de Madrid o artigo “Mensaje y Programa de la Cámara Agrícola del Alto Aragón”. | + | * [[wikipedia: es: Joaquín Costa | Joaquín Costa]] publica en “El Liberal” de Madrid o artigo “Mensaje y Programa de la Cámara Agrícola del Alto Aragón”. |
* Primeiro Goberno autónomo de Cuba (1 de xaneiro). | * Primeiro Goberno autónomo de Cuba (1 de xaneiro). | ||
− | * O 15 de febreiro estoupa o cruceiro norteamericano “Maine” no porto de La Habana. As autoridades norteamericanas acusan o exército español do feito, declarándolle a guerra. Zarpa de Cádiz unha escuadra española ao mando do contralmirante Pascual Cervera para defender Cuba e Puerto Rico. A flota española que defende as Filipinas é afundida en combate no porto de Cavite. O 16 de xullo prodúcese a rendición das tropas españolas. | + | * O 15 de febreiro estoupa o cruceiro norteamericano “Maine” no porto de La Habana. As autoridades norteamericanas acusan o exército español do feito, declarándolle a guerra. Zarpa de Cádiz unha escuadra española ao mando do contralmirante Pascual Cervera para defender Cuba e Puerto Rico. A flota española que defende as Filipinas é afundida en combate no porto de [[wikipedia: es: Batalla de Cavite | Cavite]]. O 16 de xullo prodúcese a rendición das tropas españolas. |
− | * O lider independentista Emilio Aguinaldo proclama a República de Filipinas. | + | * O lider independentista [[wikipedia: es: Emilio Aguinaldo | Emilio Aguinaldo]] proclama a República de Filipinas. |
* O goberno español ante o perigo de que se produza un ataque norteamericano ao arquipélago das Canarias accede ás esixencias norteamericanas de renuncia á soberanía sobre Cuba, Puerto Rico e as Illas Filipinas. En Filipinas, a guarnición de Baler, descoñecedora da fin da guerra, seguiu loitando sen renderse ata o 2 de xullo do ano seguinte. | * O goberno español ante o perigo de que se produza un ataque norteamericano ao arquipélago das Canarias accede ás esixencias norteamericanas de renuncia á soberanía sobre Cuba, Puerto Rico e as Illas Filipinas. En Filipinas, a guarnición de Baler, descoñecedora da fin da guerra, seguiu loitando sen renderse ata o 2 de xullo do ano seguinte. | ||
* Comezan en París as conversacións para a firma do tratado de paz, que porá fin á guerra cos Estados Unidos. | * Comezan en París as conversacións para a firma do tratado de paz, que porá fin á guerra cos Estados Unidos. | ||
* Suspéndense as garantías constitucionais (14 de xullo). | * Suspéndense as garantías constitucionais (14 de xullo). | ||
* En Madrid entran en servizo os primeiros tranvías eléctricos da cidade. | * En Madrid entran en servizo os primeiros tranvías eléctricos da cidade. | ||
− | * En París, Augusto Rodín presenta a súa estatua para o monumento a Balzac, xulgada coma dun atrevemento inaceptable, pero que marcaría un futuro inmediato para a escultura. | + | * En París, [[wikipedia: es: Augusto Rodín | Augusto Rodín]] presenta a súa estatua para o monumento a Balzac, xulgada coma dun atrevemento inaceptable, pero que marcaría un futuro inmediato para a escultura. |
− | * En Rusia Stanislavsky funda o Teatro de Artistas de Moscú. | + | * En Rusia [[wikipedia: es: Stanislavsky | Stanislavsky]] funda o Teatro de Artistas de Moscú. |
− | * Richard Strauss estrea o poema sinfónico D. Quijote de la Mancha, en Colonia. | + | * [[wikipedia: es: Richard Strauss | Richard Strauss]] estrea o poema sinfónico D. Quijote de la Mancha, en Colonia. |
− | * Pierre e | + | * [[wikipedia: es: Pierre Curie | Pierre Curie]] e [[wikipedia: es: Marie Curie | Marie Curie]] descubren o Polonio, elemento natural radiactivo e conseguen aillar o Radium. |
− | * | + | * [[wikipedia: es: August Bier | August Bier]] consegue a raquianestesia, parálise temporal da metade inferior do corpo, que dá pé á cirurxía con anestesia parcial. |
− | * James | + | * [[wikipedia: es: James Dewar| James Dewar]] consegue por primeira vez hidróxeno líquido a unha temperatura de 20º K. |
* Ramsay e M. W. Travers descobren tres gases nobres: Xenón, Neón e Kriptón. | * Ramsay e M. W. Travers descobren tres gases nobres: Xenón, Neón e Kriptón. | ||
− | * O conde Ferdinand von Zeppelin constrúe o primeiro dirixible. | + | * O conde [[wikipedia: es: Ferdinand von Zeppelin | Ferdinand von Zeppelin]] constrúe o primeiro dirixible. |
* En París e Viena comeza a funcionar o metro. | * En París e Viena comeza a funcionar o metro. | ||
− | * Intento de suicidio de Gauguin. | + | * Intento de suicidio de [[wikipedia: es: Gauguin | Gauguin]]. |
− | * Georges Méliès proxecta a “Explosión do acoirazado Maine atracado no porto de La Habana”, facendo reproducións fotográficas de feitos actuais. | + | * [[wikipedia: es: Georges Méliès | Georges Méliès]] proxecta a “Explosión do acoirazado Maine atracado no porto de La Habana”, facendo reproducións fotográficas de feitos actuais. |
− | * Morre vítima da explosión dunha mina, Antonio Udina, derradeiro falante de veglioto, único dialecto nesas datas do dálmata. | + | * Morre vítima da explosión dunha mina, [[wikipedia: es: Antonio Udina | Antonio Udina]], derradeiro falante de veglioto, único dialecto nesas datas do dálmata. |
− | * Morte do canciller Otto Von | + | * Morte do canciller [[wikipedia: es: Otto Von Bismarck | Otto Von Bismarck]] (1815 Prusia). |
Revisión actual feita o 13 de maio de 2023 ás 21:48
Índice
Cultura galega
Nacementos/Pasamentos
Pasamentos |
---|
Literatura |
Outros |
Joaquín Antonio Díaz de Rábago y Díaz de Mier (Pobra do Caramiñal; 1837 Muros). |
O escultor Juan Sanmartín y Serna (Santiago; ibídem 1830). |
Urbano Feyjóo Sotomayor (Viana do Bolo; ¿?). Comerciante negreiro e político galego. Puxo en marcha a “Compañía Patriótico Mercantil” a mediados do século XIX. O seu obxectivo “social” era levar a Cuba a miles de galegos por períodos quinquenais en réxime de cautividade, co fin de paliar a escaseza e carestía da man de obra negra trála prohibición do tráfico de esclavos. A primeira expedición, integrada por 314 homes, transportados na fragata Villa de Neda, desembarcou en La Habana o 10 de marzo de 1854. A oitava e derradeira, composta por 296 galegos, que viaxaron a bordo da fragata Abella, pisou as illas a finais de agosto do mesmo ano. En total a Compañía Patriótico Mercantil trasladou á illa a 1.742 galegos. |
Publicacións
Galegas
- Amador Saavedra Montenegro: Recolle da tradición oral galega Fábulas galaico-castellanas (Primeira obra na historia da nosa literatura que ten en conta os lectores máis novos).
- Curros escribe o poema “En corso”:
“Mariñeiros da Marola,
de illas Cíes e de Orzán,
grande pesca vos agarda
si sabedes ben pescar;
unha lancha de centolas
vinte e cinco pesos val,
un cargamento de yankees
valvos ...¡a inmortalidá!
- Emilio Canda : É autor de dous relatos en galego na “Revista Gallega”: “¡Olla…!" (nº192 do 13 de novembro) e “O señor Pedro” (nº 196 do 11 de decembro).
- Florencio Vaamonde Lores : Resume da Historia de Galicia (A Coruña).
- Fortunato Cruces Angueira : Primeiras follas, cantos e coplas (Buenos Aires).
- Lamas Carvajal : Mostacilla. Versos humorísticos (o terceiro tomo. Os dous primeiros son de 1897). .
- Luís Otero Pimentel :Mirando ó ceo (Colección de oitavas) e Campaña da Caprecórneca: novela gallega hestóreca, fantásteca e poéteca (Habana. El Comercio Tipográfico).
- Manuel Murguía : Don Diego Gelmírez (A Coruña. Realizado a partir da conferencia pronunciada no Ateneo de Madrid no curso 95/96).
- Ramón Armada Teixeiro : Aturuxos (prólogo de Curros Enríquez. La Habana).
- Ricardo Caruncho Crosa e Manuel Utirrigaray: La vuelta de Farruco (obra bilingüe en prosa e verso; Badajoz).
- Roxelio Lois Estévez : ¡A Cuba! (peza teatral).
- Uxío Carré Aldao : Rayolas (verso e prosa. Aparece traducido ao galego o poema “Fero mel” do catalán Josep Aladern, pseudónimo de Cosme Vidal Rosich).
- Xesús Rodríguez López : Pasaxeiras (Madrid).
- Comeza a publicarse en Buenos Aires o Almanaque Gallego , grazas a Manuel Castro López, quen simultaneamente dirixía na mesma cidade “ El Eco de Galicia ” (colaborarán ata 1927 Carré Aldao, Leiras Pulpeiro, Murguía e no 1923 publícase por primeira vez o “Conto Gallego” de Rosalía, único relato escrito pola autora en lingua galega).
- No número correspondente á segunda semana de outubro da revista barcelonesa “Luz” aparecen uns versos de Rosalía de Castro traducidos ao catalán en versión anónima (“Grial” nº 61, páx. 382).
- O intelectual americano Archer Milton Huntington publica A Note-Book in Northern Spain.
Relativas a Galicia
- Antonio López Ferreiro: Historia de la Santa A.M. Iglesia de Santiago de Compostela (11 tomos e 508 apéndices; Santiago 1898-1911).
- Aparece en Vigo o semanario “La Lucha”, e en Santiago, o tamén semanario de carácter satírico-humorístico “Don Claro”.
- O 21 de outubro sae en Ourense o xornal “El Miño”, fundado por Vicente Pérez, e onde farían os seus primeiros traballos periodísticos Vicente Risco, Cuevillas e Fernández Oxea (1918).
- O 10-07 ve a luz en Santa María de Oza “La Montaña”, co subtítulo de “Semanario defensor de los intereses morales y materiales del distrito”.
- O 23 de abril ve a luz en Pontevedra “El Proletario”, subtitulado “Defensor de los trabajadores”.
- Vicente Pérez funda a publicación “El Miño” en Ourense.
- Fortunato Cruces Angueira funda en Buenos Aires “Correo de Galicia”.
- Desaparece a revista pontevedresa “Galicia Moderna” (1897).
- Emilio Fernández Vaamonde: Diálogos.
- José Fernández Tafall: Macanas no más (Pontevedra).
- Luis González López: De visita (teatro, con A. López Álvarez).
- Xesús Rodríguez López: Defensa de las feas. Estudio social (Madrid).
Acontecementos
- Fúndase a Liga Gallega de Santiago, con Alfredo Brañas na xunta directiva.
- A finais de ano prodúcese a rutura entre as dúas Ligas (Coruña e Santiago) a raíz dunhas intervencións de Brañas en “El Correo Español”, en concreto, un artigo titulado “Laboremus”, no que manifesta a súa simpatía polo carlismo.
- Xohán Vicente Viqueira instálase en Madrid para asistir á Institución Libre de Enseñanza.
- O 24 de agosto chegan á Coruña no vapor “Alicante” os primeiros soldados do exército español derrotados.
Premios
Epistolario
Noutra carta (27 de setembro): “Sólo ese terrible espectáculo de la repatriación de parte de nuestro ejército capitulada en Santiago de Cuba. De aquella florida juventud de que te hablé en una carta, cuando partió para la campaña, no restan ya más que cadáveres ambulantes, de tal modo que ni sus pobres madres ni sus deudos ni sus hogares los reconocerían”. (páx. 196).
|
Sumarios
Outras culturas
CPLP - Comunidade dos Países de Lingua Portuguesa
Nacen
Abel Botelho: Mulheres da Beira e O livro de Alda.
Afonso Lopes Vieira: Náufrago: versos lusitanos.
Augusto Gil: Versos.
Henrique Lopes de Mendonça: Afonso de Albuquerque (teatro).
José Duro: Fel.
Luís de Magalhães: D. Sebastião.
Sampaio Bruno: O Brasil Mental.
Teixeira de Pascoaes: Sempre (poesía).
Teófilo Braga: Gil Vicente e as origens do teatro português.
|
Nacen:
- Marià Manent i Cisa (Barcelona; ibídem 1988).
Morren:
- Joan Sardà (Barcelona; 1851 Sant Quintí de Mediona).
Jacint Verdaguer recupera as súas facultades eclesiásticas.
Fúndase a revista “Catalònia”.
Adrià Gual: Silenci (teatro).
Àngel Guimerà: Mossèn Janot (teatro).
Felip Cortiella: Els artistes de la vida (teatro).
Marià Vayreda: Records de la darrera carlinada .
Narcís Oller: La bogeria.
Santiago Rusiñol: L‘alegria que passa (teatro).
Nacen:
Morren:
Aparece a revista “Vida Nueva” (Madrid, 1898-1900) dirixida por Eusebio Blasco e Dionisio Pérez. Nela, Viriato Díaz Pérez sacará á luz a Antero de Quental. Ángel Ganivet: Los trabajos del infatigable creador Pío Cid e Cartas finlandesas.
Blasco Ibáñez: La Barraca.
Carlos Arniches: El santo de la Isidra.
Gonzalo Cantó Villaplana: El asistente del coronel e El fuego de San Telmo (Con Carlos Arniches).
Jacinto Benavente: La comida de las fieras.
Joaquín Costa: El colectivismo agrario en España.
Pardo Bazán: El saludo de las brujas.
Ramón Menéndez Pidal: Crónicas Generales de España.
Vicente Medina: Aires murcianos.
|
Máis culturas:
Nacen:
- Conrado Nalé Roxlo (Buenos Aires; ibídem 1971).
- Juan Marinello (Cuba; 1977).
- Luis Palés Matos (Guayama, Puerto Rico; 1959 Santurce).
- Manuel Maples Arce (México; 1981).
- Ricardo E. Molinari (Buenos Aires; ibídem 1996).
- Bertolt Brecht (Augsburgo; 1956 Berlín).
- Curcio Malaparte (Prato; 1957 Roma).
Morren:.
- Charles Lutwidge Dodgson “Lewis Carroll” (Guildford; 1832 Daresbury).
- Stéphane Mallarmé (1842 París).
- Theodor Fontane (1819 Alemaña).
Amado Nervo: Místicas.
Luis Lloréns Torres: América.
Catulle Mendès: Le chercheur de tares.
Émile Zola denuncia a situación política e social de Francia en J´accuse.
Charles Péguy: Marcel, premier dialogue de la cité harmonieuse.
Gerhart Hauptmann: O cocheiro Henschel (teatro).
Henry James: The turn of the screw (Outra volta de tuerca).
Herbert G. Wells: The war of the worlds (A guerra dos mundos). Traducida ao galego por Gonzalo Constenla Bergueiro e Esther Sánchez Rodríguez para a Biblioteca Galega de Clásicos Universais.
Oscar Wilde: Balada do cárcere de Reading.
Rainer Maria Rilke: Pola vida adentro.
Stephen Crane: The open boat and other tales.
Tamén sucedeu...
- Nacen:
- O director de cine Serguéi Eisenstein (Riga; 1948 Moscú).
- O escultor Alexander Calder (Filadelfia; 1976 New York).
- O escultor Henry Moore (Castleford; 1986 Much Hadham).
- O pintor René Magritte (Lessen; 1967 Bruselas).
- O compositor George Gershwin (Brooklyn; 1937 Hollywood).
- Picasso, regreso a Barcelona.
- O pintor catalán Ramón Casas y Carbó gravaba o afamado cartel de publicidade para Anís del Mono.
- Antoni Gaudí inicia o Parc Güell.
- Joaquín Costa publica en “El Liberal” de Madrid o artigo “Mensaje y Programa de la Cámara Agrícola del Alto Aragón”.
- Primeiro Goberno autónomo de Cuba (1 de xaneiro).
- O 15 de febreiro estoupa o cruceiro norteamericano “Maine” no porto de La Habana. As autoridades norteamericanas acusan o exército español do feito, declarándolle a guerra. Zarpa de Cádiz unha escuadra española ao mando do contralmirante Pascual Cervera para defender Cuba e Puerto Rico. A flota española que defende as Filipinas é afundida en combate no porto de Cavite. O 16 de xullo prodúcese a rendición das tropas españolas.
- O lider independentista Emilio Aguinaldo proclama a República de Filipinas.
- O goberno español ante o perigo de que se produza un ataque norteamericano ao arquipélago das Canarias accede ás esixencias norteamericanas de renuncia á soberanía sobre Cuba, Puerto Rico e as Illas Filipinas. En Filipinas, a guarnición de Baler, descoñecedora da fin da guerra, seguiu loitando sen renderse ata o 2 de xullo do ano seguinte.
- Comezan en París as conversacións para a firma do tratado de paz, que porá fin á guerra cos Estados Unidos.
- Suspéndense as garantías constitucionais (14 de xullo).
- En Madrid entran en servizo os primeiros tranvías eléctricos da cidade.
- En París, Augusto Rodín presenta a súa estatua para o monumento a Balzac, xulgada coma dun atrevemento inaceptable, pero que marcaría un futuro inmediato para a escultura.
- En Rusia Stanislavsky funda o Teatro de Artistas de Moscú.
- Richard Strauss estrea o poema sinfónico D. Quijote de la Mancha, en Colonia.
- Pierre Curie e Marie Curie descubren o Polonio, elemento natural radiactivo e conseguen aillar o Radium.
- August Bier consegue a raquianestesia, parálise temporal da metade inferior do corpo, que dá pé á cirurxía con anestesia parcial.
- James Dewar consegue por primeira vez hidróxeno líquido a unha temperatura de 20º K.
- Ramsay e M. W. Travers descobren tres gases nobres: Xenón, Neón e Kriptón.
- O conde Ferdinand von Zeppelin constrúe o primeiro dirixible.
- En París e Viena comeza a funcionar o metro.
- Intento de suicidio de Gauguin.
- Georges Méliès proxecta a “Explosión do acoirazado Maine atracado no porto de La Habana”, facendo reproducións fotográficas de feitos actuais.
- Morre vítima da explosión dunha mina, Antonio Udina, derradeiro falante de veglioto, único dialecto nesas datas do dálmata.
- Morte do canciller Otto Von Bismarck (1815 Prusia).